Niezwykła opowieść o nieugiętej woli przetrwania, determinacji i niezłomności ludzi

Już od XVIII wieku, kiedy wpływowe kręgi społeczne upowszechniały pogląd o korzyściach płynących z obcego protektoratu, Polacy doświadczyli brutalnej rzeczywistości wyzysku, niewoli i wynaradawiania. Pierwsze transporty na daleki Sybir wyruszyły jeszcze przed końcem XVIII wieku, a przez kolejne stulecia ziemia ta zapełniała się najszlachetniejszymi i najbardziej niezłomnymi przedstawicielami naszego narodu. W nieludzkich warunkach walczyli z głodem i chorobami oraz zmuszani byli do najcięższych robót.

Najnowsza publikacja wydawnictwa Biały Kruk autorstwa dr. Marka Klecela, znakomitego warszawskiego historyka literatury, publicysty, wydawcy i redaktora, pt. „Sybir. Dzieje polskich zesłańców XVIII-XX w.” to fascynująca lektura właśnie o tych losach. W przejmujący sposób ukazuje okrucieństwa, katorgę i dramatyczne dzieje polskich zesłańców żyjących w nieludzkim systemie rosyjskiego samodzierżawia i absolutnej władzy carów. To także niezwykła opowieść o nieugiętej woli przetrwania, determinacji i niezłomności ludzi, którzy mimo przeciwności losu nie zatracili swojej tożsamości i ducha walki.

Za co Polaków zsyłano w te bestialskie warunki?! Pytanie to nieodparcie nasuwa się podczas czytania tej przejmującej książki. Tysiące Polaków, najlepszych synów swojego narodu, było zsyłanych na Sybir za umiłowanie własnego kraju, walkę o jego wolność, postawy patriotyczne i przywiązanie do wiary katolickiej. Wszelki sprzeciw wobec caratu karany był surowo; najczęściej właśnie wyekspediowaniem na tę nieludzką ziemię, skąd przeważnie nie było już powrotu. „Przewiną” mogło być nie tylko przygotowywanie narodowych powstań czy zamachów na cara lub jego funkcjonariuszy, ale także… czytanie nieprawomyślnych książek o patriotycznej wymowie.

Dr Marek Klecel, znakomity znawca dziejów syberyjskich zesłańców, przedstawia żywe i przejmujące historie wielu Polek, Polaków i całych polskich rodzin, od senatorów Rzeczypospolitej po losy braci Piłsudskich. Historie te, choć często tragiczne, ukazują niezwykłą wielkość i niezłomność polskiego ducha. Autor przytacza również przykłady karier naukowych niektórych sybiraków, tworząc niezwykle bogatą opowieść, która kończy się na początku XX wieku.

Książka, wzbogacona aż 190 ilustracjami, to nie tylko znaczący fragment historii polskiego narodu i hołd oddany męczennikom. To także wielka przestroga dla tych współczesnych Polaków, którzy i dziś upatrują szansy dla Rzeczypospolitej w zagranicznym „protektoracie”. „Sybir. Dzieje polskich zesłańców XVIII-XX w.” to lektura, która wzbogaci Państwa wiedzę historyczną, ale również poruszy serca i umysły. To książka, która zasługuje na miejsce w każdej polskiej biblioteczce domowej.

Opr. [email protected], fot. Wydawnictwo Biały Kruk.