W Muzeum Nikifora, o akcji "Wisła", w 75. rocznicę przymusowych przesiedleń

W 75. rocznicę przymusowych przesiedleń ludności łemkowskiej, Muzeum Nikifora w Krynicy zaprosiło na spotkanie z dr Anną Wilk. Autorka, która w 2020 roku nominowana była do nagrody im. ks. prof. Bolesława Kumora, opowiedziała o przebiegu akcji "Wisła" na Sądecczyźnie w 1947 roku.

Dr. Anna Wilk (ur. 1986) jest historykiem, absolwentką Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II. Swoją pracę magisterską poświęciła tematyce „Dezintegracji kulturowo-społecznej ludności łemkowskiej na terenie powiatu nowosądeckiego 1945-1952".

Następnie odbyła studia doktoranckie, a publikowała m.in. w "Biuletynie Ukrainoznawczym" (14/2011), "Pamięć i Sprawiedliwość" (2/2012), "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989" (1/2014), "Zbiór Humanistyczny" (6/2016 - Kijów) oraz w pracach zbiorowych.

Dr. Anna Wilk interesuje się historią mniejszości narodowych, a także zagadnieniem polityki narodowościowej władz RP. Jej książka dotycząca Łemkach w lutym 2020 roku otrzymała nominację w VIII edycji konkursu literackiego o Nagrodę im. ks. prof. Bolesława Kumora, w kategorii "Książka o Sądecczyźnie".

Badając losy Łemków, dr. Anna Wilk przeszukiwała archiwa nie tylko w Nowym Sączu, Krakowie, Rzeszowie, Przemyślu, ale także we Lwowie na Ukrainie.

Podczas spotkania (5 maja) w Muzeum Nikifora prelegentka skupiła się na pochodzeniu Łemków, ich historii oraz życiu, aż do okresu akcji „Wisła”. Ludność ta zamieszkiwała część Karpat, od Popradu na Zachodzie po pasmo Wielkiego Działu na Wschodzie, na obszarze nazwanym umownie Łemkowszczyzną.

Określenie „Łemko”, pochodzi z żartobliwego ludowego przezwiska „łem”, „len”, a oznacza: „tylko”, „ale”. Sami Łemkowie do XIX w. nazywali siebie Rusinami bądź Rusnakami. Wyznaniem tej grupy etnicznej było prawosławie, a następnie również wyznanie greckokatolickie.

-Akcja „Wisła” rozpoczęła się 28 kwietnia, a zakończyła 15 lipca 1947 roku, a więc dokładnie 75 lat temu, polegała na masowych przesiedleniach ludności łemkowskiej na tereny poniemieckie, tj. na dzisiejsze północne i zachodnie województwa Polski.-mówiła dr Anna Wilk.

-Na terenie powiatu nowosądeckiego do 1945 roku mieszkało ok. 25 tys. Łemków. Łemkowszczyzna w całości została objęta akcją przesiedleńczą, w myśl umowy o wymianie ludności. Co ciekawe, ludność wywożono także na tereny litewskie i białoruskie

Dr. Anna Wilk ilustrowała prelekcję zdjęciami z lat 30. i 40 XX wieku. Gospodarzem spotkania był Zbigniew Wolanin. Patronat nad wydarzeniem objął portal "Sądeczanin". (MK) fot. Agnieszka Małecka

Skomentuj