Jak żyć z koronawirusem? 155 odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

POMOC, SŁUŻBY MEDYCZNE I SANITARNE

114.  Podejrzewasz u siebie koronawirusa?

Źle się czujesz, masz gorączkę, kaszlesz, trudno Ci oddychać? Podejrzewasz, że to koronawirus? Zachowaj spokój i dowiedz się, co zrobić.
Jeśli masz takie objawy, jak:
- katar,
- stan podgorączkowy (temperatura ciała pomiędzy 37°C a 38°C),
- objawy przeziębieniowe,

zadzwoń do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub skorzystaj z teleporady u swojego lekarza POZ. Nie jedź na SOR, nie korzystaj z komunikacji miejskiej.

115. Jak wygląda działalność w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego?

Z dniem 20 marca 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, które czasowo ograniczyło działalność w zakresie lecznictwa  uzdrowiskowego poprzez nieudzielanie pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej. Tym samym sanatoria zobowiązane są do zaprzestania udzielania jakichkolwiek świadczeń pacjentom przebywającym na leczeniu, a pacjenci powinni wrócić do domu.

Tak, odpowiednie służby wydały zalecenia dla personelu medycznego.

Dzięki teleporadzie medycznej można otrzymać:
- zalecenia,
- e-zwolnienie,
- e-receptę, 
- sugestię bezpośredniej wizyty w placówce lub kontaktu ze stacją sanitarno-epidemiologiczną, jeśli będzie taka konieczność.

Teleporady medyczne:

- ograniczają ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa
- ułatwiają izolację osób, które mogą zarażać wirusem innych
- rozwiewają obawy, jeśli sytuacja jest niegroźna
- skracają czas oczekiwania na wizyty u lekarzy.

Nie ma obaw, że teleporady uniemożliwią bezpośrednie wizyty u lekarzy. Jeśli po zdalnym wywiadzie będzie taka konieczność, pacjenci otrzymają sugestię skorzystania z wizyty w placówce medycznej lub skontaktowania się ze stacją sanitarno-epidemiologiczną. Dodatkowo, zgodnie z zaleceniami GIS w sprawie schematu postępowania dla Podstawowej Opieki Zdrowotnej oraz Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej w związku z szerzeniem się nowego koronawirusa SARS-CoV-2, pacjenci powinni być szeroko informowani o konieczności kontaktu telefonicznego w celu ustalenia możliwości wizyty w przychodni.

Każdego pacjenta rejestracja powinna:
- poinformować o możliwości uzyskania teleporady,
- podczas rozmowy telefonicznej rejestracja powinna przeprowadzić ankietę wstępnej kwalifikacji w kierunku zakażenia koronawirusem SARS CoV-2.

Każdemu pacjentowi, również bez cech infekcji, zgłaszającemu chęć wizyty u lekarza najpierw należy udzielić teleporady. tylko w sytuacjach kiedy jest to niezbędne pacjent powinien zostać umówiony na konkretną godzinę do lekarza. Lekarz udzielający teleporady na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego i oceny stanu zdrowia pacjenta ma możliwość wystawienia zwolnienia lekarskiego. Schemat został uzgodniony z lekarzami Porozumienia Zielonogórskiego i zaakceptowany przez Konsultant Krajową w dziedzinie medycyny rodzinnej, prof. Agnieszkę Mastalerz-Migas.

Ocena czy zasadne jest wystawienie w danej sytuacji (stanie zdrowia pacjenta) zwolnienia lekarskiego należy tylko i wyłącznie do danego lekarza. Jednocześnie decyzję o nałożeniu kwarantanny podejmuje państwowy powiatowy inspektor sanitarny. Taka decyzja jest tożsama ze zwolnieniem lekarskim i lekarz nie wystawia ZUS ZLA. Z wizyty na odległość (teleporady) mogą również skorzystać pacjenci kontynuujący opiekę w konkretnej poradni specjalistycznej (w ramach AOS), zgodnie z ustalonym planem leczenia i stanem klinicznym. Innymi słowy, z takiej porady nie może skorzystać pacjent, który zgłasza się do danej poradni po raz pierwszy lub jego stan zdrowia wymaga osobistej wizyty w poradni. O tym, czy dany pacjent może skorzystać z teleporady decyduje konkretny lekarz. Może on zdecydować o tym, że chce osobiście zbadać pacjenta, np. ze względu na konieczność przeprowadzenia badania fizykalnego, od którego zależeć będą dalsze decyzje diagnostyczno-terapeutyczne.

​​​​​​118. Co mogę zrobić, jeśli mój lekarz POZ odmówił udzielenia teleporady?

