Rycerstwo ziemi sądeckiej w średniowieczu

Praca prezentuje wszystkie uchwytne w źródłach rody rycerskie zamieszkujące Sądecczyznę  w XIII, XIV i XV wieku - ich heraldykę, genealogię, majątki, działalność publiczną i fundatorską.

Rysy monograficzne kolejnych rodów poprzedza szeroki opis rozwoju sieci osadniczej oraz zasięgu terytorialnego kasztelanii i średniowiecznego powiatu sądeckiego.

W publikacji przedstawione zostały wyniki wieloletnich badań uczonych, jak również zupełnie nowe odkrycia, oparte wyłącznie na źródłach i nieobecne dotąd w literaturze. Zawiera ona wiele ustaleń odnośnie osadnictwa, stosunków społecznych  i gospodarczych, a także fundacji rycerskich, gdy kształtowały się podwaliny naszej współczesnej sieci osadniczej, odrębności administracyjnej, lokalnej kultury.

W kolejnych rozdziałach autor opisuje ziemię sądecką w wiekach średnich i najdawniejsze jej rycerstwo, a następnie przedstawia poszczególne rody rycerskie: Czarni Jelenie, Druzynici; Gryfici; Janinowie; Jastrzębce; Korczakowie; Niesobie; Odrowążowie; Ogniwowie Lubowlici; Ostoje; Ośmiorgowie Gierałtowie; Półkozice; Starekonie; Strzemieńczycy; Sulimczycy; Szarzowie; Szreniawici; Świnkowie; Toporowie; Turzynici (Pruowie); Ławkowie, herbu nieustalonego.

Aneks zawiera tablice genealogiczne wybranych rodzin rycerskich ziemi sądeckiej. Autor dołączył wykaz skrótów, obszerną bibliografię i indeks nazw osobowych i miejscowych. Są te zdjęcia kilku kościołów fundowanych  w średniowieczu przez sądeckich rycerzy (Jeżów, Wielogłowy, Lipnica Wielka, Zbyszyce, Harklowa, Łopuszna, Wojakowa, Kruźlowa Wyżna) oraz ruin średniowiecznych warowni w Rożnowie  i Rytrze oraz rekonstrukcji zamku w Tropsztynie.  

Praca Sławomira Wróblewskiego, owoc benedyktyńskiego trudu,  liczy prawie 600 stron.

**

Opracowanie Sławomira Wróblewskiego o  sądeckim rycerstwie do Nagrody im. Ks. Prof. Bolesława Kumora w kategorii „książka o Sądecczyźnie” zgłosili – osobno - Zygmunt Berdychowski i Jakub Bulzak.

Interesująca jest rekomendacja J. Bulzaka:

 „Publikacja jest pracą doktorską, jaką dr S. Wróblewski obronił w 2013 r. na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (promotor pracy – prof. dr hab. Jerzy Rejman). Zasługuje ona na wyróżnienie nie tylko z tego powodu, że autor jest jednym, z  wciąż  nielicznych, lokalnych historyków posiadających stopień naukowy, ale dlatego, że posiada wysokie walory badawcze i analityczne (szeroka podstawa źródłowa, drobiazgowa analiza zebranego materiału, precyzyjne przedstawienie wyników badań, co pozytywnie odróżnia ją od większości lokalnych publikacji historycznych, charakteryzujących się brakiem aparatu naukowego, ujawniających brak historycznego warsztatu autorów, pisane w oparciu o skompilowane fragmenty podobnych opracowań, nie wnoszące niczego nowego do stanu wiedzy”.

Współwydawcą książka jest Fundacja Sądecka..

**

Sławomir Wróblewski, Rycerstwo Ziemi Sądeckiej w Średniowieczu, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, Fundacja Sądecka;  Kraków 2016.

(HSZ)