Zaburzenia krzepnięcia krwi - przyczyny, objawy, leczenie

Krzepnięcie krwi jest procesem naturalnym, który jest potrzebny, by nasz organizm funkcjonował prawidłowo. To właśnie między innymi w ten sposób organizm człowieka broni się przed przerwaniem ciągłości naczyń krwionośnych i nadmierną utratą krwi. Mechanizm ten jest bardzo złożony, jednak można go w skrócie opisać w następujący sposób: Gdy dochodzi do uszkodzenia naczynia krwionośnego, trombina przyczynia się do przekształcenia znajdującego się w osoczu fibrynogenu w fibrynę. W ten sposób powstaje skrzep, który „zakleja” uszkodzenie, zapobiegając utracie krwi.

Problem z krzepliwością krwi to zaburzenie hemostazy, czyli prawidłowego mechanizmu przepływu krwi, który powinien zachodzić w organizmie. Zarówno zbyt słaba, jak i zbyt mocna krzepliwość krwi to sytuacje, które wymagają interwencji medycznej, gdyż mogą zagrażać zdrowiu lub życiu pacjenta. Zaburzenia krzepliwości krwi mogą mieć wiele przyczyn i nie powinno się ich lekceważyć.

Niekontrolowane krwawienie i problem z zatamowaniem krwawień mogą wiązać się ze skazą krwotoczną, co może być niebezpieczne nie tylko podczas zabiegów medycznych, ale również w czasie skaleczenia czy urazu. Powstawanie skrzepów w obrębie naczyń krwionośnych również jest groźne, gdyż może być przyczyną słabszego przepływu krwi, ponadto dojść może również do zatkania naczynia krwionośnego i wielu poważnych powikłań.

Zaburzenia krzepnięcia krwi – przyczyny

Zaburzenia krzepnięcia krwi mogą mieć charakter wrodzony, o charakterze dziedzicznym lub genetycznym. Mogą jednak wynikać z nieodpowiedniego stylu życia bądź obecności nabytych chorób, takich jak:

• choroby wątroby;
• zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego;
• nowotwory;
• nabyta hemofilia;
• zakażenia, np. odra, błonica, ospa wietrzna.

Innymi patologicznymi przyczynami zaburzeń krzepnięcia krwi są:

• przyjmowanie glikokortykosteroidów lub doustnych antykoagulantów;
• niedobór witaminy C, witaminy K, witaminy B12 lub kwasu foliowego;
• przebyta radioterapia;
• przetaczanie krwi i elementów krwiopochodnych.

Do najczęściej diagnozowanych chorób wrodzonych przebiegających z zaburzeniami krzepnięcia krwi zalicza się natomiast takie jak:

• choroba Rendu-Oslera-Webera;
• zespół Marfana;
• zespół Ehlersa-Danlosa;
• wrodzona łamliwość kości;
• niemal wszystkie choroby tkanki łącznej;
• zespół Glanzmanna;
• zespół Fanconiego;
• hemofilia;
• choroba von Willebranda;
• aplazja szpiku.

Nadmierna krzepliwość krwi może wiązać się także z nieodpowiednim stylem życia, szczególnie z piciem zbyt małej ilości wody (krew staje się wówczas gęsta i ma tendencje do tworzenia skrzepów) oraz z brakiem aktywności fizycznej. Poważnym czynnikiem ryzyka jest również dieta bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, w tym cholesterol frakcji LDL.

Zaburzenia krzepnięcia krwi – objawy

Zaburzenia krzepnięcia krwi wiążą się ze zwiększoną skłonnością do krwiaków, siniaków czy wybroczyn. Pojawiają się krwawienia z dziąseł nawet podczas codziennego szczotkowania zębów. Nie rzadkie są również krwotoki z nosa, a wszelkie uszkodzenia ciała krwawią intensywniej i dłużej, niż powinny. Wszelkie drobne zabiegi, które w przypadku zdrowych osób nie powodują poważnych konsekwencji (np. ekstrakcja zębów), u osób z zaburzeniami krzepnięcia stają się niebezpieczne. Rana nieprzerwanie krwawi i nie zasklepia się tak szybko, jak powinna. Właśnie z tego względu chorzy zawsze muszą zgłaszać swój stan zdrowia, nawet przez drobnymi zabiegami czy pobieraniem krwi. W przypadku kobiet obserwuje się obfite i długo trwające miesiączki miesiączki.

Nieco rzadziej opisuje się objawy zaburzeń krzepnięcia krwi, których nie widać gołym okiem. Wskutek urazu, wypadku czy nawet zwykłego przewrócenia się może dojść do krwawienia śródstawowego lub do mięśni. Dokładny obraz kliniczny choroby zależy od tego, którego czynnika krzepnięcia krwi brakuje.

Diagnostyka zaburzeń krzepnięcia krwi

Zaburzenia krzepnięcia krwi można zdiagnozować na podstawie badań krwi, zwłaszcza wykonywanych pod kątem ilości płytek krwi, choć w dzisiejszych czasach zaleca się pacjentowi wykonanie całego panelu krzepnięcia. W jego skład wchodzi badanie: APTT, białka C, D-dimerów, białka S, fibrynogenu, PT (INR), a także podstawowa morfologia krwi. W przypadku podejrzenia chorób genetycznych uzupełnieniem są badania genetyczne.

Zobacz też: Żółte paznokcie – skąd biorą się przebarwienia na paznokciach rąk i nóg

Zaburzenia krzepnięcia krwi – leczenie

Podstawą leczenia zaburzeń krzepnięcia krwi jest farmakoterapia. Pacjent otrzymuje leki zagęszczające krew lub rozrzedzające ją – w zależności od swojej choroby. U pacjentów z niedostateczną krzepliwością w momencie silnego zranienia należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe, podjąć próbę zatamowania krwawienia i zadbać o jego bezpieczeństwo. W warunkach szpitalnych poszkodowany otrzyma preparat krwiopochodny bądź świeżą krew, aby uzupełnić utraconą część.

[email protected],  fot. Freepik