Sara Węgrzyn "Spotkanie"

R tego dnia bardzo się przegrzewał. Właściwie nie wiadomo dlaczego. Nie miał więcej zajęć niż zwykle. Temperatura na zewnątrz nie przekraczała 20 stopni, słońce rzadko wyglądało z za chmur. Było późne lato.

R był kilkunastoletnim robotem wyprodukowanym do pilnowania supermarketów nocą. Jego okres gwarancji dawno minął i ostatnio rzadko zaglądał do serwisu. Stary, dobry model na płycie Samsunga, z procesorem Intela. Z uwagi na swoje przeznaczenie był robotem dość agresywnym. Rottweiler wśród robotów, wyprodukowany w 5200 egzemplarzach. R po 8 latach oddanej pracy w 2 dużych sieciach handlowych i kilku bankach zajął się sportem. Ale wróćmy do początku...

Nikt już nie pamiętał, kiedy pojawiły się pierwsze roboty. Na początku były to konstrukcje przypominające zmywarkę z czterema kończynami i czymś na kształt odbiornika radiowego w miejscu, gdzie powinna być głowa. Jednak człowiek, niczym Bóg, chciał je uczynić podobnymi do siebie i nowsze modele zaczynały wyglądem przypominać ludzi.

Po kilku latach naukowcom udało się połączyć tkankę mózgową z procesorem i maszyny zaczęły odczuwać pierwsze prymitywne emocje i kierować się instynktem. Jakieś 40 lat temu sprawy na Ziemi przybrały nieoczekiwany obrót. Zaczęło się w Korei. W ciągu kilku dni zbuntowane androidy przejęły kontrolę nad państwem, jego przemysłem, energetyką, systemem obrony i internetem.

Niedługo podobne wydarzenia nastąpiły w innych miejscach na Ziemi i z czasem ludzie stali się obywatelami drugiej kategorii. Ci, którzy nie chcieli się z tym pogodzić, zginęli albo żyli w ukryciu poza dużymi miastami. Jedną z ulubionych popołudniowych rozrywek robotów stało się polowanie na ocalałych ludzi po to, aby ich „udomowić” lub, jeśli stawiali opór, zabić. Tym zajmował się R. Był w tym dobry.

Dzisiejsze polowanie zakończyło są dla R już po godzinie. Stanął nagle w rozkroku na leśnej ścieżce, nie mogąc się ruszyć ani do przodu, ani do tyłu, blokując drogę innym. W końcu ktoś go pchnął w pokrzywy. Ocknął się na przyczepie pojazdu ratunkowego w strefie przemysłowej miasta. „Nie cierpię niezaplanowanego serwisu” pomyślał, gdy jego akumulatory odżyły, łapiąc trochę słonecznej energii tego popołudnia.

Nie było wyjścia, trzeba było zbadać robota i spróbować go naprawić. Usterka mogła być poważniejsza niż zwykła wymiana baterii. R od paru miesięcy musiał się doładowywać kilka razy w ciągu dnia. W międzyczasie wymieniono mu baterię na nową, ale niewiele pomogło. R miał baterię niezintegrowaną, czyli taką, którą można wymienić – teraz to rzadkość. Większość robotów ma długowieczne, wbudowane na stałe baterie, których „czas życia”, choć długi, po wyczerpaniu oznacza „śmierć” całej maszyny. Serwisem, podobnie jak przywiezieniem R do naprawy, zajmowały się inne roboty. Został przeniesiony z samochodu do magazynu i czekał na swoją kolej.

Serwisanci niezbyt chętnie zabierali się do pracy nad takimi starymi maszynami. Woleli proste, łatwe zlecenia. R miewał jednak szczęście, trafiając od czasu do czasu na prawdziwego pasjonata, który przedkładał przyjemność obcowania ze starym, klasycznym modelem nad rutynowe naprawy gwarancyjne. Mógł dzięki temu przebywać w szacownym towarzystwie odtwarzaczy video, a nawet pierwszych modeli elektrycznego samochodu Tesla, jeszcze obsługiwanego przez człowieka.

Tego dnia zajął się nim Tecnic:

- Stary, twoja przyszłość nie wygląda różowo – powiedział, zerkając na monitor po podłączeniu R do urządzenia diagnostycznego.

- Nic nowego – odpowiedział nasz bohater.

- Jakby ci to powiedzieć, gdybyś, jak to się mówi, zmienił nawyki, to może...

- Co, może?

- Może, byś jeszcze trochę pociągnął.

- Co mam zrobić?

- Ja tu chyba niewiele pomogę, nie umiem cię przeprogramować, a to trzeba zrobić.

- Co radzisz?

