„Grani.ru” - rosyjskie codzienne wydawnictwo internetowe

Do 2005 roku właścicielem gazety internetowej był Borys Berezowski. Spółka – założyciel należy do dwóch osób prywatnych — dziennikarzy wydawnictwa. „Grani” mają trzy źródła finansowania: granty Narodowej Fundacji Demokracji (w 2013 roku grant wyniósł 50 tysięcy dolarów); dochody z reklam; sponsorskie wpłaty czytelników.

Poczynając od 13 marca 2014 roku dostęp do strony internetowej „Grani.ru”, jak również do niektórych innych mediów internetowych (które deklarowały swoją opozycyjna przynależność), był zablokowany na terenie Rosji przez Federalną Służbę ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych  na żądanie Prokuratury Generalnej Rosji.

W związku z zablokowaniem strony internetowej w Rosji, które rozpoczęło się 13 marca 2014 roku, dochody z reklamy zmniejszyły się i redakcja zwróciła się do swoich czytelników z prośbą o wsparcie, proponując wykupienie jednego z czterech „pakietów” sponsorskich na kwotę od 500 do 10 000 rubli.

Kupując taki pakiet, czytelnik trafiał na honorową listę, otrzymując odznaczenie na awatara i określoną liczbę wyświetleń reklamowych na stronach wydawnictwa. Czytelnicy, kupując pakiet za 10 000 rubli, otrzymywali status aktywnego sponsora na zawsze.

„Grani.ru” skierowały do Tagańskiego Sądu Rejonowego Moskwy pozew przeciwko Federalnej Służbie ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych w związku z zablokowaniem strony internetowej, w którym żądano uznać decyzje i działania resortów nadzoru za niezgodne z prawem i zobowiązać te resorty do likwidacji przeszkód w zapewnieniu wolności słowa.

„Grani” oraz ich dostawca hostingu nie otrzymali od Federalnej Służby ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych wskazania na konkretne materiały, które, według prokuratorów, zawierają nawoływania do nielegalnych działań. Tym niemniej, ustawa zobowiązała organ nadzoru wskazać rozdziały strony internetowej, które pozwalają zidentyfikować „sprzeczną z prawem” informacje.

6 maja 2014 roku Tagański Sąd Moskwy oddalił skargę „Grani.ru” na Prokuraturę Generalną i Federalną Służbę ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych. W trakcie posiedzenia sądu przedstawiciel Prokuratury Generalnej oświadczył, że, przestudiowawszy całą treść zablokowanej strony, oni doszli do wniosku, że niedopuszczalna informacja i nawoływania do udziału w akcjach są zawarte w większości materiałów strony internetowej.

7 maja 2014 roku międzynarodowa organizacja obrony praw człowieka Amnesty International rozpoczęła kampanię wsparcia dla „Grani” oraz innych stron internetowych zablokowanych 13 marca. „Ogólna i bezterminowa blokada całej strony internetowej, a nie poszczególnych rozdziałów z domniemaną nielegalną informacją oznacza zatrzymanie działalności całego medium.

Nawet, jeżeli wcześniej nigdy nie słyszeliście o „Graniach”, los tej strony internetowej może stać się losem każdego rosyjskiego zasobu internetowego”, - podaje rosyjski oddział Amnesty International na swoim profilu na Facebooku.

12 marca 2015 roku, podczas Światowego Dnia Walki z Cenzurą w Internecie, międzynarodowa organizacja „Reporterzy bez Granic” rozpoczęła kampanię Collateral Freedom, w ramach której zostały utworzone „lustra” dziewięciu stron internetowych, które były zakazane przez władze 11 krajów.

Technologia jest oparta na schemacie przeciwdziałania cenzurze w Chinach, a „lustra” znajdują się na serwerach takich gigantów internetowych, jak Amazon, Microsoft i Google, w związku z czym zablokować lustra jest dość trudno. Z zakazanych rosyjskich stron internetowych wybrano Grani.ru. Pod koniec 2015 roku „Grani” utworzyły nie poddające się blokowaniu „lustro” pod adresem Грани.Ру: Главное.

27 maja 2016 roku redakcja portalu powiadomiła o „przeprowadzce” z domeny  .ru do domeny .org pod adres graniru.org. Decyzja była związana z zagrożeniem pozasądowego zajęcia przez Federalną Służbę ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych domenów .ru i .рф za publikację „materiałów ekstremistycznych”.

Na tamten moment do rejestru zakazanych stron internetowych zostało dodanych ponad 600 luster zasobu internetowego. Według słów kierownika „Grani” Julii Berezowskiej, Federalna Służba ds. Nadzoru w sferze Łączności, Technologii Informacyjnych i Komunikacji Masowych prowadzi ze stroną internetową „aktywną i kosztowną wojnę”, ale, pomimo poważnych strat w ruchu internetowym, projektowi udało się zachować rdzeń audytorium.

W 2020 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka przyznał, że blokada „Grani.ru” nie była zgodna z Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i zobowiązał Rosję wypłacić portalowi 10 tysięcy euro.

10 grudnia 2015 roku, podczas Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka, strona internetowa „Grani” otrzymała Nagrodę Republiki Francuskiej „Wolność — Równość — Braterstwo». Nagroda została utworzona w 1988 roku i jest wręczana corocznie za wkład w ochronę praw człowieka we Francji i za granicą. (Oleg Chwatov/ISW)