(...) Główną różnicę między wiarą a ateizmem dostrzegam w cierpliwości. Ateizm i religijny fundamentalizm oraz entuzjazm zbyt łatwej wiary są uderzająco podobne do siebie w tym, jak szybko potrafią uporać się z tajemnicą, którą nazywamy Bogiem - i właśnie dlatego wszystkie te trzy postawy są dla mnie jednakowo nie do przyjęcia.

Jestem przekonany, że dojrzewanie do wiary wiąże się z przyjęciem i przecierpieniem chwil - a niekiedy i długich okresów - gdy Bóg wydaje się daleki, gdy pozostaje w ukryciu. To, co jest oczywiste i możliwe do udowodnienia, nie wymaga przecież wiary; wiary nie potrzebujemy w obliczu niepodważalnych faktów, dostępnych siłom naszego rozumu, wyobraźni czy doświadczenia zmysłowego. Wiara potrzebna jest właśnie w chwilach światłocienia, wieloznaczności życia i świata, a także na czas nocy i zimy Bożego milczenia. Jej zadanie nie polega na tym, by ugasiła nasze pragnienie pewności i bezpieczeństwa, lecz by nauczyła nas żyć z tajemnicą.

(...)
Zawsze gdy piszemy czy mówimy coś o Bogu, każdemu naszemu zdaniu – podobnie jak w przypadku idących na bitwę wojsk Izraela, które poprzedzali śpiewacy – powinni towarzyszyć dwaj aniołowie wołający (tak jak to znamy z liturgii Wschodu): Tajemnica! Tajemnica! Na moim biurku w Pradze stoi wielki drewniany anioł, który przypomina mi: Jeśli piszesz o Bogu, pamiętaj, że wchodzisz w obłok tajemnicy. Strzeż się choćby tylko przez chwilę pomyśleć, że Go dostatecznie zobaczyłeś; możesz Go co najwyżej lekko i od tyłu dotknąć, tak jak kobieta cierpiąca na krwotok dotknęła od tyłu rąbka Jezusowej szaty. (...)

Również ateizm może być pomocny w "przygotowaniu dróg Pańskich", może nam pomóc oczyścić naszą wiarę z "religijnych iluzji". Nie można mu jednak pozostawiać ostatniego słowa, jak czynią to ludzie niecierpliwi. Także w chwilach wielkiego zmęczenia powinniśmy być przygotowani na poselstwo podobne do tego, które prorokowi Eliaszowi przyniósł anioł podczas jego wędrówki na górę Horeb: Wstań, masz jeszcze długą drogę przed sobą! (por. 1 Krl 19, 7).

Tomáš Halik, "Cierpliwość wobec Boga. Spotkanie wiary z niewiarą", tłumaczenie Andrzej Babuchowski, wydawnictwo WAM, wydanie trzecie 2016