Jak stereotypy zastąpić realną wiedzą?

Wstęp

(...) Po pierwsze, po przeczytaniu tej książki osiągniesz znacznie lepszy wynik.

(...) Po drugie, jeśli uzyskałeś zły wynik w tym teście, znajdujesz się w bardzo dobrym towarzystwie.

Przez ostatnie kilkadziesiąt lat tysiącom ludzi na całym świecie zadałem setki podobnych pytań na temat biedy i zamożności, wzrostu liczby ludności, liczby urodzeń i zgonów, edukacji, zdrowia, równouprawnienia kobiet i mężczyzn, przemocy, energii oraz środowiska naturalnego – jednym słowem, dotyczyły one podstawowych globalnych wzorców i trendów. Testy nie są skomplikowane i nie zawierają podchwytliwych pytań. Zwracam jedynie uwagę, aby trzymać się dobrze udokumentowanych i niezaprzeczalnych faktów. A mimo to większość ludzi osiąga niezwykle słabe wyniki.

Na przykład pytanie trzecie odnosi się do tendencji związanej ze skrajnym ubóstwem. Przez ostatnie dwadzieścia lat liczba ludzi żyjących w skrajnej biedzie zmniejszyła się o połowę. To naprawdę rewolucyjne osiągnięcie. Uważam to za najważniejszą zmianę, jaka dokonała się na świecie za mojego życia. Stanowi to dość podstawowy fakt dotyczący życia na Ziemi. Mimo to nie jest on powszechnie znany. Średnio tylko 7% – mniej niż jedna osoba na dziesięć – udziela poprawnej odpowiedzi na to pytanie.

Zarówno demokraci, jak i republikanie w Stanach Zjednoczonych często twierdzą, że ich przeciwnicy nie znają faktów. Gdyby przetestowali swoją własną wiedzę, zamiast wskazywać na swoich przeciwników, może odnaleźliby w sobie więcej pokory. Gdy przeprowadziliśmy ankietę w USA, tylko 5% respondentów udzieliło poprawnej odpowiedzi. Pozostałe 95%, bez względu na preferencje polityczne, uważało, że poziom skrajnej biedy nie zmienił się przez ostatnie 20 lat, lub co gorsza, że liczba osób żyjących w skrajnej biedzie podwoiła się – a przecież wydarzyło się coś zupełnie odwrotnego.

Spójrzmy na kolejny przykład: pytanie numer dziewięć, dotyczące szczepień. Obecnie prawie wszystkie dzieci na świecie zostały poddane szczepieniom. Niesamowite. Oznacza to, iż niemal cała ludzkość żyjąca w dzisiejszych czasach ma dostęp do podstawowej opieki medycznej. Jednak niewiele osób o tym wie. Średnio tylko 13% respondentów wybiera właściwą odpowiedź.

Jeśli chodzi o ostatnie pytanie dotyczące zmian klimatycznych, 86% osób zapytanych przeze mnie udziela prawidłowej odpowiedzi. We wszystkich bogatych krajach, w których sprawdzałem wiedzę opinii publicznej w ankietach internetowych, przewidywania klimatologów dotyczące ocieplenia klimatu są powszechnie znane. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat odkrycia naukowe opuściły laboratoria i dotarły do zwyczajnych ludzi. To ogromny sukces pod względem rozwoju świadomości społecznej.

Wyjąwszy pytanie o zmiany klimatyczne, sytuacja wygląda identycznie w przypadku pozostałych dwunastu pytań. Winna jest ogromna ignorancja (spowodowana nie głupotą czy celowym działaniem, ale zwykłym brakiem wiedzy). W roku 2017 zadaliśmy nasze pytania 14 000 osób z 12 krajów. Średnio jedynie 2 pytania z 12 uzyskały poprawne odpowiedzi. Nikt nie zdobył maksymalnej liczby punktów i tylko jedna osoba (ze Szwecji) uzyskała 11 na 12 punktów. Ku naszemu zdumieniu 15% respondentów uzyskało 0 punktów.

 (...)

Hans Rosling, "Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy niż myślimy…", przekład Monika Popławska, Media Rodzina, 2018

Sprawdź się - Oto poprawne odpowiedzi:
1C, 2B, 3C, 4C, 5C, 6B, 7C, 8A, 9C, 10A, 11C, 12C, 13A