Piękno gwary lachowskiej Promocja słownika Zenona Szewczyka

Zgromadzonych, wśród których nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych gminy Podegrodzie, powiatu nowosądeckiego, a nawet województwa małopolskiego powitała Maria Szewczyk, dyrektor Biblioteki Gminnej w Podegrodziu, która objęła pieczę nad publikacją podegrodzkiego autora.

- Dzisiejsze spotkanie jest częścią obchodów tysiąclecia naszej parafii Podegrodzie - przypomniała pani dyrektor wskazując na kolejny - równie istotny, bo religijny wymiar tego wydarzenia.

Kolejno głos zabierali honorowi patroni słownika, m.in. ks. Józef Wałaszek – proboszcz parafii Podegrodzie. Podkreślił on wartość tej publikacji, nie tylko dla samego Podegrodzia, ale także dla całego sądeckiego regionu. - Nic bardziej nie kształtuje wymiaru życia ludzkiego jak język człowieka. Istnieje kultura materialna i kultura ducha – jedno i drugie związane jest z językiem – tłumaczył kapłan. - Takie rzeczy są przyczynkiem kultury dla naszego środowiska, naszej ziemi – dodał.
Maria Załuska – znany, sądecki etnograf, nieformalny recenzent publikacji, jeszcze w trakcie jej powstania podkreślała, że na Sądecczyźnie, a zwłaszcza w Podegrodziu spotkała się z czymś nieprawdopodobnie pięknym - z jednością mowy. - To jest piękne i dzięki temu kolejne pozycje naukowe dotyczące żywej kultury Lachów Sądeckich mogą się ukazywać – podkreślała ze wzruszeniem, dziękując za ciężką pracę bohaterowi tego spotkania.

Zenon Szewczyk – twórca Słownika podziękował wszystkim za tak liczne przybycie, a później w skrócie opowiedział o przyczynach powstania swojej publikacji. Na początku zaznaczył, że stało się to z potrzeby wytłumaczenia innym specyfiki mowy lachowskiej: aby nie tylko rodowici przedstawiciele, ale także osoby spoza Sądecczyzny mogły ją zrozumieć. Wspomniał także o możliwości uczczenia w tak podniosły sposób obchodów tysiąclecia parafii Podegrodzie. Na końcu przedstawił główny czynnik stworzenia książki, a mianowicie pragnienie kultywowania oraz rozpowszechniania historii przodków.
- To był ten najważniejszy motyw, który towarzyszył pracom nad tym słownikiem – mówił, aby jeszcze mocniej podkreślić cel jaki nim kierował w trakcie zbierania materiałów do książki. Później w szczegółowej prezentacji scharakteryzował pokrótce gramatykę gwary sądeckiej oraz wymienił najważniejsze cechy osobowości Lachów Podegrodzkich. Dopełniał je także faktycznymi oraz kąśliwymi cytatami, usłyszanymi kiedyś od samych mieszkańców miejscowości, co było przyjmowane przez publiczność gromkimi brawami oraz częstymi wybuchami śmiechu.

Wydarzenie zaszczycili swoją obecnością: Małgorzata Gromala – wójt Podegrodzia, Jan Golonka – starosta powiatu nowosądeckiego, ks. Józef Wałaszek – proboszcz parafii w Podegrodziu, Andrzej Bulzak – radny Sejmiku Województwa Małopolskiego, i Dariusz Kowalczyk – przewodniczący Rady Gminy Podegrodzie.

Promocja było momentem szczególnym dla Podegrodzia, ale również całej gminy, ponieważ niewątpliwie przyczyniła się do popularyzacji języka i kultury Lachów Sądeckich wśród szerszego grona odbiorców.
***
Zenon Piotr Szewczyk, doktor językoznawstwa, filolog i ekonomista; absolwent sądeckiego Technikum Elektrycznego, Uniwersytetu Jagiellońskiego (filologia polska) i UMCS w Lublinie (ekonomia – specjalność menadżerska i zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej).
Zawodowo związany z sądecką oświatą oraz samorządem miasta i powiatu nowosądeckiego. Pełnił m.in. funkcje: rzecznika prezydenta miasta Nowego Sącza, dyrektora wydziału organizacyjnego i sekretarza urzędu pierwszego pilotażowego powiatu – Sądeckiej Miejskiej Strefy Usług Publicznych, dyrektora Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Nowym Sączu.
Obecnie radny powiatu nowosądeckiego, członek Rady Społecznej Sądeckiego Pogotowia Ratunkowego.
Owocem jego zainteresowań językoznawstwem i dziedzictwem kulturowym Lachów Sądeckich są publikacje naukowe:
Uwagi o ewolucji gwary sądeckiej (analizująca najnowsze tendencje rozwojowe języka mieszkańców Sądecczyzny);
O pochodzeniu nazw miejscowych gminy Podegrodzie i okolic ( przybliżająca wiedzę na temat historii i źródeł nazewnictwa miejscowego regionu) oraz Chleb nasz powszedni czyli kuchnia Lachów Sądeckich, popularna publikacja, dokumentująca dziedzictwo kulinarne Sądecczyzny. Ta ostatnia została wyróżniona pierwszą nagrodą na Ogólnopolskim Festiwalu Promocji Miast i Regionów w Warszawie w 2011 r.
Jego drugą pasją jest fizyka współczesna, a ulubioną lekturą - Wykłady fizyki Richarda Feynmana.
Ma też trzecią pasję - uprawę fasoli niepodległości w rodzinnym Podegrodziu. Ziarna fasoli z orzełkiem rozsyła na cały świat, jako obowiązkową potrawa polskiego patrioty w święta narodowe.

Kinga Bednarczyk, Maria Łatka
Fot. (KB)