Brązowa siekierka z Kąclowej zabytkiem miesiąca w Muzeum Archeologicznym w Krakowie

Adam Motyka, mieszkaniec Kąclowej, znalazł siekierkę w początkach sierpnia ubiegłego roku spacerując brzegiem Białej Tarnowskiej w miejscowości, w której mieszka. Leżała ona w korycie rzeki. Ktoś inny być może nie zwróciłby na nią uwagi. Jego, jak opowiadał naszemu portalowi, zaintrygował przedmiot o dość nietypowym kształcie.

- W pewnym momencie moją uwagę zwróciło „coś zielonego” leżącego na wysepce usypanej ze żwiru, na środku koryta Białej. Dosłownie na wierzchu. Ten przedmiot miał taką dziwną patynę niebiesko-zieloną. Przypominał siekierkę i od razu zaciekawił mnie. Podniosłem go i zabrałem do domu. Zacząłem zastanawiać, co to może być. Wtedy skojarzyłem, że podobny przedmiot widziałem w Skansenie Archeologicznym „Karpacka Troja” w Trzcinicy (woj. podkarpackie), będącym filią Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Jest tam manekin trzymający w ręku coś podobnego. Zacząłem szukać fachowca, który mógłby mi powiedzieć coś na temat tego znaleziska. Najpierw odwiedziłem sądecką Delegaturę Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie. Stamtąd trafiłem do sądeckiego archeologa Bartłomieja Urbańskiego z Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, który po obejrzeniu znaleziska powiedział, że jest to siekierka, która, jak przypuszcza, pochodzi z czasów około 1000 lat przed narodzeniem Chrystusa. Doradził mi, aby skontaktować się z innym archeologiem – znawcą epoki brązu profesorem Wojciechem Blajerem z Zakładu Archeologii Epoki Brązu UJ w Krakowie.

Tak też się stało. Kilka tygodni po znalezieniu siekierki prof. Blajer wraz z Magdaleną Trafas-Wołoszyn z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie przyjechał do Kąclowej i wtedy Adam Motyka przekazał im to i inne znaleziska prosząc, aby te przedmioty trafiły do Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

Już po pierwszych oględzinach siekierki przez specjalistów było wiadomo, że jest to wyjątkowe znalezisko. Okazało się, że jest to brązowa siekierka z tulejką (z charakterystycznymi zdobieniami). Niezwykłość tego egzemplarza polega na tym, że jest to, jak podkreślał w rozmowie z naszym portalem dr hab. Wojciech Blajer z Instytutu Archeologii UJ w Krakowie, jedyna taka siekierka znana w Polsce.

O unikatowym znalezisku w Kąclowej pisaliśmy obszernie – Czytaj: Sensacyjne znalezisko. Siekierka z epoki brązu znaleziona w Kąclowej.

Od września ubiegłego roku posiadaczem siekierki z Kąclowej jest Muzeum Archeologiczne w Krakowie. Warto ją zobaczyć, bo jest ona prezentowana w muzeum w sposób wyjątkowy. Siekierka jest bowiem muzealnym zabytkiem miesiąca. Jeśli ktoś nie będzie miał czasu wybrać się do Muzeum Archeologicznego (ul. Senacka 2) może ją zobaczyć na stronie internetowej muzeum – www.ma.krakow.pl . Wystarczy kliknąć w zakładkę – Zabytek Miesiąca. W informacji pn. cykl wystaw czasowych „Zabytek Miesiąca” bez trudu znajdziemy najważniejsze wiadomości o siekierce oraz prezentację fotograficzną i pokaz slajdów. Jeden z nich pokazuje rekonstrukcję osadzenia siekierki na drewnianym trzonku.

Muzeum Archeologiczne w Krakowie co miesiąc pokazuje inny zabytek znajdujący się w zbiorach tejże placówki w ramach cyklu wystaw czasowych – „Zabytek Miesiąca”.

W maju jest to właśnie jej najnowszy muzealny nabytek – siekierka z Kąclowej. Scenariusz i teksty do tej prezentacji przygotowali: Wojciech Blajer, Andrzej Matoga i Mikołaj Orzechowski. O opracowanie plastyczne zadbał Marek Gross, a o odpowiednie oświetlenie zabytku – Zbyszek Litwa. Prezentowane fotografie zabytku są autorstwa znalazcy – Adama Motyki oraz Agnieszki Susuł.

- W cyklu „Zabytek Miesiąca” staramy się prezentować ciekawe zabytki – powiedział naszemu portalowi Mikołaj Orzechowski z Muzeum Archeologicznego w Krakowie. – Siekierkę z Kąclowej można oglądać w gablocie znajdującej się nieopodal wejścia do muzeum na tle prezentacji multimedialnej dotyczącej właśnie tego zabytku i miejsca, w którym został on znaleziony, a także zabytków podobnych. Siekierkę znalazła osoba prywatna i przekazała ją naszemu muzeum w darze. Pokazując to znalezisko chcieliśmy zaakcentować i podkreślić taką postawę godną pochwały. To, że prywatny znalazca przekazuje nam zabytek archeologiczny, zdarza się raczej rzadko.

(MIGA)
Fot. Adam Motyka, arch. Muzeum Archeologiczne w Krakowie.