- Nie jestem pewien, przydałby się ktoś, kto zna lepiej twoje oprogramowanie.

- Konstruktor?

- Może? Choć niekoniecznie. Znam kogoś, kto mógłby coś dla ciebie zrobić. Chcesz wiedzieć?

-Tak.

- Bernie, człowiek, teraz jest ogrodnikiem w ministerstwie. Jego ojciec pracował dawniej w tej fabryce, gdzie cię wyprodukowali. Był inżynierem. Bernie ma trochę papierów stamtąd. Zabrał jakieś instrukcje obsługi i czasem jest w stanie rozwiązać problem, z który my sobie nie radzimy. Wpiszę ci jego adres do nawigacji.

- Jasne. Dzięki, do następnego razu.

Bernie był jednym z tych ludzi, którzy kiedyś wybrali życie zamiast nierównej walki. Znał się na kilku rzeczach, z jakimi androidy sobie nie radziły i za to go ceniono. Był specjalistą prastarej sztuki uprawy drzewek bonsai, które cieszyły się wielkim uznaniem robotów i to nie tylko w Azji. Dzięki temu Bernie mógł prowadzić spokojne życie w tym zautomatyzowanym świecie. R zjawił się u niego po tygodniu. Choć zajmował się na co dzień polowaniami na ludzi, nie był agresywny w stosunku do tych, którzy pracowali dla robotów. Zdawał sobie też sprawę, że przyszedł po pomoc. ”Zobaczę w dokumentach” - powiedział ogrodnik, dowiadując się o przyczynie tych odwiedzin. Wrócił po 10 minutach.

- Skonstruował cię inżynier Imamura, mój ojciec z nim pracował.

- Jak go znaleźć, czy żyje?

- Nie wiem, czy żyje, ale kilka lat temu podobno mieszkał w opuszczonej wiosce jakieś 60 kilometrów na północ stąd. Ukrywał się. Nie chciał pracować dla robotów pod przymusem.

-Dziękuję za pomoc, spróbuję go znaleźć.

R nie miał wyjścia, ruszył na poszukiwania. Czasu miał coraz mniej. Zrezygnował całkiem z polowań, nadmiar energii wyładowywał przy grach komputerowych. Pojechał do inżyniera swoim starym poduszkowcem, unosił się czterdzieści, może pięćdziesiąt metrów nad ziemią. W końcu miał czas. „Inaczej tu” - pomyślał.

Dzień był słoneczny, niebo granatowe a słońce nisko. Dawniej nazywano tę porę roku jesienią. R, choć miał cel, nie zmierzał do niego prosto. Kilkanaście minut spędził nad brzozowym laskiem, gdzie zdumał się na widok saren. Potem nastąpiło coś bardziej dziwnego. Na łące bawiły się dzieci. Kilka tygodni wcześniej R pognałby w tamtą stronę i po chwili wracałby z pojmanymi dzieciakami. Teraz tylko patrzył.

Nie czuł się łowcą w tej chwili. Dzieci także patrzyły na niego ze zdumieniem, choć wiedziały, czym mogą skończyć się takie spotkania. Powoli zbliżał się do zabudowań. Spojrzał na ekran nawigacji na wewnętrznej stronie lewego przedramienia. Był prawie u celu. Zatrzymał pojazd, przeszedł kilkadziesiąt metrów zarośniętą dróżką i po pół minuty był przed domem inżyniera. Nie wszedł od razu.

Postanowił zaczekać i obserwować dom. Nadszedł zmrok. R spoglądał w stronę okien, ale nie widział znaku życia. Nie świeciło się żadne światło. Czekał dalej. Tak minęło kilka dni. Mógł tak długo oczekiwać dzięki baterii słonecznej. Piątego dnia zauważył w oddali postać idącą od strony lasu. Cofnął się w głębiej w zarośla. Postać zbliżała się, był to starszy człowiek bez jednej ręki. Szedł do domu. Po chwili otworzył drzwi. „Czy może... inżynier Imamura?” – niepewnie zapytał R. Starzec kątem oka spojrzał w kierunku mówiącego. „Wejdź” – odpowiedział.

Po chwili obaj byli wewnątrz drewnianej chatki. Czujniki robota rejestrowały zapachy, których nie znał. Był półmrok, ale widać było, że dom był rzadko sprzątany. W centralnej części salonu był stół, na nim komputer i stos książek.

-Tak, nazywam się Imamura. W jakiej sprawie przychodzisz? - zapytał inżynier.

-Mam problem z oprogramowaniem, nikt nie umie tego naprawić. Poradzili mi poszukać pana.

-Jesteś 820 Goshawk? Strażnik banków?

