Jak hrabia Adam Stadnicki walczył o wolny Nowy Sącz?

Zobacz też: Żołnierze z Nowego Sącza przejęli cały pociąg i wrócili nim z Włoch!

Przypomnijmy na wstępie – wspominane sympozjum zorganizowane zostało przez SKT Sądeczanin i Fundację Sądecką z okazji 104 rocznicy odzyskania niepodległości przez Nowy Sącz.

Jakub Bulzak, historyk i współtwórca kultowego już kwartalnika historycznego Sądeczanin, postawił sobie za zadanie przybliżyć uczestnikom sympozjum udział w odzyskaniu niepodległości przez Nowy Sącz ziemiaństwa i duchowieństwa naszego regionu. I zrobił to porywająco, bo skupiając się wokół hrabiego Adama Stadnickiego. Właśnie temu arystokracie zawdzięczamy bowiem bezprecedensową solidarność społeczeństwa Sądecczyzny w tym procesie.

Zobacz też: Zygmunt Berdychowski otrzymał patent Strażnika Pamięci Narodowej za powrót wojska na Sądecczyznę

Bulzak przytoczył tu m.in. opis strajku, protestu generalnego wszystkich grup społecznych – stanęła kolej, zakłady pracy, życie zamarło niemal w każdej strefie – który odbył się w Nowym Sączu, na rynku po podpisaniu tzw. traktatu brzeskiego. Ryzykując kulkę, w mieście, które wtedy jeszcze było pod zaborem austriackim, nie było zgody na zapisy owego traktatu, w którym zakładano, że lwia część polskich ziem po prostu przepadnie. Przeciwko udziałowi w rokowaniach delegacji Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego były wszystkie strony negocjacji pokojowych i tym samym strona polska nie została dopuszczona do rozmów. Wraz z niekorzystnymi dla Polski postanowieniami traktatu pokojowego z Ukrainą było to przyczyną silnego kryzysu w stosunkach Polaków z Niemcami i Austro-Węgrami.

Hrabia Adam Stadnicki, owacyjnie przywitany przez tłumy, był jednym z czterech trybunów, którzy wtedy na owym wiecu wystąpili. Ale na tym nie koniec jego udziału w walce o polskość u schyłku zaborów. Czym jeszcze arystokrata się przysłużył w tym procesie? Dlaczego jego ród w czasie krwawej rabacji mógł liczyć zamiast na kosę, na ochronę ze strony okolicznych chłopów m.in. z Nawojowej? Tą historię powinien znać każdy i dlatego zapraszamy Was do obejrzenia naszego materiału filmowego z prelekcji Jakuba Bulzaka w całości. ([email protected] Fot.: ES, film: Mateusz Pogwizd)