Dokuczliwy jęczmień na oku – skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

Jęczmień jest bakteryjnym zakażeniem gruczołów brzegowych powiek, wywoływanym najczęściej przez gronkowce (Staphylococcus) lub paciorkowce (Streptococcus).

Ma postać twardej, białawej grudki, która drapie oko i swędzi, powodując ucisk i obrzęk.Zmiana nie zagraża utracie wzroku, niemniej może sprawić ból, dawać uczucie dyskomfortu i ograniczać pole widzenia, przez co utrudnia codzienne funkcjonowanie. Niektóre osoby, szczególnie dzieci, są predysponowane do powstawania jęczmienia i jego częstych nawrotów. 

Jęczmień na oku może rozwinąć na się na gruczole łojowym Zeissa lub rzęskowym Molla. W obu tych przypadkach powstaje jęczmień pod okiem, tak zwany jęczmień zewnętrzny. Zmiana tworzy się wskutek zaczopowania ujścia tych gruczołów i najczęściej obejmuje też pobliski mieszek włosowy rzęsy, ponieważ ujścia tych gruczołów znajdują się właśnie w mieszku włosowym.

Jęczmień na oku - objawy

Jęczmień na oku można dosyć łatwo rozpoznać. Na początku powieka może swędzieć. Z czasem chory zauważy grudkę na powiece, która po kilku dniach będzie przypominać ropień. Do tego dochodzą różne dolegliwości:

• ból powieki,
• zaczerwienienie,
• obrzęk części lub całej powieki,
• zawężone pole widzenia,
• światłowstręt,
• nadmierne łzawienie,
• ropień.

Jęczmień na oku - przyczyny

Najczęściej do powstania jęczmienia dochodzi na skutek zatarcia oczu brudnymi rękami, ale to nie jedyna przyczyna. Może być także konsekwencją braku odpowiedniej higieny oczu (szczególnie u osób noszących soczewki kontaktowe), stosowania źle dobranych kosmetyków do oczu, niedokładnego demakijażu, narażenia na kontakt z dymem papierosów, czy oparami chemicznymi, obniżenia odporności, niektórych chorób takich jak łojotokowe zapalenie skóry, trądzik różowaty, cukrzyca, alergie, czy przewlekłego stresu.

Kto jest najbardziej narażony na powstanie jęczmienia?

Na powstawanie jęczmienia najbardziej narażone są osoby o słabej odporności oraz dzieci. Niska odporność stwarza większą łatwość do wnikania bakterii do naszego organizmu (a jak już wspomniano, jęczmień jest efektem infekcji bakteryjnej). Dlaczego wymieniono też dzieci, jako najbardziej narażoną grupę osób na pojawienie się jęczmienia? Ponieważ dzieci mają tendencję do nie zachowywania odpowiedniej higieny. Mówimy przede wszystkim o tym, że w trakcie różnych zabaw często przecierają oczy brudną rączką. Właśnie w takich sytuacjach może dojść do zakażenia gronkowcami.

Kiedy do lekarza?

Jeśli zauważymy zakażenie w obrębie oka, należy zgłosić się do lekarza. Nie możemy bowiem samodzielnie stwierdzić, czy jest to jęczmień, czy może inne schorzenie wymagające szybkiego leczenia.

Wskazaniem do konsultacji jest przede wszystkim narastanie dolegliwości, zamiast jej stopniowe ustępowanie. Konieczna jest wizyta u lekarza, gdy jęczmień utrzymuje się przez 2 tygodnie, znajduje się on w okolicy kąta przyśrodkowego oka, powoduje zaburzenia widzenia, z oka sączy się ropa, wokół oka występuje obrzęk lub mamy inne objawy, takie jak gorączka czy powiększone węzły chłonne. Być może konieczne będzie wdrożenie antybiotyku, zastosowanie zabiegu czyszczącego zakażone miejsce lub dalsza diagnostyka.

Jęczmień – diagnostyka

Diagnostyka jęczmienia na oku polega na analizie objawów podstawowych, takich jak obrzęk powieki, zgrubienie, zaczerwienienie czy bolesność, tkliwość. Lekarz ponadto przeprowadza wywiad w kierunku wcześniejszych infekcji lub zabiegów usuwania gradówki w przeszłości. Z reguły jest to wystarczające dla diagnozy jęczmienia na oku (lub jego wykluczenia). Jęczmień musi być różnicowany m.in. z przedprzegrodowym zapaleniem tkanek, natomiast nawroty gradówek należy różnicować także z nowotworem gruczołu łojowego.

Zobacz też: Opadające powieki – co robić, aby przywrócić swojemu spojrzeniu młodzieńczy blask i promienność?

Leczenie jęczmienia

Jak zostało już wcześniej wspomniane, jęczmień zazwyczaj znika sam, bez jakiegokolwiek leczenia. Można jednak ten proces przyspieszyć poprzez rozgrzanie okolicy w której pojawił się jęczmień.

Wzrost temperatury sprzyja otwarciu zablokowanych gruczołów. Ciepłe okłady można przykładać na powiekę na 15 minut. Warto powtarzać ten zabieg przynajmniej 4 razy w ciągu dnia. Podobny efekt daje masowanie skóry w obrębie infekcji. Pamiętajmy jednak o tym, aby masaż wykonywać w kierunku ujścia gruczołu. Jeśli więc jęczmień pojawił się na dolnej powiece, masujmy ją od dołu do góry, a nie odwrotnie.

Jeśli takie działanie jest niewystarczające, lekarz może zalecić krople lub maść do oka z antybiotykiem. Ograniczy on rozwój bakterii i zapobiegnie rozprzestrzenianiu się zakażenia. Infekcja powieki może wymagać chirurgicznego nacięcia powierzchni, jeśli jęczmień ma duże rozmiary lub nie ustępuje mimo stosowania innych metod leczenia. Noszenie soczewek kontaktowych jest przeciwwskazane do momentu całkowitego wygojenia się skóry.

[email protected],  fot.www.freepik.com