Nowy Sącz: jakie tajemnice skrywa sądecki skansen? [FILM, ZDJĘCIA]

Wchodząc do Sądeckiego Parku Etnograficznego, to tak, jakbyś przekraczał magiczną bramę, cofał się w czasie o przynajmniej kilkadziesiąt lat. Takie jest to miejsce. Unikatowe i wyjątkowe. Tą przestrzeń pokochali filmowcy. Tutaj kręcone były sceny do niejednego filmu fabularnego, czy dokumentalnego.

Budowanie Sądeckiego Parku Etnograficznego rozpoczęto w 1969 roku, a udostępniono go zwiedzającym w 1975.

Jest to miejsce, które urzeka swoim wyglądem, przyciąga zwiedzających tysiącami. Chyba nie ma osoby, która opuszczając, po zwiedzeniu, ten urokliwy zakątek Nowego Sącza nie byłaby urzeczona. Chodząc od chałupy do chałupy, które zawładnęły sporym terenem, można dowiedzieć się od przewodników pracujących w sądeckim skansenie, jak żyli i czym zajmowali się ci, których domy, budynki gospodarcze, świątynie przeniesiono do tej przestrzeni. A trzeba przyznać, że wkomponowały się w nią doskonale.

Budowa sądeckiego skansenu ruszyła w 1969 roku. Tak, tak. W tym roku mija zatem pół wieku, od czasu, gdy stanął w nim pierwszy skansenowski obiekt. Do tej pory przestrzeń zmieniła się nie do poznania.

Obecnie jest to największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową lokalnych grup etnograficznych - Lachów, Pogórzan i Górali Sądeckich oraz grup etnicznych: Łemków, Niemców i Cyganów Karpackich.

Sądecki skansen ma także swoje tajemnice. Jakie? Wszystkich nie będziemy zdradzać. Jedna dotyczy między innymi pięknego dworu z Rdzawy i jego unikatowych polichromii.

Na powierzchni ponad 20 ha rozlokowanych jest kilkadziesiąt budynków m.in. zagrody chłopskie, siedemnastowieczny dwór szlachecki z Rdzawy z unikalną polichromią we wnętrzach, folwark dworski oraz osiemnastowieczne świątynie: kościół rzymskokatolicki, cerkiew greckokatolicka i kościół protestancki. W jednym z sektorów odtworzono zabudowę kolonistów niemieckich z Gołkowic Dolnych, a na skraju lasu małe osiedle romskie.

Niedawno nad strumieniem, w północnej części parku posadowiono zespół obiektów tradycyjnego przemysłu ludowego, napędzany siłą wody – tartak, młyn i folusz.

Niemal wszystkie obiekty w Sądeckim Parku Etnograficznym są oryginalne – były rozebrane w macierzystej wsi, przeniesione, zakonserwowane i na nowo zmontowane w skansenie.

Sądecki Park Etnograficzny prezentuje tradycyjną kulturę ludową Sądecczyzny w całym jej bogactwie, uwzględniając zróżnicowanie przestrzenne, majątkowe, społeczne i zawodowe we wsi sądeckiej. Chałupy i częściowo budynki gospodarcze wyposażone są w dawne meble, sprzęty, naczynia, części ubioru, obrazy i wszelkie inne przedmioty prezentujące bogatą tradycję naszego regionu. Prócz zabytków kultury materialnej we wnętrzach znajdują się eksponaty pokazujące duchowe i społeczne aspekty życia wsi: obrzędowość, magię, wierzenia, a nawet medycynę ludową.

W ubiegłym roku zakończyły się prowadzone na szeroką skalę prace konserwatorskie. Remontowi i konserwacji poddano prawie 60 unikatowych, zabytkowych obiektów w sektorach lachowskim i góralskim, a także zabytkową chrzcielnicę z piaskowca z XVI wieku pochodzącą z kościoła w Cerekwi, który czeka na złożenie w skansenie.

Ta niezwykła przestrzeń została objęta systemem monitoringu. Kamery zainstalowano w kilkunastu budynkach.

Zapraszamy do tej cudownej przestrzeni.

[email protected], fot. IM.