Dekomunizacja, które nazwy ulic trzeba zmienić w Nowym Sączu na cito?

Czego dotyczy ustawa dekomunizacyjna? Dokładne wyjaśnienia znaleźć można na stronie IPN.

Ustawa określa, że za propagujące komunizm uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944–1989.

Jednostki samorządu terytorialnego albo związki jednostek samorządu terytorialnego i związki metropolitalne mają ustawowy obowiązek – w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy – zmienić nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, upamiętniające osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujące taki ustrój w inny sposób.

Zobacz też: Nowy Sącz: Był Cieczkiewicz, jest ulica… Ciećkiewicza! I nikomu snu z powiek to nie spędza

Co ważne! W przypadku niewykonania tego obowiązku wojewoda wydaje zarządzenie zastępcze, w którym nadaje nową – zgodną z duchem ustawy – nazwę, w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym upłynął wyżej wymieniony 12-miesięczny termin.

Jak dowiedzieliśmy się w  krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej, miasto musi samo wystąpić do IPN z wnioskiem o ocenę zgodności danej nazwy ulicy z ustawą o dekomunizacji.

Jednak juz dziś w zakładce: Zmiany nazw ulic na stronie IPN jest spis osób, których nazwiska powinny zniknąć z przestrzeni publicznej.

Są to:

Zygmunt Berling (1896–1980), „Dąbrowszczacy”, Teodor Franciszek Duracz (1883–1943), Gwardia Ludowa, Armia Ludowa, Władysław Kniewski (1902–1925), Henryk Rutkowski (1903–1925), Aleksander Kowalski (1908–1951), Jan Krasicki (1919–1943), Julian Leszczyński „Leński” (1889–1937), Zygmunt Modzelewski (1900–1954), Marceli Nowotko (1893–1942), Polska Partia Robotnicza (PPR), Stanisław Popławski (1902–1973), Henryk Raabe (1882–1951), Adam Rapacki (1909–1970), Juliusz Rydygier (1892–1942), Wincenty Rzymowski (1883–1950), Hanna Krystyna Szapiro-Sawicka (1917–1943), Lucjan Szenwald (1909–1944), Henryk Świątkowski (1896–1970), Karol Świerczewski „Walter” (1897–1947), Franciszek Zubrzycki (1915–1942), Związek Walki Młodych – Związek Młodzieży Polskiej, Aleksander Zawadzki (1899–1964), Michał Żymierski (1890–1989)

Podczas wtorkowej (13. 09.) sesji przy dyskusji o nazwie dla ronda u zbiegu ulic Tarnowskiej i Witosa prezydent Ryszard Nowak prosił radnych by wstrzymali się z decydują na dwa miesiące, bo w tym terminie miasto chce opracować spis nazw, które w naszym mieście będą wymagały zmiany.

Zobacz też: Św. Jan Paweł II będzie patronem nowego ronda przy Obwodnicy Północnej

Nazwisk przytoczonych przez nas wyżej w Nowym Sączu nie ma, już nie ma za wyjątkiem ulicy Franka Zubrzyckiego (boczna do ulicy Nawojowskiej, niedaleko Cegielni na Zawadzie). Chociaż za sprawą Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu zdjęto już tabliczki z nazwiskiem patrona.

Ale warto przypomnieć kontrowersje, jakie były i zapewne są wokół ewentualnej zmiany ulicy Ludwika Waryńskiego, twórcy proletariatu. O zmianę nazwy wnosił sądecki oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego. Na osiedlu Szujskiego zawrzało.

Jak podkreśla Mieczysław Kaczwiński z zarządu osiedla, mieszkańcy obawiali się kosztów wymiany dokumentów: dowodów, praw jazdy itd. Czy teraz – na mocy ustaleń ustawy -  spojrzą na sprawę inaczej?

Zobacz też: Nowy Sącz: Tu nie będziesz płacić za wymianę prawa jazdy! Władza chce żebyśmy jej ufali

- Wszyscy wiemy, jakie mamy u nas emerytury, renty czy pensje więc nie sądzę żeby mieszkańcy byli zachwyceni. Chociaż wczoraj podjęliśmy na sesji uchwałę o zwolnieniu z opłat za wymianę prawa jazdy w takich sytuacjach – komentuje Kaczwiński, który również zasiada w Radzie Miasta.

Na zakończenie nadmienia, że miejscowym szczególnie nie przeszkadza, że ich ulica nazywa się ulica Waryńskiego. – I jakoś szczególnie źle się z tym nie czują…

Warto przypomnieć, że jako pierwszą zmieniono w Nowym Sączu ulicę Bolesława Bieruta na Osiedlu Przydworcowym. Ulica nosi teraz imię Stefana Grota - Roweckiego.

- Ciężko mi ocenić tę ustawę. Uważam, że na przyszłość samorządy powinny nadawać ulicom nazwy świętych albo jakieś neutralne na przykład: bukowa, kwiatowa. Nie wiadomo jak w przyszłości będą oceniane nazwiska nawet naszych współczesnych działaczy i polityków. Wszystko zależy od opcji rządzącej: raz ktoś jest dobry, raz zły. A to później są koszty dla miasta i mieszkańców: wymiana dokumentów, dowodów i tak dalej – komentuje nowe przepisy Jadwiga Dudzik przewodnicząca zarządu Osiedla Przydworcowego.

Spore wątpliwości budzi też nazwa ulicy Radzieckiej. Czy i ona zostanie przez IPN zweryfikowana negatywnie?

A jakie według Państwa nazwy powinny zniknąć z sądeckiej przestrzeni publicznej? Jakie nazwiska powinny się pojawić w zamian? Czekamy na Państwa sygnały.

Ewa Stachura [email protected] Fot. ilustracyjne archwium sadeczanin.info - ul. Radziecka to jedna z dłuższych ulic w mieście