Mój dom jest moim domem i powinienem o niego dbać, nie wstydzić się go

Ojczyzna
11 listopada 1997 r.

Święto Niepodległości. Wieczorem włączyłem telewizor i trwał już program Jacka Żakowskiego. Sprosił dzisiaj do studia wiele znanych postaci. Był Stefan Niesiołowski, Bronisław Geremek, Ryszard Czarnecki i Aleksander Hall. Szukano określenia, co to jest Ojczyzna i co to jest patriotyzm. Trochę sprawę zamotano. A sprawa jest prosta.
Ojczyzna to jest nasz wspólny dom. Obowiązują w stosunku do Ojczyzny wszystkie zasady, które obowiązują w stosunku do rodzinnego domu. Bez tego nie da się żyć. Mój dom może być uboższy od innych domów, ale to jest mój dom. Czy mam być koniecznie dumny z mego domu? Chyba nie. Ale mój dom jest moim domem i powinienem o niego dbać, nie wstydzić się go.

Rosja
19 marca 2000 r.

Wyszła książka Krystyny Kurczab-Redlich, która była przez wiele lat korespondentem w Moskwie – Pandrioszka. Książkę omawia Ryszard Kapuściński w „Plusie Minusie”. Zwraca uwagę na to, że Rosja jest naszą obsesją, naszym wiecznym problemem. Jest to wynik tego, że naród polski ma za sobą ciągnącą się kilkusetletnią historię cierpień zadawanych przez Rosję. Tego zupełnie nie rozumie Zachód, bo ich związek z Rosją jest zupełnie inny.

Cała polska tradycja literacka (Kamieński, Conrad, Brzozowski, Zdziechowski, Żeromski) jest tradycją widzenia Rosji jako zagrożenia. Nie umiemy się z tego wyrwać.

W literaturze rosyjskiej (Dostojewski, Turgieniew, Czechow, Gogol) Polak to buntownik, anarchista, szlachciura, zły duch. Myślenie rosyjskie jest w dużej mierze państwowe. My mamy inną historię i nasze myślenie jest antypaństwowe.

Ludwik Wiśniewski OP, "Czarne z białym. Zapiski niepokorne", wydawnictwo WAM
Dziękujemy Wydawnictwu WAM za udostępnienie cytowanych fragmentów