Największy poeta polskiego renesansu Jan Kochanowski pisał „Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz”. W istocie często o zdrowiu myślimy dopiero wtedy, gdy dotknie nas choroba.
Zdrowie to dar. I choć organizm człowieka ma niesamowite zdolności do regeneracji, łatwiej je zepsuć niż naprawić. Zatem podtrzymanie go jest wyzwaniem i zadaniem, dużo łatwiejszym niż jego odzyskanie. Zdrowy duch „mieszka” w zdrowym ciele i odwrotnie. Zdrowy, tryskający energią organizm, posiada zwykle osoba, która dba o równowagę emocjonalną, pokochała swoją duszę i ciało, pochodzące od Boga. Zdrowie to dar od Boga, trzeba o niego dbać, a przynajmniej go nie niszczyć.
Zwykle uważamy, że jesteśmy zdrowi, gdy nie odczuwamy szczególnych dolegliwości. Zdrowie to jednak coś więcej. Harmonia między ciałem, sferą emocjonalną i duszą jest jego podstawą. Jeśli jesteśmy w pełni zdrowia, mamy olbrzymie szczęście – utrzymujemy dobrą równowagę. Jeśli pojawiają się nawet drobne, niepokojące sygnały w naszym ciele, szukamy głębiej (więcej na ten temat w rozdziale 4). Wszystko ma swój początek i sens.
(...) Zdrowie to silny duch osadzony w ciele. Ducha nie można zostawiać samemu sobie, należy go rozwijać i ćwiczyć. Warto go umacniać na różnych poziomach. Zadbana sfera duchowa to inwestycja, która procentuje w przyszłości. Jeśli robisz to, co kochasz, otaczasz się pozytywnymi ludźmi i podążasz drogą swojego powołania, prawdopodobnie towarzyszy Ci dobre zdrowie. Zdrowie rzadziej opuszcza tych, którzy są w życiu na właściwym miejscu. Jest bliskie tym, którzy realizują siebie, wierzą w swoje możliwości, stawiają czoła pokusom, dbają o sferę duchową.
Istnieje wiele sposobów na zachowanie harmonii duchowej. Dla mnie najlepszym źródłem równowagi w sferze duchowej jest zbliżenie do Boga. On rozjaśnia drogę i prowadzi przez właściwe ścieżki. Na kondycję zdrowia duchowego wpływa bliskość relacji z Bogiem, jakość modlitwy, częstotliwość korzystania z sakramentów czy przynależność do wspólnoty.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie jest nie tylko brakiem choroby, ale stanem pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego.

Katarzyna Galarowicz. Natura. 8 dróg do zdrowia, wydawnictwo SeRAFIN