II Dni Kultury Żydowskiej z koncertem i filmami

W tym klimacie odbędzie się, zaplanowany na pierwsze dwa dni, pokaz arcydzieł kina o tematyce żydowskiej, pod hasłem „Lea i Józef tańczą ze śmiercią”. Wyświetlone zostanie „Sanatorium pod klepsydrą”, którym zachwycił się sam Martin Scorsese oraz „Dybuk”, uznawany powszechnie za najwybitniejszy film żydowski wyprodukowany w Polsce. Muzycznym, ale niemniej wyjątkowym dopełnieniem spotkania z kulturą żydowską będzie koncert Berjozkele – kołysanki i pieśni wieczorne jidysz, który pozwoli nam przenieść się w świat dawnych artystów żydowskich.

***
Koncert BERJOZKELE
kołysanki i pieśni wieczorne jidysz
30 kwietnia 2015, godz. 19:00, sala im. Romana Sichrawy

Berjozkele to projekt muzyczny reinterpretujący w nowoczesny sposób, tradycyjne i przedwojenne piosenki w jidysz. Projekt tworzą: Ola Bilińska - śpiew, dzwonki orkiestrowe, looper; Kacper Szroeder - trąbka, flugelhorn, cymbały białoruskie, looper oraz Michał Moniuszko - kontrabas, mandolina. Album Berjozkele – kołysanki i pieśni wieczorne jidysz, powstały dzięki temu projektowi, jest zbiorem utworów nastrojem i tematyką związanych z nocą, ciszą, snem. Wiele z nich było popularnych w Polsce i na Kresach Wschodnich na początku XX wieku i w okresie międzywojennym, należało do repertuaru znanych artystów tamtych lat; inne z kolei to utwory u nas nieznane lub zapomniane. Bardzo ważną płaszczyzną tych kompozycji są teksty, czasem anonimowe, tradycyjne, często autorstwa poetów jidysz. Są świadectwem talentu przedwojennych twórców i bogactwa kultury jidysz. Wokalistka, pod okiem jidyszystki Anny Rozenfeld, dołożyła starań by jak najpełniej odtworzyć to bogactwo, z ogromną dbałością o brzmienie języka.
Album ten ukazał się 14 grudnia 2014r. nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie i został wybrany przez polskich dziennikarzy zajmujących się muzyką tradycyjną „folkową płytą roku 2014”.

***
LEA I JÓZEF TAŃCZĄ ZE ŚMIERCIĄ
arcydzieła kina o tematyce żydowskiej
28 kwietnia 2015, godz. 18.30, sala im. Lucjana Lipińskiego
Sanatorium pod klepsydrą
Polska, 1973 (2013 rekonstrukcja cyfrowa), 119’, psychologiczny/surrealistyczny/poetycki
Reżyseria i scenariusz: Wojciech Jerzy Has (1925-2000)

Swobodna adaptacja prozy Brunona Schulza, oparta głównie na opowiadaniu tytułowym ze zbioru Sanatorium pod Klepsydrą (1936) oraz opowiadaniu Wiosna z tego samego zbioru.
Film jest surrealistyczną opowieścią o młodym człowieku, Józefie (Jan Nowicki), który odwiedza sanatorium doktora Gotarda (Gustaw Holoubek). Przebywa tam jego ojciec Jakub (Tadeusz Kondrat), zmarły przed laty, lecz tutaj żyjący w innym wymiarze czasu. Józef, wędrując pełnymi tajemnic labiryntami, wskrzesza na nowo krainę swego dzieciństwa: świat małego żydowskiego miasteczka, sklep prowadzony przez ojca, przyjaźń z Rudolfem, pierwsze miłosne rozterki, a także kontekst historyczny (epoka monarchii austro-węgierskiej).
Występują: Jan Nowicki, Tadeusz Kondrat, Gustaw Holoubek, Irena Orska i inni.

Wprowadzenie: Karol Szafraniec

***
29 kwietnia 2015, godz. 18.30, sala im. Zofii Rysiówny
Dybuk (jid. דערדיבוק)
Polska, 1937, 100’, dramat
Reżyseria: Michał Waszyński
Scenariusz: Andrzej Marek

Film oparty na dramacie Szymona Anskiego pod tym samym tytułem. Jest to pierwszy w Polsce pełnometrażowy film nagrany całkowicie w języku jidysz. Uznawany za najwybitniejszy film żydowski wyprodukowany w Polsce.

Film jest melodramatem nawiązującym do mistyki i obrzędowości żydowskiej. Dybuk to zjawisko zawładnięcia ciałem żywego człowieka przez ducha zmarłej osoby. Akcja filmu dzieje się w małych kresowych miasteczkach: Brynicy i Miropolu. Dwaj Żydzi (Nisan i Sender) przysięgają sobie, że ich przyszłe dzieci zostaną sobie poślubione. Nisanowi, który ginie w nurtach wzburzonej rzeki, rodzi się syn – Chonen, jego przyjacielowi – córka Lea. Po upływie osiemnastu lat nieświadomy dawnych przysiąg Chonen przybywa do domu Sendera i zakochuje się w Lei. Ojciec jej jednak przeznaczył ją na żonę bogacza z sąsiedztwa. Chonen, pilny student kabały, zwraca się do o pomoc do ciemnych mocy, po czym pada martwy. Nieszczęśliwa Lea w dniu zaaranżowanego przez ojca ślubu idzie na cmentarz i zaprasza na uroczystość nie tylko swoją zmarłą matkę (tego wymaga obyczaj), ale także ukochanego Chonena...

Występują: Lili Liana, Leon Liebgold, Abraham Morewski i inni.

Wprowadzenie: Łukasz Połomski

Po seansach czekają specjały kuchni żydowskiej.

Na koncert bilety w cenie 10 zł do nabycia w kasie MCK SOKÓŁ.
Na projekcje filmowe wstęp wolny.

Źródło: MCK SOKÓŁ
(oprac. JB)