Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Sobota, 20 kwietnia. Imieniny: Agnieszki, Amalii, Czecha
05/04/2016 - 11:00

Zaginął na Kresach, odnalazł się w Niemczech!? Sztandar 1. PSP

Od Pawła Terebki, członka nowosądeckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, znanego rekonstruktora, miłośnika wojskowości otrzymali sensacyjną wiadomość o odnalezieniu w Niemczech głowicy historycznego sztandaru 1. Pułku Strzelców Podhalańskich z Nowego Sącza. Sztandar zaginął na Kresach we wrześniu 1939 roku i przez te wszystkie lata był bezskutecznie poszukiwany przez miłośników 1. PSP, który był chlubą i ozdobą przedwojennego Nowego Sącza.

Poniżej korespondencja Pawła Terebki.
**   
Na portalu Okrywca.pl jakiś internauta pochwalił się, że znalazł głowicę sztandaru 1. Pułku Strzelców Podhalańskich. Jeżeli byłby to oryginał ( a wszystko na to wskazuje) to byłoby to niesamowite odkrycie, gdyż ten sztandar zaginął we wrześniu 1939 roku i nikt go od tego czasu nie widział, jego los jest nieznany. Nie wiadomo co się z nim działo przez tyle lat.
Znalazca podaje, że znalazł go w Niemczech podczas prac budowlanych. Jak tam trafił? Możliwe, że jakiś żołnierze niemiecki zachował go sobie jako trofeum z kampanii wrześniowej 1939 roku?

Członkowie sądeckiego PTH próbowali się skontaktować ze znalazcą, jednak on nie odpowiada. Nie wiadomo czy jest zainteresowany sprzedażą?
Z pewnością jego zakupem byliby zainteresowani prywatni kolekcjonerzy nie tylko z Nowego Sącza, nie wspominając już o tym, że na pewno Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, czy Ministerstwo Kultury z pewnością byłoby zainteresowane.
Jest to nasze dobro narodowe i unikatowy zabytek, kawał historii Nowego Sącza.
W załączniku zdjęcia, widać, że orzeł ma odłamaną koronę, gdyż była ona pozłacana i dlatego być może ją ktoś odłamał?
http://odkrywca.pl/pokaz_watek.php?id=747300#1848395

Warto dodać, że sztandar został osobiście wręczony przez Pana Prezydenta Polski Ignacego Mościckiego w dniu 21 października 1928 roku na Rynku w Nowym Sączu. Z tego wydarzenia zachowała się obszerna dokumentacja fotograficzna. Zdjęcia dostępne w NAC:
https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/52569:1/

Według dostępnych materiałów historycznych, do których dotarli członkowie PTH, sztandar zaginął podczas kampanii wrześniowej 1939 roku. Na Kresach jechał w eskorcie do Brzeżan na południowy wschód od Lwowa do OZ 1 PSP. Nie wiadomo czy tam dojechał?
Jak znalazł się w Niemczech? Czy też może odnalazł się na dzisiejszej Ukrainie i jakoś został przetransportowany do Niemiec?
Na te i wiele innych pytań nie udało się znaleźć odpowiedzi i nie wiadomo czy kiedykolwiek poznamy historię losów sztandaru 1. Pułku Strzelców Podhalańskich z Nowego Sącza.
Czy uda się pozyskać ten grot od znalazcy i wyeksponować w jakiejś placówce muzealnej? Miło byłoby go podziwiać...
ppor. rez. mgr Paweł Terebka

Warto wiedzieć


Historia 1. Pułku Strzelców Podhalańskich sięga 1918 roku, kiedy  Polska po 123. latach niewoli otrzymała szansę wywalczenia niepodległości. Sytuacja polityczna i militarna w Europie pozwoliła na to, aby 31 października 1918 roku grupa oficerów polskich przeorganizowała 20. pułk piechoty Austriackiej w Tarnowie na 20. Pułk Piechoty Polskiej. Natomiast 1 grudnia tegoż roku pułk ten otrzymuje nazwę 1. Pułku Strzelców Podhalańskich z siedzibą w Nowym Sączu. Niespełna dwa miesiące później, bo w styczniu 1919 roku zostaje on skierowany transportem kolejowym do Przemyśla, skąd rozpoczyna działania wojenne na kierunku Kijowa, do którego wkracza 7 maja 1920 roku. Od czerwca prowadzi działania opóźniające na Wołyniu i Polesiu, walcząc miedzy innymi w Brześciu nad Bugiem, Białymstokiem i Grodnem. Po zawieszeniu broni wraca w sierpniu 1920 do Nowego Sącza.

W 1928 roku prezydent Rzeczpospolitej Polskiej prof. Ignacy Mościcki wręcza 1-mu Pułkowi Strzelców Podhalańskich sztandar w Nowym Sączu.

Od marca 1939 roku pułk wchodzi w skład 2. Brygady Górskiej. Jego zadaniem w czasie kampanii wrześniowej była obrona miasta Nowy Sącz oraz miejscowości Grybów. Ostatecznie pułk przestaje istnieć jako zwarty i dowodzony pododdział 18 września 1939 roku. Natomiast kilka dni wcześniej, 14 września ginie w niewyjaśnionych okolicznościach sztandar 1. Pułku Strzelców Podhalańskich, który miał zostać przewieziony do zapasowego stanowiska 21 Dywizji Piechoty Górskiej w Brzeżanach.

Mimo iż pułk zostaje rozwiązany, to żołnierze nadal walczą z okupantem hitlerowskim, czego dowodem jest przeprowadzonych szereg akcji dywersyjno-sabotażowych od września 1941 roku. 1 Pułk Strzelców podhalańskich Armii Krajowej zostaje powołany 22 września 1944 roku. Jego działanie zmusza Niemców do podjęcia kroków w celu jego rozbicia. Z tego okresu; Ochotnica i Gorce, znane są jako miejsca, z których dwukrotnie pułk wychodzi z okrążenia niemieckiego. Ostatecznie 18 stycznia 1945 roku pułk ten zostaje rozwiązany rozkazem mjr Adama Stobrawy.

W dniu 8 grudnia 1996r. na rynku Nowego Sącza dowódca  1. batalionu strzelców podhalańskich w Rzeszowie otrzymał z rąk przedstawiciela Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej sztandar ufundowany przez ludność Ziemi Sądeckiej i kombatantów 1. Pułku Strzelców Podhalańskich, którego tradycje batalion dziedziczy i kultywuje.
Sztandar ten nawiązuje do walk żołnierzy w tym rejonie Polski, dlatego też znajdują się na nim; herby miast Nowego Sącza i Rzeszowa. Możemy też zauważyć inicjały Józefa Kustronia i odznakę 1. Pułku Strzelców Podhalańskich. Natomiast na jego odwrocie znajduje się orzeł biały oraz numer batalionu.

(s)
źródło: MON
 







Dziękujemy za przesłanie błędu