Nowosądeckie Centrum Nauki Sędziwoja. Coś takiego powstanie w Nowym Sączu?

FabLab (z ang. Fabrication Laboratory) to nic innego jak rodzaj pracowni lub laboratorium, w której kreatywne osoby, za pomocą nowoczesnych narzędzi (np. robotów lub drukarek 3D, z wykorzystaniem przestrzeni oraz wiedzy technicznej) będą mogły realizować własne projekty.

Nowosądecki FabLab będzie złożony z sześciu różnych pracowni. Wspólną ich cechą będzie zaawansowanie technologiczne oraz wpływ na ograniczanie działalności człowieka na środowisko naturalne.

W ramach projektu planuje się stworzenie następujących pracowni:

• Programowania robotów przemysłowych oraz robotyka dla dzieci,
• Cyfrowy bliźniak - pracownia VR (virtual reality - wirtualna rzeczywistość),
• Prototypowanie oraz projektowania CAD/CAM (projektowanie wspomagane komputerowo)
• Inteligentny dom
• Fizyki
• Chemii

Ponadto w ramach projektu zaplanowane są działania związane z promocją zadań edukacyjnych i szkoleniowych oraz organizacją indywidualnego korzystania z przestrzeni FabLabu.

Działania edukacyjne obejmują: szkolenia i warsztaty, kursy kompetencyjne i zawodowe podnoszące wiedzę, rozwijające umiejętności i kwalifikacje zawodowe, a także promujące działania proekologiczne, podnoszące wiedzę o dobrych praktykach klimatycznych i rozwijające zielone kompetencje.

Nazwa projektu nawiązuje do Michała Sędziwoja, wybitnego naukowca z przełomu XVI i XVII wieku, pochodzącego z okolic Nowego Sącza.

Kim był Michał Sędziwój? (źródło: UM w Nowym Sączu)

Michał Sędziwój (łac. Sendivogius Polonus, 1566–1636) uważany jest za najwybitniejszego polskiego alchemika. Urodził się w Łukowicy koło Nowego Sącza w rodzinie szlacheckiej.  Ojciec starał się zapewnić mu staranne wykształcenie, to dzięki niemu studiował między innymi na Akademii Krakowskiej. Zetknął się tam z naukami słynnego ówczesnego lekarza Paracelsusa. Poznał też słynnych alchemików angielskich i szczególnie pod wpływem Edwarda Kelleya postanowił zająć się alchemią.

Protekcja Mikołaja Wolskiego, późniejszego marszałka wielkiego koronnego pozwoliła mu na liczne studia zagraniczne, między innymi w Cambridge, Wittenberdze i Wiedniu. Odbył też liczne podróże zagraniczne. Najsłynniejszy był pobyt w Pradze, gdzie na dworze cesarza, Rudolfa II zadeklarowanego zwolennika alchemii, wykonał słynną przemianę pierwiastków. Cesarz upamiętnił to wydarzenie tablicą z napisem Niech ktokolwiek inny uczyni to, co uczynił Polak Sędziwój.

W 1604 roku Michał Sędziwój opublikował w Pradze swoje głośne dzieło "Novum Lumen Chymicum", tłumaczone na wiele języków.

Współcześni uważali, że Sędziwój posiada substancję, która umożliwiała dokonywanie pozornej przemiany ołowiu w złoto. Otrzymał ją rzekomo od innego sławnego alchemika, Sethona, którego ocalił z niewoli u elektora saskiego, organizując brawurową ucieczkę więźnia. Elektor próbował torturami wydrzeć od Sethona tajemnicę kamienia filozoficznego.

Z dzisiejszej perspektywy trzeba uznać Sędziwoja raczej za chemika, niż alchemika, bardziej zainteresowanego nauką niż magią. Zajmował się zwłaszcza powietrzem i jego rolą w procesach oddychania i spalania. Słusznie uważał, że decydującą rolę w procesach spalania odgrywa czynnik, który potem nazwano tlenem.