Arcydzieła Antoniego Rząsy. Ostatni moment, by je zobaczyć! [ZDJĘCIA]

Wystawa przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu wspólnie z zakopiańską Galerią Antoniego Rząsy prezentowana jest w murach Domu Gotyckiego w Nowym Sączu od lipca br. Osoby, które jeszcze jutro zdecydują się obejrzeć tę wystawę zetkną się z twórczością ważnej postaci zakopiańskiego środowiska artystycznego drugiej połowy XX wieku, jednego z najbardziej oryginalnych polskich rzeźbiarzy współczesnych.

Na wystawie można zobaczyć 24 wspaniałe prace tego wyjątkowego artysty i nauczyciela związanego z zakopiańskim Liceum Technik Plastycznych (legendarną szkołą Kenara), jak również fotografie wiejskiego krajobrazu autorstwa jego żony Haliny.

Antoniemu Rząsie jest poświęcony również film, który prezentowany jest podczas wystawy.

Prace Antoniego Rząsy, wystawiane w Domu Gotyckim pochodzą ze zbiorów Galerii Antoniego Rząsy w Zakopanem.

Antoni Rząsa urodził się 26 lutego 1919 roku w niewielkiej wsi Futoma koło Rzeszowa. Tam dorastał, otoczony naturą, na styku dwóch kultur: rzymskokatolickiej i greckokatolickiej. Jako dziecko wykazywał duże zdolności artystyczne. Swoje pierwsze, proste rzeźby stworzył mając sześć lat. Dzięki nauczycielowi, który dostrzegł jego talent, Antoni Rząsa otrzymał stypendium i wyjechał do Zakopanego. Rozpoczął naukę w Szkole Przemysłu Drzewnego, gdzie początkującym pedagogiem był wówczas rzeźbiarz Antoni Kenar, jego późniejszy mentor i przewodnik artystyczny. W szkole spędził zaledwie rok, ponieważ wybuchła II wojna. Trzy lata po jej zakończeniu, w 1948 roku, powrócił do Zakopanego wbrew woli ojca, aby kontynuować naukę. Po maturze w Liceum Technik Plastycznych podjął, za namową Kenara, pracę w tej placówce jako nauczyciel rzeźby. W 1965 roku artysta poślubił Halinę Vogel, w tym samym roku przyszedł także na świat syn Marcin. Antoni Rząsa zmarł 26 stycznia 1980 roku w Zakopanem, gdzie został pochowany na cmentarzu na Pęksowym Brzyzku.

- Sztuka Rząsy, jako świadomego artysty, rodziła się w latach 50. XX wieku, pod okiem Antoniego Kenara – mówi Justyna Stasiek-Harabin, pracownik Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, kustosz wystawy. - Artysta pragnął odnaleźć swój indywidualny język plastyczny, który pozwoliłby mu wyrażać to, co osobiste i wewnętrzne. Przełomowym wydarzeniem w życiu Antoniego Rząsy była ciężka choroba Kenara, wobec której pozostawał zupełnie bezradny. Pod wpływem tego doświadczenia stworzył serię niewielkich krzyży, w których ukazał cierpienie nie tyle samego Jezusa, co człowieka w ogóle. Śmierć bliskiej osoby, paradoksalnie, pozwoliła w pełni narodzić się Rząsie jako twórcy.

Od tamtej pory tworzył rzeźby niemal zawsze wybierając tematy religijne. Ulubionym materiałem artysty było drewno, które traktował z wielkim szacunkiem. Najczęściej obrabiał je siekierką, w czym doszedł do mistrzowskiej wprawy. Rzadziej używał dłuta. Rzeźby Antoniego Rząsy zawierają w sobie bardzo głęboką myśl humanistyczną, której artysta nadał niezwykłą, wręcz unikatową formę.

Jego syntetyczne prace, często ekspresyjne, niepozbawione deformacji i skrótów, są bardzo silnym nośnikiem emocji. Rząsa jako człowiek głęboko religijny i wrażliwy, odważył się świadomie sięgnąć po ikonografię chrześcijańską, nadając jej wymiar na wskroś ludzki, uniwersalny. Jego rozmaite wersje ukrzyżowań i piet, będące w tradycji symbolami bólu i cierpienia, traktował jako punkt wyjścia do snucia przejmujących opowieści o ludzkich doświadczeniach i życiu.

W kasie Domu Gotyckiego można nabyć dwie publikacje: „Dłutem. Piórem. Rząsą” oraz „Antoni Rząsa. Prace”.

[email protected], fot. IM, źródło: Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu.