Jeden z najstarszych dzienników w Polsce zostanie sprzedany?

Pisma o tytule „Rzeczpospolita” występowały w historii wielokrotnie. Jednak pisma nie były ze sobą powiązane ani nie były bezpośrednimi kontynuatorami. Nie przeszkodziło to obecnemu wydawcy w obchodzeniu 100-lecia „Rzeczpospolitej” w roku 2020. Nawiązano wówczas do tytułu wydawanego w latach 1920–1931 przez konserwatywne Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe. Tytuł pojawił się jeszcze w latach 1944 – 1951 jako organ propagandowy władz komunistycznych a od 14 stycznia 1982 r. roku tytuł ukazuje się nieprzerwanie. Dziennik reaktywowany w stanie wojennym miał prezentować codziennie stanowisko rządu.

Po wyborach 4 czerwca 1989 r. „Rzeczpospolita” przestała być dziennikiem rządowym i zyskała status pisma niezależnego. Kolejne lata funkcjonowania pisma minęły pod znakiem częstych zmian właścicielskich motywowanych potrzebą dokapitalizowania. W lutym 1991 r. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita” zaangażowało do tego celu francuską grupą prasową Roberta Hersanta – Presse Participations Europennes. Firmy powołały wspólnie spółkę Presspublica. Pierwszym jej prezesem został ówczesny redaktor naczelny „Rzeczpospolitej” Dariusz Fikus. Początkowo polski udziałowiec miał w niej 51% udziałów, Francuzi – 49%. Następnie w połowie lat dziewięćdziesiątych strona polska sprzedała francuskiej grupie dodatkowe 2% udziałów. W ten sposób Presse Participations Europennes zdobył 51% udziałów oraz kontrolę nad wydawnictwem.

W 1996 r. udziały francuskiego koncernu Roberta Hersanta przejął norweski koncern Orkla, który sprawował nadzór właścicielski poprzez spółkę-córkę Orkli Press Polska – Presspublica Holding Norway. 49% pozostałych udziałów należało do Państwowego Przedsiębiorstwa Wydawniczego „Rzeczpospolita” (od 1 marca 2005 – Przedsiębiorstwa Wydawniczego „Rzeczpospolita” SA). W październiku 2006 udziały Orkli Press Polska zostały przejęte przez spółkę Mecom Poland Holdings S.A. należącą do brytyjskiej Mecom Group.

Repolonizacja pisma nastąpiła w październiku 2011 r., gdy udziały Mecomu trafiły do spółki Gremi Media, należącej do krakowskiego przedsiębiorcy Grzegorza Hajdarowicza. Gremi Media zakupiło wówczas również udziały PW Rzeczpospolita należące do Skarbu Państwa i zostało w ten sposób 100% udziałowcem wydawnictwa Presspublica. Wydawnictwo zmieniło wówczas nazwę na Gremi Media, a w styczniu 2017 r. przekształciło się w spółkę akcyjną o nazwie Gremi Media SA. Gremi Media S.A. wydawała w tym czasie „Gazetę Giełdy Parkiet”, „Rzeczpospolitą” oraz tygodnik „Uważam Rze”.

Od 2018 regularnie pojawiają się informacje o zamiarze sprzedaży części lub całego wydawnictwa przez Hajdarowicza. Taka wzmianka pojawiła się między innymi w marcu 2021 roku w raporcie spółki KCI przez którą biznesmen kontroluje Gremi Media (75 proc. Akcji i 81 proc. głosów na walnym). Z raportu wynika, że globalna firma doradcza Deloitte Advisory ma przygotować przegląd opcji strategicznych w tym Potencjalnej Transakcji sprzedaży Gremi Media.

Również w wywiadzie dla Magazynu „Press" w lipcu 2021 roku Grzegorz Hajdarowicz przyznał, że rozważa sprzedaż wydawnictwa. W tym kontekście pojawiły się spółki skarbu państwa takie jak PZU czy Orlen. Aktywo może być najbardziej atrakcyjne dla naftowego giganta ponieważ już wcześniej nabył Grupę Polska Pres od Verlagsgruppe Passau GmbH. Jednak z informacji uzyskanych przez "Presserwis" na początku września 2021 roku wynikało, że to Grupa PZU jako pierwsza przeprowadziła due diligence (czyli badanie wartości spółki) spółki Gremi Media.

We wrześniu agencja ISBnews poinformowała, że wśród kandydatów do przejęcia pakietu kontrolnego pojawiły się w ostatnim czasie takie firmy jak Polsat i Wirtualna Polska Holding. Z tym, że 5 listopada ta sama agencja poinformowała o zerwaniu rozmów przez WP w sprawie zakupu. Obecnie na placu boju pozostały spółki skarbu państwa Orlen i PZU.

Sprzedający wycenia spółkę na 300 mln zł co rynek przyjmuje sceptycznie. W 2020 firma przyniosła łącznie 21 413 tys PLN EBITDA. Rzeczpospolita nie jest pismem masowym. Wśród dzienników jest dopiero na czwartym miejscu jednak o sile tego tytułu świadczy struktura czytelników. Według badań PBC w 2016 roku „Rzeczpospolitą” czytało codziennie 274 tys. dorosłych Polaków, z czego 75% miało wyższe wykształcenie, a blisko 87% stałą pracę (9% było na emeryturze lub rencie, a prawie 2% to studenci). Co bardzo ważne po tytuł sięgało wtedy ponad trzy czwarte osób zajmujących kluczowe stanowiska w przedsiębiorstwach – w grupie czytelniczej przeważali specjaliści i przedstawiciele wolnych zawodów; dyrektorzy, urzędnicy państwowi wysokiego szczebla, kierownicy; a także technicy i wyspecjalizowani pracownicy administracji. Z badań wynika, że ponad połowa czytelników „Rzeczpospolitej” kierowała na co dzień pracą innych osób. Powoduje to, że dziennik jest silny opiniotwórczo i stanowi atrakcyjne aktywo reklamowo-piarowe.

O atrakcyjności tytułu świadczy również ranking cytowań. „Rzeczpospolita” pojawia się regularnie w pierwszej piątce zestawienia mediów ogółem oraz na pierwszym miejscu w kategorii prasa. Dla potencjalnego kupującego „Rzeczpospolita” może stać się cennym aktywem ze względu na silna reakcję gospodarczą, dobrą sieć dystrybucji oraz sprawny dział reklamy, który umożliwia komercjalizowanie współpracy z partnerami.

Wycenę podkopywać będą spadające zasięgi. Zmniejszające się nakłady prasy drukowanej są problemem wszystkich wydawców. Oczywistym wyjściem powinien być internet, jednak zauważalny jest brak dobrej strategii Gremi Media na działanie w sferze on-line. Brak tutaj chociażby wykorzystania modelu subskrypcyjnego, który skutecznie monetyzuje „Gazeta Wyborcza”. Wydaje się, że dotychczasowy właściciel powiązany z branżą nieruchomościową nie miał wystarczającego doświadczenia do zmiany modelu biznesowego wydawnictwa.

„Rzeczpospolita” jest silną rozpoznawalną marką oraz redakcją publikująca wysokiej jakości teksty. Jednak bez odpowiednich zasięgów dziennik będzie tracił czytelników i reklamodawców. Najlepszym rozwiązaniem dla tytułu byłoby przejęcie przez grupę medialną dobrze radzącą sobie w internecie. Dla takiego nabywcy atrakcyjne treści są najcenniejszym aktywem. Najbliższy czas pokaże, czy dokapitalizowanie i „know-how” uratują jeden z najważniejszych polskich tytułów przed marginalizacją. (Stefan Kotyk, Fot. Pixabay)