Zaloguj się
Fikcyjne faktury w sądeckiej skarbówce i przewałki na miliardy złotych
Lewe faktury po sądecku
Jak ten proceder kwitnie na lokalną skalę? Od stycznia do września ubiegłego sądecka skarbówka wykryła osiemnaście lewych faktur. – Ich wartość netto to 907.127,07 zł, podatek VAT to 208.639,22 złotych – informowała naczelnik Beata Orzeł Ligęza.
Jak to się robi
Na czym polega przekręt z lewymi fakturami? Tłumaczyła to właścicielka jednego z lokalnych biur rachunkowych. - Załóżmy, że sprzedaję towar, ze stawką podatkową w wysokości 23 procent, na przykład meble. Żeby je wyprodukować, kupuję elementy do ich zrobienia. W tych fakturach też jest zawarty podatek. To może być 7 procent czy 23 proc., wszystko zależy od tego jaki to towar i jaką podatkową stawką jest objęty. Sumuję należny podatek z faktur zakupów i sumuję należny podatek z moich faktur sprzedażowych. I ten należny obniżam o naliczony, który mi obniża podatek od zakupów. Takie fikcyjne faktury mogę wystawić sam dla kogoś, żeby mu obniżyć podatek należny, ale również mogę wykorzystać fikcyjne faktury w zakupach, żeby swój podatek obniżyć. Tak to właśnie działa – wyjaśniała nasza rozmówczyni, który chciała zachować anonimowość.
Czytaj też Robią to teraz prawie wszyscy w Nowym Sączu? Sposób na coraz droższą żywność
Ogólnopolskie dane wskazują na spadek wykrywalności
Jak wynika z danych resortu finansów, w pierwszej połowie tego roku w toku kontroli prowadzonych przez skarbówkę wykryto przeszło 69,3 tys. fikcyjnych faktur. To o 26,5 procent mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wówczas takich przypadków stwierdzono nieco ponad 94,3 tys. Zdaniem Sławomira Dudka, głównego ekonomisty Instytutu Finansów Publicznych, spadek ten może być uwarunkowany wieloma czynnikami.
- Po pierwsze, mamy recesję w przemyśle i konsumpcji, również PKB zaliczył mocne hamowanie. Zmniejsza się aktywność ekonomiczna, a tym samym liczba wystawionych faktur legalnych i fikcyjnych. Po drugie, działają wprowadzone rozwiązania, na przykład Jednolity Plik Kontrolny – dodaje Dudek.
– Mniej wykrytych fikcyjnych faktur może być efektem spadku zjawiska ich wystawiania wobec rosnącej świadomości przedsiębiorców o skuteczności działań fiskusa – przekonuje z kolei Stefan Kawalec, prezes Capital Strategy, były wiceminister finansów. - Byłoby to najbardziej pożądane. Możliwe są też inne przyczyny. Władze podatkowe mogły zmniejszyć wysiłki mające na celu wykrywanie tego typu oszustw. Ewentualnie podatnicy zaczęli stosować nowe metody zmniejszające szanse wykrycia takich faktur – wskazuje ekonomista.
Z kolei doradca podatkowy Jerzy Martini, doradca podatkowy zwraca uwagę na narzędzia informatyczne fiskusa. Dzięki nim wykrycie nieprawidłowości jest dużo łatwiejsze niż kiedyś. - To może zniechęcić zarówno wystawców, jak i nabywców takich faktur. Według eksperta specjalizującego się w podatku VAT, rośnie też świadomość ryzyka wśród potencjalnych klientów. Kiedy wykryta zostanie pusta faktura, skarbówka może łatwo zweryfikować wszystkich kontrahentów podmiotu, który ją wystawił. Dotyczy to zwłaszcza osób, które ogłaszają publicznie taką „usługę”. Wystarczy zakup kontrolowany ze strony urzędnika KAS i analiza rejestru sprzedaży takiego podmiotu, żeby w krąg zainteresowania fiskusa trafili wszyscy nabywający puste faktury od niego – tłumaczy Martini.
Zdaniem ekspertów, organy podatkowe mogły zajmować się innymi tematami lub realizować kontrole w innych zakresach. Nie jest wykluczone, że wpływ na zmniejszenie ilości wykrytych pustych faktur wynika z korzystnego dla podatników orzecznictwa i wygranych przez nich spraw przed sądami administracyjnymi. - Z doświadczenia wiemy, że często wykazane w statystykach postępowania dotyczące pustych faktur nie są do końca jasne. Urzędy czasem kwestionują wystawione dokumenty, pomimo tego, że transakcje miały rzeczywisty przebieg. Podatnicy wówczas muszą dochodzić swoich praw przed sądem – komentuje kolejny doradca podatkowy Natalia Stoch-Mika.
Miliardy złotych pod lupą fiskusa
Według danych ministerstwa finansów, 3,44 mld zł wyniosła kwota brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wykrytych przez organy Krajowej Administracji Skarbowej w pierwszej połowie 2023 roku. To o 29,5 proc. mniej niż w analogicznym okresie 2022 roku, kiedy było to 4,88 mld zł. Jak informuje resort, spadek wartości brutto prawdopodobnie związany jest z przyjmowaniem przez nieuczciwych przedsiębiorców założenia, że mniejsze wartości na fakturach będzie łatwiej ukryć.
– Możliwe jest, że oszuści coraz częściej operują na mniejszych kwotach lub angażują większą liczbę podmiotów. Fiskus też ma ograniczone pole działania i zasoby kadrowe do weryfikacji wszystkich dokonywanych przez podatników transakcji. Całkiem prawdopodobne jest, że organy podatkowe w pierwszej kolejności zajmują się transakcjami o znacznych wartościach, pozostawiając te mniejsze – mówi Natalia Stoch-Mika.
Z kolei Stefan Kawalec szacuje, że ubytek dochodów podatkowych z tytułu fikcyjnych faktur wykrywanych przez skarbówkę to około 2 mld zł rocznie. Do tych orientacyjnych wyliczeń ekspert, wobec braku szczegółowych danych, hipotetycznie założył, że średnia stawka VAT na takich fakturach wyniosła 20 proc., a średnia stawka CIT płacona przez ich wystawców – 14 proc. Powyższa kwota stanowi ok. 0,7 proc. łącznych dochodów z obu danin, a także 0,07 proc. PKB. Ona nie jest wielka, lecz może być wierzchołkiem góry lodowej. Były wiceminister finansów nie potrafi ocenić, jaki fragment tej góry lodowej ukryty jest pod powierzchnią wody, tzn. jaka część fikcyjnych faktur pozostaje niewykryta przez fiskusa.
Czytaj dalej na następnej stronie. Kliknij TUTAJ
