Prof. Jan Tadeusz Duda: wspólnota nie jest za darmo. Patriotyzm to gotowość do poświęceń

Jaką według pana w kształtowaniu patriotyzmu ma rodzina? Pytam pana o to również jako ojca urzędującego prezydenta.
Rodzina ma bardzo duże znaczenie. Czym skorupka za młodu nasiąknie – to jest taka znana teza. Niewątpliwie atmosfera domu, to, o czym się mówi, o jakich postawach mówi się z uznaniem, o jakich postawach mówi się krytycznie to ma fundamentalne znaczenie dla kształtowania osobowości człowieka.

Wychowywanie to nie jest proces pokazywania palcem: tak rób. Wychowuje się „przez skórę”, wyrażając opinie na różne tematy.  (…) chodzi przede wszystkim o ten patriotyzm heroiczny, że jest gotowość do jakiejś ofiary na rzecz wspólnoty. To jest fundament wychowania patriotycznego. Z drugiej strony uwypuklanie zalet bycia we wspólnocie, a zalety bycia we wspólnocie to jest patriotyzm, jest łatwiejsze. Oczywiście to też trzeba mówić. Ale w domu od dziecka ten młody człowiek powinien mieć świadomość, że to nie jest za darmo, że bycie we wspólnocie nie jest za darmo.

Musimy być gotowi na ponoszenie pewnych ofiar. Oby były one jak najmniejsze, ale jednak musimy być na to gotowi. Natomiast oczywiście może się zdarzyć, że ktoś nie ma takiego wychowania. Ja cały czas akcentuję, że dom to nie jest jedyne miejsce wychowania.  

Prezes Ryszard Florek nie jest milionerem, a prezes Konieczek pracuje na równi z innymi w Newagu

- To jest można powiedzieć taki czwórbok: dom, szkoła, instytucje mające swoją misję wychowawczą: kościół, harcerstwo o podwórko czyli grupy rówieśnicze, teraz to jest Internet. Teraz jest to Internet, bo grupy rówieśnicze zniknęły. Żywy kontakt z grupami rówieśniczymi zanikł ku mojemu przerażeniu. Nie wiem co się będzie działo dalej. Ale w tym czworokącie rodzina musi być sterownikiem, tym sternikiem.

Rodzina musi objaśniać sprzeczności przekazu, wątpliwości dziecka i wydaje mi się, że dokąd rodzina ma ten kontakt z tym dzieckiem, dokąd dziecko przyjdzie i powie, że spotkało się z kimś, kto bierze narkotyki, to na pewno wszystko jest jeszcze do zrobienia. Natomiast jak zaczyna się ukrywanie przed rodziną efektów otoczenia, szczególnie tego podwórka, to jest bardzo źle. Zdarza się, że w rodzinie ma tego wychowania patriotycznego, ale tu są z kolei te inne instytucje.

Człowiek w wieku od szesnastu lat do osiemnastu, dziewczyny troszkę wcześniej, przeżywa przełom, zaczyna się czuć człowiekiem samodzielnym. I w tym momencie może dostać olśnienia, to się zdarza często, że z rodzin bardzo mało patriotycznych, wychodzą ludzie gotowi poświęcić wszystko.

A jaki wpływ na kształtowanie postaw patriotycznych ma religia i dekalog, szeroko pojęta duchowość? Z czym we współczesnym świecie profesor nie potrafi się pogodzić? Jakie widzi w nim największe zagrożenie? Obejrzyjcie całą rozmowę. ([email protected] Film: Mateusz Pogwizd) © Materiał chroniony prawem autorskim

Dofinansowano ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego – edycja 2023 Wolność po polsku