Nietoperze wspierają zabytki. Dają pieniądze na remont świątyń

Obszar został utworzony dla ochrony kolonii rozrodczych podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego. Ostoje tworzy jedenaście enklaw. Każda z nich obejmuje obiekt lub obiekty, w których zamieszkują kolonie rozrodcze oraz obszary żerowania nietoperzy.

- Latem samice podkowca małego tworzą kolonie, w których rodzą i wspólnie wychowują potomstwo. Na miejsce przebywania takich zgrupowań zwanych koloniami rozrodczymi nietoperze te wybierają zwykle duże, nie użytkowane strychy, posiadające odpowiednie wloty. Są to najczęściej obszerne poddasza kościołów, cerkwi, zamków, dworów i innych tego typu obiektów – mówi Bożena Kotońska, małopolski konserwator przyrody.

Występujący w ostatnich latach proces zmian charakteru budownictwa oraz nasilające się remonty budynków, połączone z uszczelnianiem strychów, powodują, że liczba bezpiecznych i dostępnych i dla nietoperzy schronień gwałtownie maleje. Dlatego, utrzymanie istniejących stanowisk podkowca małego staje się niezmiernie ważną sprawą dla zachowania populacji tego gatunku w Polsce.

Jedną z metod zapewniających nietoperzom zachowanie istniejących schronień są wykonane w sposób bezpieczny dla tych zwierząt remonty, zwykle polegające na wymianie pokryć dachowych. Takie remonty wykonywane są w obiektach będących cennymi stanowiskami nietoperzy, w których stan techniczny pokrycia dachu wymaga przeprowadzenia prac remontowych natychmiast lub najpóźniej w ciągu kilku najbliższych lat.

- Lista obiektów wymagających remontów jest układana dzięki informacjom z dwóch źródeł. Przyrodnicy, znający dokładnie siedliska nietoperzy zwracają się do właścicieli obiektów, na przykład proboszczów, z propozycją remontu dachu kościoła i z zaznaczeniem, że parafia nie poniesie żadnych kosztów. Są też sytuacje, kiedy świadomy właściciel obiektu zgłasza do służb ochrony przyrody, że ma u siebie nietoperze i prosi o pomoc w ich ochronie – mówi Bożena Kotońska.

W ramach projektu wykonywana jest wymiana pokryć dachowych w 10 obiektach, w których przebywają cenne kolonie rozrodcze podkowca małego. Prace prowadzone są w sposób bezpieczny dla nietoperzy, w terminach gdy zwierzęta przebywają w schronieniach zimowych, z wykorzystaniem nietoksycznych środków ochrony drewna oraz z zapewnieniem nietoperzom bezpiecznych wlotów. W czasie remontów instalowane są specjalne rynny do wychwytywania odchodów nietoperzy, które mogą być uciążliwe ze względu na wagę i właściwości żrące.

- Same strychy, to nie wszystko. Ważne jest też zachowanie drzew i krzewów wokół kościołów. Podkowce mają bardzo krótki zasięg echolokacyjny. Jeżeli podkowiec wyleci ze strychu, musi mieć w pobliżu drzewa, na których może się zatrzymywać w czasie żerowania, najlepiej drzewa liściaste. Jeżeli takich nie znajduje, obniża lot, żeby znaleźć jakieś punkty echolokacyjne. Lecąc nisko nad ziemią jest narażony na atak zwierząt drapieżnych, a nawet domowych kotów. Więc tam gdzie wycięto drzewa wokół kościołów, sadzimy nowe, oczywiście na nasz koszt - dodaje małopolski konserwator przyrody.

Większość remontowanych obiektów to budynki zabytkowe o dużej wartości historycznej. Chroniąc zamieszkujące w nich nietoperze, projekt przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego regionu.

JG, Źródło i fot.: http://www.podkowiec.pronatura.org.pl/

***
Enklawami nietoperzy są:
Klasztor w Szczyrzycu i Kościół w Skrzydlnej - kolonie rozrodcze podkowca małego i nocka orzęsionego oraz schronienie nocka dużego na strychach budowli sakralnych
Kościół w Łącku - kolonie rozrodcze nocka dużego i podkowca małego na strychu kościoła w Łącku
Kościół w Łukowicy - kolonia rozrodcza podkowca małego na strychu kościoła w Łukowicy
Kościół w Słopnicach - kolonie rozrodcze nocka dużego i podkowca małego na strychu kościoła w Słopnicach
Kościół w Szyku - kolonie rozrodcze podkowca małego na strychach kościołów w Szyku, w Nowym Rybiu i Wilkowisku
Kościół w Łososinie Górnej - kolonia rozrodcza podkowca małego na strychu kościoła w Łososinie Górnej
Kościół w Podegrodziu - kolonia rozrodcza nocka dużego na strychu kościoła w Podegrodziu
Kościół w Jazowsku - kolonie rozrodcze nocka dużego i podkowca małego na strychu kościoła w Jazowsku
Kościół w Laskowej - kolonia rozrodcza podkowca małego na strychu kościoła w Laskowej
Okolice Laskowej - kolonia rozrodcza podkowca małego na strychu Kościoła w Kamionce Małej
Okolice Laskowej - kolonie rozrodcze podkowca małego, nocka dużego i nocka orzęsionego na strychach kościołów w Ujanowicach, Jaworznej i Śmiącej.

Lista remontowanych obiektów:
Kościół pomocniczy pw. Św. Michała Archanioła w Dubnem
Kościół filialny pw. Św. Łukasza w Jastrzębiku
Kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego w Jaworznej
Kościół parafialny pw. Św. Katarzyny PM w Kamionce Małej
Kościół filialny pw. Św. Bartłomieja w Kamionce Wielkiej
Cerkiew filialna pw. Św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej
Młyn w Pierśćcu
Kościół filialny pw. Św. Dymitriusza w Szczawniku
Cerkiew filialna pw. Św. Dymitra w Śnietnicy
Kościół przy pustelni Św. Jana w Trzcianie