Udar: słoneczne światło potrafi zabić. Pamiętajcie o tym na wycieczce

Choć ludzie są istotami solarnymi, to Słońce potrafi nas zabić. Bo skutkiem udaru, o którym dziś piszemy, może być nawet śmierć. I o tym Aktywni Sądeczanie powinni zawsze pamiętać wybierając się na szlak lub na wycieczkę podczas słonecznych, upalnych dni.

Zapraszamy Was do aktywnego spędzania czasu, do zwiedzania najciekawszych miejsc w okolicy Nowego Sącza. Prezentujemy kolejne zamki, wieże widokowe i zdroje, ale nie zapominamy o tym co jest w tym wszystkim najważniejsze. Każda wycieczka jest udana pod warunkiem, że jesteśmy na niej bezpieczni a tu mijają kolejne wyjątkowo upalne dni. Dlatego po wskazówkach na temat optymalnego nawodnienia organizmu podczas wysiłku i przebywania na słońcu, pora na porcję kolejnych, niemniej ważnych, informacji. Pora, by przypomnieć co to jest „udar” i jakie może nieść konsekwencje dla naszego organizmu.

Zobacz też: Ile pić, żeby bezpiecznie przejść szlak? Aktywni Sądeczanie, wiecie?

Wielu z nas – co jest poważnym błędem – jest przekonanych, że udar może nas dotknąć tylko jeśli plażujemy, wypoczywamy nad wodą. To nieprawda. Udaru można dostać również na górskim szlaku, gdzie też jesteśmy wystawieni na światło słoneczne i to nawet ostrzejsze niż na dole a nawet poruszając się dłuższy czas po prostu po mieście. Dowód?

Autorka tego tekstu, zdrowa, sprawna kobieta, wybrała się do Starego Sącza zebrać materiały do kolejnych publikacji około godziny 11. Był akurat jeden z bardziej gorących i słonecznych dni tego lata. Z Rynku w Starym Sączu na piechotę ruszyła na szczyt Góry Miejskiej, potem pieszo do Źródełka Św. Kingi i w kilka innych miejsc w okolicy centrum. O nakryciu głowy nawet nie pomyślała, ale za to piła bardzo dużo płynów. Do domu wróciła koło godziny 17. I padła – dosłownie - spać. Po godzinie 20 obudziła się z dreszczami. Temperatura skoczyła jej do prawie 38 stopni. Było jej słabo i miała mdłości. W dobie COVID-19 różne myśli przychodziły jej do głowy, ale rozmawiając przez telefon z mamą usłyszała od niej: możesz mieć udar słoneczny. Po takim dictum nalała do wanny letniej wody, by schłodzić organizm, łyknęła Aspargin żeby uzupełnić potas i magnez i do godziny 23 wypiła ok. 2 litry wody. Gdy obudziła się rano, było już po krzyku. Samopoczucie wróciło do normy. Ale co by się stało, gdyby gorączka była jeszcze wyższa?

Zobacz też: Zamek w Czchowie. Przyjedziesz, zakochasz się i zostaniesz cały dzień

Teraz wiedza medyczna i garść szczegółów z portalu Medycyna Praktyczna mp.pl.
- Udar cieplny jest stanem zagrożenia życia. Szybkie wdrożenie odpowiedniego postępowania znacząco zwiększa szanse chorego na przeżycie. Do hipertermii może dojść w wyniku długotrwałej ekspozycji organizmu na wysoką temperaturę otoczenia lub w przypadku wykonywania w takiej temperaturze bardzo dużego wysiłku – brzmi wstęp do fachowej definicji.

Mówiąc prostszym językiem - udar cieplny jest ostatnim ogniwem reakcji organizmu na przegrzanie, które występuje, jeśli ustrój nie jest w stanie odprowadzić nagromadzonego nadmiaru ciepła. Pierwszymi symptomami są się właśnie dreszcze i poczucie wyczerpania, ale jeśli schłodzimy organizm (woda w wannie nie może być pod żadnym pozorem zimna, tylko letnia) i uzupełnimy płyny, udar może nas ominąć.

Jeśli jednak temperatura wewnątrz naszego organizmu dojdzie do 41°C, albo będzie wyższa dojdzie do nieodwracalnych zmian m.in. w ośrodkowym układzie nerwowym. Mogą wystąpić drgawki podobne do tych, w trakcie ataku padaczki i całkowita utrata świadomości.
- Zmiany te polegają na rozpoczęciu procesów denaturacji białek i uszkodzeniu fosfolipidów błon komórkowych. Istnieją osobnicze różnice zdolności do znoszenia temperatury wnętrza ciała wynoszącej 42°C - od 45 minut do 8 godzin. Na udar cieplny podatne są zwłaszcza małe dzieci, które nie mają wykształconych mechanizmów termoregulacji, także ludzie starsi, samotni, z chorobami układu krążenia i z różnych powodów niemogący sami zadbać o siebie, a także będący pod działaniem leków wpływających na zdolność do pocenia się (antycholinergicznych, neuroleptyków, antyhistaminowych), leków moczopędnych, beta-blokerów i pacjenci z chorobami skóry – informują specjaliści.

Zobacz też: Nawet Jan Długosz zapłakał nad śmiercią Spytka III z Melsztyna

Jak skutecznie pomóc ofierze udaru? Nie lekceważmy żadnych objawów. Dla ludzi starszych i schorowanych niebezpieczne są już pierwsze symptomy. Chorego trzeba w miarę możliwości rozebrać z odzieży i zacząć schładzać trzymając się już wspomnianych wyżej zasad – zamiast wsadzić go do wanny, możemy go skrapiać wodą. Nie zimną, bo ta może pogorszyć sytuację Trzeba mu podać płyny – najlepsza jest woda w temperaturze pokojowej, której powinien wypić jak najwięcej, ale małymi łyczkami i z przerwami. Jeśli mamy wiatrak – włączmy go, jeśli mamy wachlarz, też można go użyć. Jeśli nie będziemy widzieć poprawy należy natychmiast wezwać pogotowie albo GOPR – jeśli jesteśmy na szlaku.
Jeśli ofiara odczuwa mdłości, nie spuszczajmy jej z oka, bo może się zadławić wymiocinami. W oczekiwaniu na służby ratunkowe, bądźmy gotowi na każdy scenariusz a przede wszystkim na to, że konieczna będzie resuscytacja.

Jak się przed udarem ochronić na szlaku? Przy ostrym słońcu zawsze należy mieć nakrycie głowy, pijmy jak najwięcej a najważniejsze – obserwujmy swój organizm. Jeśli nasze samopoczucie się pogorszy, odłóżmy kontynuowanie wycieczki i odpocznijmy w cieniu. Powiedzmy o naszych odczuciach współtowarzyszom. Nie lekceważmy nawet drobnych sygnałów tego, że nasz organizm mówi własnie: BASTA!

Cały czas zapraszamy też wszystkich seniorów od dzielenia się doświadczeniami i wspomnieniami z własnych wypraw, o typowanie miejsce gdzie wybrać się trzeba obowiązkowo i tych, których z różnych względów nie polecają. Informacje ze zdjęciami można przesyłać na adres [email protected] i korzystając z formularza dostępnego TUTAJ

Projekt dofinansowany ze środków Programu Rządowego na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020