O sztucznej inteligencji na tegorocznym Forum Ekonomicznym

Dowiedz się więcej o Forum Ekonomicznym: Rozmowa z Zygmuntem Berdychowskim, przewodniczącym Rady Programowej Forum Ekonomicznego

Niestety, nie istnieje jedna legalna definicja sztucznej inteligencji (ang. Artificial intelligence – AI). Słownik języka polskiego PWN definiuje sztuczną inteligencję jako „dział informatyki badający reguły rządzące zrachowaniami umysłowymi człowieka i tworzący programy lub systemy komputerowe symulujące ludzkie myślenie”. W ujęciu prawnym AI zdefiniować można jako „zdolności cyfrowych maszyn do naśladowania, imitowania ludzkiej inteligencji dzięki wykorzystaniu zaimplementowanego w nich oprogramowania”, lub szerzej jako „system, który pozwala na wykonywanie zadań wymagających procesu uczenia się i uwzględniania nowych okoliczności w toku rozwiązywania danego problemu i który może w różnym stopniu – w zależności od konfiguracji – działać autonomicznie oraz wchodzić w interakcję z otoczeniem”.

Niewątpliwie elementem, który łączy powyższe definicje jest określenie sztucznej inteligencji jako umiejętności maszyny do naśladowania zachowania człowieka. Do takiego sposobu definiowania odnosi się również tzw. test Turninga, polegający na określaniu zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym i pośrednio mającym dowodzić na opanowanie przez maszynę umiejętności myślenia w sposób podobny do ludzkiego. Na marginesie dodać można, że sam sposób przeprowadzenia testu Turninga niejednokrotnie został zobrazowany w filmach since – fiction – np. w „Ex Machina” (reż. Alex Garland) czy „Grze Tajemnic”  (reż. Morten Tyldum).

Jednak posługiwanie się ww. definicjami jest zagrożone subiektywizacją. Ustalenie i ewentualne późniejsze potwierdzenie opanowania przez maszyny procesu ludzkiego myślenia (lub czynności do niego zbliżonych) jest bowiem na ogół pozbawione obiektywizmu. Nie dziwi więc, że ustalone stosunkowo niedawno nowe objaśnienia odnoszące się do sztucznej inteligencji miały wspominany wyżej subiektywizm ograniczyć. W komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pn. „Sztuczna Inteligencja dla Europy” wskazuje się, że „termin Sztuczna Inteligencja odnosi się do systemów, które wykazują inteligentne zachowanie dzięki analizie otoczenia i podejmowaniu działań – do pewnego stopnia autonomicznie – w celu osiągnięcia konkretnych celów”.

Natomiast zgodnie z rekomendacją Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju z maja 2019 r. „(…)System AI to system oparty na maszynie, który może, dla określonego zestawu celów zdefiniowanych przez człowieka, przewidywać, rekomendować lub podejmować decyzje wpływające na środowisko rzeczywiste lub wirtualne. Systemy AI są zaprojektowane do działania na różnych poziomach autonomii”.

Wskazane powyżej definicje niejako wspólnie określają sztuczną inteligencję jako pewnego rodzaju techniczne rozwiązanie (najczęściej rozumiane jako maszyna), które dzięki algorytmom wykonuje lub stara się wykonywać czynności, które co do zasady są przypisywane ludziom (tj. takie czynności, które wymagają użycia intelektu). To właśnie pozyskiwanie, gromadzenie, analiza, przetwarzanie i wykorzystywanie danych oraz stały rozwój algorytmów staje się fundamentalną kompetencją gospodarek i państw, a rozwiązania oparte na AI budują narodowy potencjał.

Jednak wraz z fascynacją, sztuczna Inteligencja wprowadza niepokój. Jako społeczeństwo obawiamy się maszyn, które pozbawią nas pracy, martwimy się, że ziszczą się katastrofalne filmowe scenariusze. Niemniej rewolucja technologiczna trwa i tym co wydaje się bezsprzeczne jest fakt, że przed nią nie uciekniemy. Korzystanie w pełni z nowoczesnych technologii będzie możliwe jedynie wówczas gdy będziemy mieć do niej zaufanie. Budowanie zaufania jest procesem długotrwałym, dlatego też o sztucznej inteligencji kolejne pokolenia powinny uczyć się już od najwcześniejszych lat.

Podczas tegorocznego XXX Forum Ekonomicznego będziemy rozmawiać nie tylko o złożoności definicji sztucznej inteligencji, którą autor starał się przybliżyć w poniższym artykule, ale również o korzyściach i możliwościach stosowania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w kluczowych obszarach krajowej gospodarki, jak również o tym czy i jak jednostki samorządu terytorialnego wykorzystują AI w swojej pracy. (Paulina Sudoł, fot. Pixabay)