Przejmująca opowieść o miłości i walce w obliczu wojny

Maria
1939 Sierpień – grudzień

(...) Mówiła sobie, że jutro pójdą do Łazienek. Jutro zjedzą eklery w Akademickiej na Grójeckiej – dwadzieścia pięć groszy za sztukę. Jutro zaniesie coś bezdomnemu koczującemu w fortach Cytadeli, niemowie bez środków do życia, który budził w ludziach grozę, bo wołał coś niewyraźnie i cudacznie przy tym machał rękami. Jutro, w jednym z ogródków na Solcu, zobaczy pomnik warszawskiej Syrenki. Odwiedzi Halę. Odwiedzi Irenkę. Pocałuje Walka. Jutro.

Jutro odwiedzi rodzinę w Żyrardowie. Odpocznie na chwilę od Warszawy. Później pojedzie do Grabców Józefpolskich i Mszczonowa, do rodziny ojca. Przejdą się po polach i lasach, wystawią twarze na wczesnowiosenne słońce, na wiosenne słońce, na letnie. Julia przywoziła stamtąd zapasy, suszyła warzywa i owoce, gromadziła ziarna zbóż, kaszę i fasolę. Robiła przetwory, kompoty. Szykowała się. Marysia jej pomagała, ale kradła też chwile dla siebie, na samotność, na napawanie się ciszą, patrzenie w odległy horyzont i powtarzanie sobie w duchu, że to nie może zniknąć, nie może się skończyć. Pewnej majowej soboty poszła na taki spacer z ojcem. Pykali fajkę. Zapytała go wreszcie, jak się czuł, będąc jedynym z rodzeństwa, który przeżył dzieciństwo. Jedynym spośród szóstki. Jak to zniosła jego matka? Czy czuje czasem ich obecność, jest świadomy tego, że byli? Ją samą ogarniało czasem to dziwne wrażenie, że poza siostrą ma jeszcze brata, że on czasem z nimi przebywa. Z rodzeństwem jest trochę tak jak z kończynami. Jeśli się człowiek rodzi bez ręki, i tak ma o niej wyobrażenie, choć nigdy nią nie poruszał. I czuje się niekompletny.

Magda Knedler, Narzeczona z powstania, wydawnictwo MANDO, 2022