Pogrom w oświacie: Zwolnienia nauczycieli i obniżki pensum

Niż demograficzny stał się faktem i wielu sądeckich nauczycieli straci w tym roku pracę. Mniejsza liczba dzieci przekłada się na mniejszą liczbę pedagogów. Nie wszędzie pomoże obniżka pensum, stażyści, którym kończą się umowy, raczej na ich przedłużenie liczyć nie mogą. Jaki jest sposób zaradzenia na tę sytuację? Przeczekanie? To nic nie da, bo z danych demograficznych wynika, że będzie jeszcze gorzej.
- Mamy już zatwierdzone arkusze organizacyjne pracy ze wszystkich 46 szkół i placówek prowadzonych przez miasto Nowy Sącz – informuje Józef Klimek, dyrektor Wydziału Edukacji sądeckiego magistratu. Jednym z załączników wymaganych do arkusza jest wykaz nauczycieli zagrożonych utratą pracy w roku szkolnym 2013/2014.
- Na tym etapie dyrektorzy wielu szkół jednoznacznie nie mogą określić faktycznego stanu organizacyjnego kierowanych przez nich placówek – mówi Klimek. Co to oznacza? Np. w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym warunkiem podjęcia nauki jest posiadanie aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności. Wielu uczniów dostarczy je w czasie wakacji i dopiero wtedy będzie wiadomo, czy zostanie zachowany dotychczasowy stan zatrudnienia. Kolejna sprawa to kwestia urlopów dla poratowania zdrowia, nie wiadomo, jaka liczba nauczycieli z nich skorzysta.
- Stan na dzień obecny, który jednak zmieni się na sto procent, to grupa ok. 200 nauczycieli, którzy będą zatrudnieni w niepełnym wymiarze – informuje Klimek i podaje dane statystyczne, z których wynika, że we wszystkich typach szkół prowadzonych przez miasto Nowy Sącz liczba uczniów w latach 2010, 2011 i 2012 kształtowała się na poziomie 16,325, 15,898 i 15,549. W tym samym okresie czasu liczba nauczycieli wyglądała następująco: w 2010 roku 1858 etatów, w 2011 – 1856, w 2012 – 1862. - Prognozy demograficzne GUS dla naszego miasta nie są optymistyczne, przewidują bowiem do 2030 roku spadek liczby dzieci o ok. 820, co oznacza likwidację 32 oddziałów przedszkolnych i redukcję etatów nauczycieli w przedszkolach w wysokości 32 osób – podaje Józef Klimek. – Z kolei prognoza dla szkół podstawowych mówi, że od roku 2017 liczba dzieci w tych szkołach będzie gwałtownie spadać, by w roku 2030 osiągnąć wartość 1280 dzieci, co przekłada się na ok. 53 oddziały szkolne – mówi dyrektor Wydziału Edukacji.
Szef miejskiej oświaty podkreśla jednocześnie, że zatrudnienie nauczycieli w niepełnym wymiarze godzin generuje dla miasta potężne, dodatkowe koszty związane z wypłacaniem, wynagrodzenia zgodnie z art.30 ustawy Karta Nauczyciela.
- Dla przykładu za rok 2012 kwoty przekazane przez miasto z tego tytułu wyniosły 1,5 mln złotych – podaje Klimek zaznaczając jednocześnie, że pomimo tych kosztów polityka miasta idzie w takim kierunku, by na tyle, na ile jest to możliwe, zachować tych ludzi przy pracy.
Jak wygląda sytuacja w szkołach prowadzonych przez powiat?
- Będą zwolnienia w szkołach, dla których organem założycielskim jest powiat – nie ukrywa Maria Jabłońska, zastępca dyrektora Wydziału Edukacji, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Nowym Sączu. – Sytuacja ta dotyczy nauczycieli mianowanych, zarówno z dłuższym, jak i krótszym stażem pracy, uczących przedmiotów takich jak biologia, chemia, historia, język polski oraz języki obce. Zatrudnienie najprawdopodobniej stracą też niektórzy nauczyciele przedmiotów zawodowych oraz ekonomicznych. Trudno jest podawać teraz jakąkolwiek liczbę, ale może to dotyczyć ok. 10-15 osób – dodaje zaznaczając, że znaczna część nauczycieli może nie otrzymać nowych umów.
- Jeśli teraz komuś kończy się umowa, to od września pracy mieć nie będzie, chyba, że wyniki rekrutacji do danych szkół będą pomyślne – mówi Maria Jabłońska.

Tak będzie choćby w Liceum Ogólnokształcącym nr 1 w Nowym Sączu, gdzie czterem stażystom kończy się w tej chwili staż:
- Mamy też jedną osobę proponowaną do zwolnienia oraz dwie, którym prawdopodobnie obniży się pensum – mówi Aleksander Rybski, dyrektor placówki, zaznaczając, że wiele zależy od wyników rekrutacji.
- Obniżki pensum w naszej szkole dotyczą 18 nauczycieli, dwie zostaną zwolnione z powodu mniejszej ilości oddziałów – informuje dyrektor Szkoły Podstawowej nr 18, Włodzimierz Strzelec. Dodaje, że ta sytuacja to efekt nie tylko niżu demograficznego, ale i polityki oświatowej państwa, która przewiduje m.in. tylko cztery godziny zajęć dziennie dla pierwszoklasisty.
Zwolnień i obniżek pensum nie uniknie też prawdopodobnie Szkoła Podstawowa nr 21 w Nowym Sączu:
- Tak do końca jeszcze tego nie wiadomo, bo dzieci mogą dopisać się do klas jeszcze sierpniu, ale na dziś do zwolnienia jest kilku nauczycieli, kilkunastu innych będzie zaś miało obniżone pensum – podaje dyrektor placówki, Halina Węgrzyn podkreślając, że sytuacja może się jeszcze zmienić, gdy zwiększy się liczba dzieci w oddziałach.
- Potrzebna jest konkretna pomoc państwa dla rodzin, konkretne wsparcie finansowe, nie poprzez fundacje, nie poprzez dożywianie dzieci, tylko konkretny zasiłek rodzinny, który umożliwi rodzinom planowanie budżetów i wydatków na dzieci – mówi dyrektor Węgrzyn. – Bez konkretnej pomocy finansowej trafiającej do rodziny, dzieci nie będą przychodzić na świat, a to dramat nie tylko dla nauczycieli, których to teraz dotyka, ale i dla usługodawców, co przełoży się na wyniki całej gospodarki – zaznacza.
Nie we wszystkich szkołach będą jednak zwolnienia.
- U nas nikt nie straci pracy, bo mamy po jednym oddziale klasowym i nie ma ruchów kadrowych wśród nauczycieli – mówi Maria Plata, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 11 w Nowym Sączu.
Zwolnień nie będzie też w popularnym „gastronomie”: - Być może trojgu nauczycielom nieznacznie zmniejszy się pensum, ale wynika to ze zmiany ilości godzin w podstawie programowej w tzw. planach nauczania, nie z braku chętnych – mówi dyrektor Barbara Świętoń.

ZOG
Fot. arch.