Stan epidemii, stan wyjątkowy, stan nadzwyczajny... O co chodzi? Co nas czeka?

Niektórzy Polacy traktują stan epidemii, stan wyjątkowy i stan nadzwyczajny jak synonimy, używając tych pojęć zamiennie. Niewielu zdaje sobie sprawę z tego, że każdy z nich niesie za sobą inne konsekwencje i w pewnym stopniu ingeruje w wolność każdego obywatela. Jaki stan mamy obecnie i co czeka nas w przyszłości?

Stan wyjątkowy to jeden z trzech stanów nadzwyczajnych (obok stanu wojennego i stanu klęski żywiołowej), które mogą być wprowadzone w naszym kraju w szczególnych sytuacjach. O ile dwa pozostałe nie budzą wątpliwości i większość wie, w jakich okolicznościach mogą się pojawić, o tyle nazwa pierwszego z nich niewiele rozjaśnia.

Stan wyjątkowy wiąże się ze znacznym ograniczeniem praw i wolności obywatelskich (między innymi wolności osobistej, prawa do nietykalności mieszkania, wolności prasy, tajemnicy korespondencji i prawa zgromadzania się), a także przełożeniem wyborów, jeżeli wypadają w jego trakcie albo 90 dni później. Decyzje podjęte w wyniku jego wprowadzenia powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa oraz być adekwatne do stopnia zagrożenia.

Stan wyjątkowy wprowadza prezydent na wniosek Rady Ministrów, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo państwa, obywateli lub porządek publiczny. Co ciekawe, głowa państwa może nim objąć tylko część kraju. W tym czasie nie wolno zmieniać Konstytucji ani przeprowadzać wyborów. W przypadku upływu kadencji prezydenta, sejmu, senatu lub organów samorządu terytorialnego ulega ona przedłużeniu.

Czytaj też: Delfiny w portach i lody w szpitalach, czyli garść dobrych wiadomości o koronawirusie

Politycy opozycyjni postulują wprowadzenie stanu wyjątkowego, dzięki któremu moglibyśmy przełożyć wybory. Rządzący twierdzą, że do radzenia sobie z obecną sytuacją wystarcza im wprowadzony w piątek stan epidemii, który pozwala na szereg ograniczeń, między innymi wprowadzenie zakazu opuszczania określonych obszarów, przemieszczania się, zamykania instytucji i zakładów pracy, reglamentowania towarów, udostępniania lokali, przejmowania pojazdów i poddania się obowiązkowym badaniom.

Stan epidemii umożliwia również skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii podmiotów leczniczych i osób wykonujących zawody medyczne, co stanowi istotne ograniczenie, gdyby porównać je z wolnością pracy i dobrowolnością stosunku pracy.

Zdaniem rządzących narzędzia, które daje ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w połączeniu ze specustawą na ten moment wydają się wystarczające.

[email protected], fot. pixabay.com

Skomentuj