Intymna opowieść o życiu pełnym pasji, muzyki i miłości

[…]  Kiedy mój mąż po raz pierwszy był na tournée w Niemczech w 1957 roku, postanowił odszukać rodzinę Hosenfeldów. Spotkał się z jego żoną i pięciorgiem dzieci, dwoma synami i trzema córkami.

Wilm był katolikiem. Organistą w kościele i pedagogiem w szkole, pracował z dziećmi i młodzieżą. Wszyscy go znali jako bardzo pozytywnie nastawionego do życia. Co prawda w 1934 roku został członkiem NSDAP, ale wtedy prawdopodobnie niemal wszyscy tam uważali, że to jest jedyna droga do szczęścia.

Później Hosenfeld stał się bardzo krytyczny wobec partii, czego dowodem są jego pamiętniki, które pisał w Polsce w czasie wojny i wysyłał do żony. […] Dzięki temu, że jego pamiętniki zostały dołączone do książki mojego męża, postać Hosenfelda została uhonorowana.

Za sprawą starań pani rodziny?

Dzięki staraniom mojego męża i syna. Będąc u syna w Hamburgu, zostawił oświadczenie dotyczące Hosenfelda u notariusza w Niemczech. Niejednokrotnie, gdy Instytut Yad Vashem zwracał się do Rosji, otrzymywał odpowiedź, że jest on przestępcą wojennym. Wielokrotne interwencje syna – Andrzeja, wywiady i nacisk oraz dostarczone listy Hosenfelda z frontu spowodowały zmianę. Przestano w pewnym momencie go uważać za przestępcę w mundurze. Już po śmierci mojego męża nadano Hosenfeldowi odznaczenie Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Byłam na tej uroczystości. Odbyła się w Ambasadzie Izraela w Berlinie. Pośmiertneodznaczenie wręczono rodzinie.

Krótko przedtem Hosenfeld został uhonorowany przez polskiego prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Chyba też to polskie odznaczenie ułatwiło potem nadanie tytułu Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Jedno z drugim na pewno się wiązało. […]

Interesujące jest to, że rodziny Szpilmanów i Hosenfeldów do dziś utrzymują dość bliskie relacje…

Tak. Powiem więcej: od 2005 roku uniwersytet w Lüneburgu co dwa lata przyznaje Nagrodę imienia Hosenfelda/Szpilmana ludziom, którzy badają historię wojenną, ze szczególnym uwzględnieniem żydowsko-niemieckich relacji. […]

Dlaczego książka i film znalazły tak wielu czytelników i widzów w tak różnych krajach?

Myślę, że do wszystkich przemawia bardzo prosta, jednocześnie ważna, chwytająca za serce historia. Te dzieła uświadamiają, jak wiele można przetrwać, przedstawiają autentyczne sytuacje, które wydawałyby się niemożliwe do przejścia, a jednak okazuje się, że człowiek mógł wytrzymać to wszystko i dalej żyć. To daje niektórym pewien rodzaj optymizmu życiowego.  […]

Żona pianisty. Halina Szpilman w rozmowie z Filipem Mazurczakiem, wydawca: Mando, 2020
Dziękujemy wydawnictwu WAM za udostępnienie cytowanych fragmentów