Nowy Sącz: archeolodzy znowu szukają skarbów na wzgórzu zamkowym [FILM]

Badania archeologiczne na wzgórzu zamkowym prowadzi Sądecka Agencja Rozwoju Regionalnego tym razem we współpracy z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

W tym roku badacze mają zamiar przeszukać domniemaną średniowieczną części rezydencjonalną, co pozwoli na pełniejsze poznanie początków królewskiej warowni. Badania te stanowią wstępny warunek ewentualnej odbudowy zniszczonego w czasie działań wojennych zamku do czego przymierzają się władze miasta.

Prace archeologiczne nieopodal ruin Zamku Królewskiego rozpoczęły się w ubiegłym roku.

Przypomnijmy, że w czerwcu 2020 roku wzgórze zamkowe oddało wspaniały srebrny skarb zawierający 103 elementy. Został on odnaleziony właśnie podczas prowadzonych tam badań archeologicznych. Na srebrny skarb natrafili członkowie Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Sądecczyzny. To odkrycie stało się sensacją nie tylko na skalę ogólnopolską. O nim rozpisywał się nawet brytyjski dziennik The Sun.

Archeolodzy natrafili też wtedy na inne cenne pamiątki, które oddało zamkowe wzgórze.

Na co w tym roku mogą liczyć badacze i archeolodzy? Prace już rozpoczęły się. Są prowadzone w tej części wzgórza zamkowego, w której archeolodzy spodziewają się odkryć średniowieczną część rezydencjalną.

Dr Michał Wojenka, kierownik badań archeologicznych z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który z grupą studentów – przyszłych archeologów bierze udział w tych badaniach, przyznaje, że sądecki zamek jest ewenementem.

W płytkim wykopie widoczne są już kamienne mury. Drugi etap prac prowadzony jest w tej części wzgórza zamkowego, w której kiedyś znajdowały się rezydencje królewskie.

Historycy mają wiedzę na temat tego, jak wyglądał zamek przed wojną, ale nie jest ona tak pełna w kwestii tego, jak wyglądał wcześniej.

- Jest to już kolejny sezon badań – mówi dr Michał Wojenka z Instytutu Archeologii UJ w Krakowie. – Dzięki pracom poprzedników posiadamy już bardzo interesujące informacje, które wytyczają kurs obecnych badań wykopaliskowych. Prace w wykopie, w którym obecnie pracujemy powinny potrwać około dwóch miesięcy. Zakładamy, że na początku lipca zakończymy prace terenowe.

Kierownik badań ma nadzieję, że badaczom będzie sprzyjała dobra pogoda. Kładą oni nacisk na eksplorację obiektów historycznych i sporządzenie szczegółowej dokumentacji.

- Cieszymy się także na zawiązaną współpracę z przedstawicielami innych dyscyplin. Będziemy korzystali z doświadczeń historyków architektury, historyków sztuki. Jesteśmy również umówieni z badaczami na przeprowadzenie analiz zooarcheologicznych, paleobotanicznych. A co może być w tym wykopie?

Dr Michał Wojenka odpowiada, że miejsce, w którym obecnie prowadzone są prace archeologiczne to środek budynku pałacowego. Zakłada się pochodzi on z czasów późnego średniowiecza. Obiekt ten mógł pełnić swoją rolę w XVI wieku.

Kierownik prac zakłada, że miał kształt prostokąta. Miał najprawdopodobniej około 30 metrów długości i kilkanaście szerokości. Była to więc pokaźna rezydencja. Archeolodzy nazywają ten obiekt skrzydłem zachodnim zamku.

Dlaczego właśnie w tym sezonie archeolodzy wbili łopaty w tym miejscu?

- Jest to jedno z najciekawszych miejsc, jeśli chodzi o zamek sądecki – dodaje badacz. – Po zdjęciu warstwy ziemi z gruzem spodziewamy się dotrzeć do nawarstwień kulturowych – licznych zabytków z okresu średniowiecza, licznych szczątków kostnych. Być może jakiś zagadkowych rzeczy, ale to wszystko jeszcze przed nami.

O sądeckim zamku, jeśli chodzi o kwestie archeologiczne wiedza jest, można powiedzieć znikoma. Publikacji naukowych na ten temat też jest mało. Także archeolodzy niezbyt często gościli na wzgórzu zamkowym.

- Chcielibyśmy w tym roku przebadać jak największy teren, ale czy te badania zakończą się definitywnie to nie jest jeszcze przesądzone – mówi Jarosław Suwała, prezes Sądeckiej Agencji Rozwoju Regionalnego w Nowym Sączu. – W tym roku chciałbym przygotować koncepcję odbudowy zamku w oparciu o realia historyczne i zabytkowe.

W obecnie prowadzonych badaniach archeologicznych pracuje kilkanaście osób, w tym studenci UJ w Krakowie.

SARR zamierza starać się o unijne środki na odbudowę zamku. [email protected], fot. IM, DSz, film: Daniel Szlag.