-Tak, widzę, że pamięta pan swoje „dzieci”.

-To był dobry model, rzadko się psuł. Ale co, chciałbyś żyć wiecznie? – zażartował konstruktor.

- Nie, ale chciałbym jeszcze załatwić parę spraw. Tylko już spokojnie, bez pośpiechu. Czy da się mnie trochę uspokoić?

-Zobaczmy.

Imamura wziął jeden z kabli biegnących od komputera i połączył go z gniazdem na korpusie robota. R poczuł jakby mu odkurzano przypruszone przez lata części i przewody. Czuł się lekko i przyjemnie.

-Czym się ostatnio zajmowałeś? - zapytał inżynier, nie przerywając analizowania danych robota, które mu się ukazywały na ekranie monitora.

-Trochę biegałem, polowałem...

-A tak, polowania. I co znudziły ci się?

-Może tak. Powiedzmy, że chciałbym odpocząć.

-Dobrze. Pozmieniałem trochę ustawienia. Powinieneś teraz lepiej działać. Tak czy inaczej, oszczędzaj się.

-Panie Imamura, dziękuję – R wyciągnął swoją mechaniczną dłoń na pożegnanie. Miał zakodowane, że ludzie tak się witali i żegnali.

-Nie mam prawej, więc podam ci lewą – odpowiedział inżynier.

-Co się stało? Jakiś wypadek?

-Kiedyś podczas polowania... Nie zdążyłem uciec i zmiażdżył mi ją jeden z waszych.

-Przepraszam – nieśmiało powiedział robot. Nie wiadomo, czy przepraszał za niezręczną sytuację czy za swoich współbraci .

-Jestem na emeryturze. Radzę sobie jedną ręką.

R uścisnął dłoń starego inżyniera i nic już nie powiedział. Wyszedł. Rozmyślał nad nowymi uczuciami, jakich tego dnia doznał, niektórych po raz pierwszy, innych zaś nie potrafił nazwać. Jego podzespoły pracowały równo i miarowo. Nie pamiętał, kiedy tak było ostatnio. Wyłączył dodatkowe wentylatory, które chłodziły mu procesor . Zdecydował, że zostawi poduszkowiec i pójdzie na piechotę. Nie spieszył się do miasta.

Sara Węgrzyn klasa VI Szkoła Podstawowa nr 11 w Nowym Sączu (opiekun szkolny Marta Plata)

Sylwiusz Starczewski

Epoka Robotów

Dalej na świecie trwałaby epoka

Nieśmiałej królewny i wielkiego smoka,

Lecz człowiek w okrutnej przed pracą bojaźni

Skorzystał z wielkiej mocy wyobraźni.

Miast w pocie czoła okrutnie pracować,

Nocami i dniami okropnie harować,

By mu do życia nie odeszła ochota,

Usiadł i mocą umysłu wymyślił robota.

Początki, wiadomo, bywają dość trudne

I choć zadanie okazało się żmudne,

Mamy co podziwiać i jest się czym chwalić,

Bo w końcu ma kto za nas robotę odwalić!

Praca w przemyśle przestała być zmorą,

Za pracę maszyny prędko się zabiorą.

Na linii produkcyjnej komenda wydana,

Aut i innych przedmiotów już partia udana.

Nawet i rolnika praca jest dziś łatwa,

Zbiór trwa aż do nocy, bo w kombajnie światła.

Doić nie jest trudno, bo dojarka działa,

Trzeba tylko włączyć – filozofia cała.

W służbie prawa dyżur dobę pełnią całą,

Za sapera ładunki sprytnie rozbrajają.

Pomogą turyście, który zgubił drogę,

Precyzyjnie w klinice zoperują nogę.

Pod wodą, w powietrzu, na rozkaz gotowe

Zwiadowcy, pomocnicy i codziennie nowe

Wymyślane do zwykłych i przedziwnych czynności

Pomocą są wielką dla całej ludzkości.

Nawet z odkurzacza gospodyni korzysta,

Pralka sprawia, że ubrań szafa cała czysta.

Mama, gdy chce zabawić swojego dzieciaczka,

Puszcza mu na baterię robota - szczeniaczka.

Zamiast wyjść na pole i wyruszyć w las,

Dzieci z Furbym wolny swój spędzają czas.

Nawet i te największe wypełniły luki,

W dziedzinie rozwoju i ogólnej nauki.

Jeśli będę smutny i przyjdzie mi ochota,

Zbuduję własnego, miłego robota.

Program wgram mu taki jak wymyślę sam.

Niech zobaczą wszyscy, jaki talent mam!

(m). fot. Fundację Promocji Nauki i Kreatywności