Awiacja- pasja, która rozpalała młodzież w 1918 roku
Fragment z rozdziału: "Karolina - odwaga na niebie i płótnie"
[...] Przez kilka godzin, nim słońce weszło w zenit i zrobiło się naprawdę gorąco, pewnego letniego dnia 1934 roku mała Danusia Borchardt słuchała śpiewu ptaków mieszającego się z warkotem rzędowego silnika dwupłatowego Hanriota H.191, za którego sterami latała jej mama Karolina Borchardt, pierwsza polska lotniczka. […]
Zakończenie I wojny światowej przyniosło Polsce niepodległość po latach zaborów, jednak ustalanie granic Drugiej Rzeczpospolitej trwało około czterech lat. Najbardziej niespokojny był właśnie region wschodni, w tym obszar Wileńszczyzny. W historycznie litewskim Wilnie większość mieszkańców stanowili Polacy. Miasto przechodziło z rąk do rąk: przejmowały je to wojska polskie, to znów oddziały bolszewickie, by za chwilę zostało przekazane Republice Litewskiej. Ostatecznie w 1922 roku Wilno przypadło Polsce. W takiej rzeczywistości musiały radzić sobie siostry Iwaszkiewiczówny wraz z owdowiałą matką. Dziewczyny wyrosły na silne i zaradne kobiety. Dwie z nich – Karolinę i Jadwigę – pochłonęła pasja, która rozpalała młodzież we wszystkich ówcześnie rozwijających się technologicznie krajach – awiacja.
Choć może się wydawać, że kobiety w latach dwudziestych XX wieku nie miały aż tak wielu możliwości zawodowych jak obecnie, nie były to także czasy zdominowane przez konserwatywne myślenie. Wręcz przeciwnie, dziedziny wcześniej w historii nieznane, jak motoryzacja i lotnictwo, jeszcze nie tak powszechne, ale już popularne, były otwarte na pasjonatów, by nie rzec wariatów, obu płci. Wiele zależało oczywiście od statusu społecznego i materialnego.
[…]
W Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku w każdym większym ośrodku miejskim powstawały kluby pasjonatów lotnictwa, zwane towarzystwami awiacyjnymi lub aeroklubami.
Anna Rudnicka-Litwinek, „Dziewczyny na skrzydłach. Polskie lotniczki, które zdobyły niebo”, Znak Horyzont, Kraków 2020
Dziękujemy wydawnictwu Znak Horyzont za udostępnienie cytowanych fragmentów