Tak się składa, że obejmująca cztery artykuły kwestia zatytułowana O częściach pokuty w ogólności jest ostatnią kwestią, jaką Tomasz spisał w swojej niedokończonej Summie teologii. Przestał pisać po mistycznym doświadczeniu Chrystusa, jakiego doznał 6 grudnia 1273 roku. Przed śmiercią Akwinaty, która miała miejsce 7 marca 1274 roku, Chrystus powiedział Tomaszowi, że dobrze napisał, i zapytał, jakiej pragnie nagrody, na co ten odpowiedział: „Żadnej prócz Ciebie, Panie”. Tomasz oznajmił swojemu przyjacielowi, bratu Reginaldowi, że po tym mistycznym doświadczeniu, będącym być może przedsmakiem wizji uszczęśliwiającej, której nie są w stanie oddać żadne słowa, wszystko, co napisał, wydaje mu się „jak słoma”. Zgłębimy te doświadczenia w końcowej części książki. Na razie zwróćmy uwagę na fakt, że kapłan, który wysłuchał ostatniej spowiedzi Tomasza, miał stwierdzić, że proste grzechy Doktora Anielskiego były jak grzechy małego dziecka.

Wracając do naszych czasów i naszych dusz: kiedy badamy nasze sumienia pod kątem popełnionych grzechów, takich jak lenistwo lub któraś z jego „córek”: ciekawość czy chciwość, którymi zajmowaliśmy się do tej pory, nie wolno nam zapominać, że sakrament pokuty został nam dany przez Chrystusa i Jego Kościół, aby wyswobodzić nas z niewoli naszych grzechów, i to jest najważniejsze.

Koncentrujemy się na tym, co najważniejsze, kiedy troszczymy się o to, co musimy wiedzieć, w co musimy wierzyć i co musimy czynić, aby dostąpić zbawienia, szczególnie w odniesieniu do prawa miłości, które dał nam Chrystus. Najlepiej doskonalimy naszą zdolność do podtrzymywania naszego świętego skupienia, starając się eliminować grzechy ciekawości, chciwości i konsumpcjonizmu przez kształtowanie przeciwnych im cnót: pilności, wstrzemięźliwości i umiarkowania, przez odmawianie tradycyjnych modlitw z głębokim zrozumieniem każdego słowa oraz wzbudzanie skruchy, wyznawanie grzechów i zadośćuczynienie, będące elementami sakramentu pokuty, który oczyszcza nas z rozpraszających grzechów i otwiera zapory cnót i łask, by przyprowadzić nas z powrotem do Boga.

Kevin Vost, 12 lekcji św. Tomasza z Akwinu, wydawnictwo W Drodze, 2022