Zgodnie z obowiązującym zarządzeniem Prezesa Narodowego Fundusz Zdrowia w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej świadczeniodawca realizujący umowę o udzielanie świadczeń w rodzaju POZ, w zakresach: lekarza POZ, pielęgniarki POZ lub położnej POZ, obowiązany jest do zapewnienia możliwości uzyskania przez pacjenta świadczeń udzielanych na odległość. Jednak godziny teleporad ustalają placówki POZ. Ponadto po zebraniu wywiadu może się okazać, że stan pacjenta wymaga zbadania fizykalnego pacjenta w placówce lub pilnej interwencji w szpitalu.
Do sytuacji prawidłowych należy zatem:

- wskazanie przez placówkę godziny, w której ma się odbyć teleporada,
- wskazanie, że dany konkretny pacjent musi stawić się osobiście w przychodni celem zbadania fizykalnego przez lekarza/pielęgniarkę (dotyczy to zwłaszcza osób z chorobami przewlekłymi ale może mieć miejsce również w przypadku zgłoszenia telefonicznie niepokojących personel objawów),
- przekazanie pacjentowi informacji, że w danej sytuacji musi się udać do innej placówki takiej jak SOR, IP lub wezwać pogotowie,
- w celu wystawienia recepty, skierowania bądź zwolnienia pacjent zostanie poproszony o wizytę osobistą w przychodni (taka sytuacja może mieć miejsce szczególnie, gdy chodzi zalecanie nowych leków lub skierowanie na badania obrazowe, objawy opisane przez pacjenta niepokoją personel medyczny).

Jeśli natomiast POZ odmówi realizacji teleporady bez podana przyczyny lub nie odbędzie się ona w granicach wskazanych powyżej, pacjent ma następujące możliwości:

- zgłoszenie się w tej sprawie do Kierownika danej placówki, z prośbą o interwencje,
- złożenie skargi w Narodowym Funduszu Zdrowia na świadczeniodawcę, którym zawarł z NFZ umowę na realizację świadczeń opieki zdrowotnej (oddzielny skrypt)
- prośba o interwencję Rzecznika Praw Pacjenta (w godzinach pracy tego urzędu, TIP ma możliwość przełączenia rozmowy),
- zmiana lekarza POZ, jeśli nie jest zadowolony z dotychczasowego (bezpłatnie dwa razy w roku kalendarzowym, w przypadku częstszej zmiany opłata wynosi 80 zł).

Konsultant TIP z części dotyczącej NFZ powinien poinformować, że infolinia Rzecznika Praw Pacjenta jest obsługiwana w godzinach 8-18 w dni powszednie. Może zaproponować przełączenie na linię 2, a jeśli to nie jest możliwe, poinformować pacjenta, w jaki sposób uzyska połączenie po ponownym kontakcie z TIP.

119.  Gdzie można się zwrócić po receptę, gdy do POZ nie można się dodzwonić, a wizyta osobista w placówce kończy się odesłaniem bez recepty? 

O konieczności wystawienia recepty decyduje lekarz. Możliwe kroki do powzięcia:

- teleporada z wystawieniem recepty w przypadku leków stałych,
- zostawienie w rejestracji pisemnej prośby o wystawienia leków w przypadku leków stałych,
- wizyta u lekarza w przypadku leków nowych lub przy lekach stałych konieczność badań kontrolnych.

Jeśli te kroki nie przyniosły oczekiwanego skutku, a chodzi o leki stałe, należy się w pierwszej kolejności skontaktować z kierownikiem przychodni. Pacjent ma również następujące możliwości:

- zgłoszenie się w tej sprawie do Kierownika danej placówki, z prośbą o interwencje,
- złożenie skargi w Narodowym Funduszu Zdrowia na świadczeniodawcę, którym zawarł z NFZ umowę na realizację świadczeń opieki zdrowotnej (oddzielny skrypt)
- prośba o interwencję Rzecznika Praw Pacjenta (w godzinach pracy tego urzędu, TIP ma możliwość przełączenia rozmowy),
- zmiana lekarza POZ, jeśli nie jest zadowolony z dotychczasowego (bezpłatnie dwa razy w roku kalendarzowym, w przypadku częstszej zmiany opłata wynosi 80 zł).

Konsultant TIP z części dotyczącej NFZ powinien poinformować, że infolinia Rzecznika Praw Pacjenta jest obsługiwana w godzinach 8-18 w dni powszednie. Może zaproponować przełączenie na linię 2, a jeśli to nie jest możliwe, poinformować pacjenta, w jaki sposób uzyska połączenie po ponownym kontakcie z TIP.

120. Jak działają sanatoria i uzdrowiska?

Od 14 marca 2020 r. do odwołania, sanatoria i uzdrowiska zawieszają swoją działalność. Jeżeli posiadasz potwierdzone przez oddział wojewódzki NFZ skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, które ma rozpocząć się po 14 marca 2020 roku – nie jedź, zostań w domu.

Skierowanie do sanatorium będzie mogło być zrealizowane w późniejszym terminie z zachowaniem obecnego miejsca w kolejce oczekujących. Szczegółowych informacji udzielą oddziały wojewódzkie NFZ.

122.  Czy osoby przerywające turnus / pobyt w sanatorium ze względu na zagrożenie, będą miały prawo odbycia pozostałej części pobytu w inny terminie?

Obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lipca 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (Dz.U. 2013 poz. 931, z późn. zm.) określa czas trwania leczenia uzdrowiskowego, jest to:

a) 27 dni – dla uzdrowiskowego leczenie szpitalne dzieci w wieku od 3 do 18 lat, 

b) 21 dni – dla następujących świadczeń:
- uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dzieci w wieku od 7 do 18 lat,
- uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dzieci w wieku od 3 do 6 lat pod opieką dorosłych,
- uzdrowiskowe leczenie szpitalne dorosłych,
- uzdrowiskowe leczenie sanatoryjne dorosłych, 

c) 28 dni – dla uzdrowiskowej rehabilitacji dla dorosłych w szpitalu uzdrowiskowym oraz uzdrowiskowej rehabilitacji dla dorosłych w sanatorium uzdrowiskowym,

d) od 6 do 18 dni dla uzdrowiskowego leczenia ambulatoryjnego dorosłych i dzieci.
Dodatkowo ww. rozporządzenie określa liczbę zabiegów w trakcie pobytu (w tym tych z wykorzystaniem naturalnych surowców leczniczych). Obecnie obowiązujące przepisy ściśle określają minimalny, nieprzerwany czas trwania leczenia sanatoryjnego, która pozwala na uzyskanie efektu terapeutycznego. Skrócenie czasu trwania leczenia uzdrowiskowego, podzielenie go na części sprawia, że jest ono mniej skuteczne. Na podstawie obowiązujących przepisów nie ma zatem możliwości, żeby w późniejszym terminie kontynuować pozostałą część rozpoczętego pobytu. Sytuacja jest jednak dynamiczna, dlatego nie wykluczone, że w późniejszym terminie zostaną wprowadzone inne przepisy regulujące ww. kwestię.

123. Dlaczego baseny w sanatoriach nie są zamknięte?

Uzdrowiska czasowo zawiesiły swoją działalność, baseny, które w nich funkcjonują mają być wykorzystywane przez pacjentów kończących obecnie trwające turnusy. Jeśli któryś z kuracjuszy przebywających aktualnie na turnusie był zakażony, to miał już okazję zakazić pozostałych uczestników turnusu, niekoniecznie poprzez wodę w basenie, lecz np. poprzez dotykanie tych samym klamek. Zamknięcie basenów ogólnodostępnych nie jest spowodowane dużym ryzykiem zakażenia się przez wodę w basenie, lecz ograniczeniem występowania dużych skupisk ludzi, a co za tym idzie szans na rozprzestrzenianie się wirusa.

Jeśli osoba zapłaciła za zabiegi, nie była to dopłata do zakwaterowania, Najprawdopodobniej zatem były to świadczenia komercyjne, nie w ramach NFZ. Ewentualny zwrot kosztów niewykonanych zabiegów należy ustalać z sanatorium.

Na podstawie art. 8 oraz art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239) koszty badań sanitarno-epidemiologicznych; koszty świadczeń zdrowotnych udzielonych w celu zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z tymi zakażeniami i chorobami zakaźnymi, udzielonych osobom nieposiadającym uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia. Powyższe oznacza, że pacjent nieubezpieczony z objawami koronarowirusa nie zostanie obciążony kosztami: badań sanitarno-epidemiologicznych świadczeń zdrowotnych udzielonych w celu zwalczania COVID-19, oraz świadczeń zdrowotnych związanych przyczynowo z COVID-19.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. poz. 433), w okresie od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania pacjent nie ma obowiązku dostarczenia do świadczeniodawcy (szpitala, poradnia) oryginału skierowania w związku z umieszczeniem pacjenta na liście oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Pacjent powinien dostarczyć oryginał skierowania w terminie 21 dni od dnia zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego,alenie później niż w dniu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej wykonywanego na podstawie tego skierowania.

127. Jeśli pacjent ma zaplanowaną np. fizjoterapię i termin rozpoczęcia przypada na jutro, to czy powinien pojechać? Czy termin nie przepadnie albo będzie do wykorzystanie w nieodległej przyszłości?

Placówkom zaleca ograniczenie do niezbędnego minimum lub czasowe zawieszenie udzielania świadczeń wykonywanych planowo. Należy zatem skontaktować się z placówką, w której planowane jest leczenie. Jeśli ze względu na koronawirusa świadczeniodawca zawiesił udzielanie świadczeń, to wyznaczy nowy termin jego udzielenia. Jeśli w tym konkretnym przypadku świadczeniodawca decyduje się wykonać świadczenie, należy zastanowić się, czy potencjalne ryzyko związane z nieudzieleniem świadczenia w danym terminie i następstwa takiej decyzji nie przewyższają ryzyka związanego z zakażeniem COVID-19. Jeśli pacjent, mimo wszystko, nie decyduje się skorzystać ze świadczenia w terminie wskazanym przez świadczeniodawcę, musi go o tym poinformować i poprosić o wyznaczenie innego terminu (w zależności od dostępności wolnych terminów może się zdarzyć, że będzie to termin odległy).