25. Almanach Muszyny. Ostatni raz na papierze!

Wyprawę w głąb historii rozpoczyna artykuł prof. Tadeusza Trajdosa, który w oparciu o wizytację przeprowadzoną w Muszynie w 1728 roku przez archidiakona sądeckiego, kanonika krakowskiego Józefa Jordana, przedstawia sytuację i wyposażenie ówczesnych kościołów muszyńskich. Szef sądeckiego Oddziału Archiwum Państwowego, Sylwester Rękas, prezentuje dokumenty z pogranicza spisko-sądeckiego z końca XVIII wieku, a Gabriel Kurczewski omawia rejestry muszyńskiej komory celnej z lat 60. XVIII wieku, stanowiące cenny wkład do poznania znaczenia rzeki Poprad i miast spiskich w rozwoju handlu z Węgrami.

Temat II wojny światowej podnosi Grzegorz Olszewski, kontynuując przedstawienie listy osób z okolic Muszyny, które w czasie okupacji niemieckiej stały się więźniami obozu Auschwitz. Tym razem lista obejmuje osoby pochodzenia żydowskiego.
Leszek Zakrzewski, prezes sądeckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, przygotował tekst o przepisach obowiązujących pracowników c.k. kolei państwowych, a także o szczegółach ich umundurowania.
Nieco dalej od Muszyny zagląda dr Rafał Żebrowski, przedstawiając pochodzącego z Muszyny dziewiętnastowiecznego naczelnego lekarza Krakowa, Jana Buszka. Do Łukowicy zaprasza Jarosław Czaja, rysując dzieje dworku na Łapczańskim, natomiast do Żegiestowa-Zdroju prowadzą Piotr Osóbka i Karolina Łomnicka.

Trójka autorów – Maria Zajączkowska z Polski, Andrzej Krajniak z Kanady i Swietłana Tyliszczak z Ukrainy – wraca do historii łemkowskiej rodziny Tyliszczaków. Tym razem jest to opowieść o losach tej gałęzi rodziny, która w latach 40. ubiegłego wieku trafiła na Ukrainę.

Osoby interesujące się kulturą znajdą w „Almanachu” warte uwagi artykuły – o pieczęciach Nikifora, pióra Bogdana Karskiego, o rysunkach Wojciecha Gersona – plonie wypraw artysty na Jaworzynę Krynicką, o których opowiada Agata Tobiasz, o przewodnikach autorstwa Władysława Krygowskiego w artykule Barbary Bałuc, a także glosę do historii krynickiego teatru autorstwa Wiesława Piprka.
Dzięki artykułom Miroslava Števíka, historyka z Muzeum w Spiskiej Nowej Wsi, oraz mieszkającego od wielu lat na Słowacji Waldemara Oszczędy czytelnik może przenieść się na Spisz, by poznać nazwiska podstarościch w Podolińcu i Starej Lubowli w okresie od XV do XVII wieku, a także zajrzeć do zrewitalizowanego ostatnio sadu hrabiego Zamoyskiego i do spiskich źródeł mineralnych.

Tegoroczny „Almanach” zaprasza również i do muszyńskich źródeł (Marta Kwiatkowska), zalecając przy okazji stosowanie odpowiedniej diety w czasie pobytu w kurorcie (Monika Koszulińska), zachęca do spacerów i poznawania leczniczych roślin rosnących w Beskidzie Sądeckim (dr Maciej Bilek), tropi ślady konfederatów barskich (Maciej Śliwa), rozwiązuje zagadkę kopca grunwaldzkiego w Krynicy (Leszek i Tomasz Walczykowie), proponuje odwiedzenie odremontowanego Dworu Starostów (Barbara Rucka).

Obok wspomnień o zmarłych Przyjaciołach zmieścił się w „Almanachu” plan cmentarza przy parafii św. Józefa w Muszynie. Zaznaczono na nim 44 mogiły – miejsca wiecznego spoczynku osób, których losy splotły się z dziejami miasta i wywarły nań wpływ. Rocznik – wzorem lat ubiegłych – prezentuje stypendystów oraz listę darczyńców Funduszu Stypendialnego, prowadzonego przez Stowarzyszenie Przyjaciół Almanachu Muszyny.

Jest to ostatni rocznik wydany w formie książkowej. Redakcja rozważa skromniejsze formy podtrzymania obecności pisma wśród czytelników. W roku 2016 ukaże się bibliografia roczników „Almanachu Muszyny” z lat 1991–2015.

**

XXV tom Almanachu Muszyny zostanie uroczyście zaprezentowany 4 lipca, godz. 18 w Ogrodzie Wandy w Muszynie podczas dorocznego spotkania Przyjaciół Almanachu Muszyny. Wydarzeniu towarzyszy szereg imprez kulturalnych, o czym piszemy osobno.
(s)

Po więcej informacji:
Bożena Mściwujewska-Kruk www.almanachmuszyny.pl [email protected]