Włókniaki - czy są niebezpieczne dla zdrowia?Przyczyny, rodzaje, leczenie

Włókniak (inaczej fibroma) to łagodny nowotwór powstający z tkanki łącznej włóknistej w wyniku idiopatycznej, niezłośliwej proliferacji fibroblastów. Przybiera zwykle postać niewielkiej zmiany na skórze przypominającej wypukłą krostkę lub grudkowatą narośl o nieregularnym kształcie. Włókniak skóry nie powoduje zwykle bólu, pieczenia, swędzenia i innych dolegliwości. Jeśli jednak zmiana znajduje się w miejscu narażonym na podrażnienia (np. w wyniku kontaktu z bielizną) może ulegać bolesnemu naderwaniu. Włókniaki mogą występować pojedynczo lub po kilka w różnych okolicach ciała.

Fibroblasty – ulegają nadmiernemu namnożeniu w danym fragmencie skóry, co powoduje rozwój zmiany. Jednak mimo procesu rozrostowego włókniaki nie są groźne, nie dają przerzutów i usuwane są zazwyczaj ze względów kosmetycznych, a nie zdrowotnych.

Rozróżniamy dwa podstawowe typy włókniaków: włókniaki miękkie (czyli włókniaki skórne) oraz włókniaki twarde (podskórne), różniące się między sobą pod wieloma aspektami – powstawaniem, wyglądem i sposobami usuwania.

Włókniaki miękkie

Włókniaki miękkie, czyli włókniaki skórne, zazwyczaj rozrastają się maksymalnie do rozmiaru 2,5 mm. Przybierają postać guzka na wąskiej szypule najczęściej koloru kremowo – brązowego. Włókniaki miękkie złożone są z przerosłej skóry właściwej pokrytej nabłonkiem.

Zazwyczaj ich powierzchnia przybiera postać pofałdowaną i wiotką oraz dość workowato zwisającą strukturę. Uciskając włókniaka można bez problemu umieścić go w głębi skóry. Najczęściej włókniaki miękkie pojawiają się w ilości do kilkunastu na skórze. Zmiany te określane są jako wrodzone. Najprawdopodobniej boryka się z nimi nawet do 46% dorosłych ludzi. Mogą pojawiać się w każdym okresie życia najczęściej w związku ze zmianami gospodarki hormonalnej, czyli na przykład w ciąży. Mnogie włókniaki mogą być dowodem na występowanie tak zwanego zespołu metabolicznego, na który składają się między innymi nadciśnienie tętnicze, insulinooporność, otyłość czy dyslipidemia. Takie objawy mogą sugerować choroby układu krążenia i oczywiście konieczność leczenia.

Włókniaki twarde

Włókniaki twarde to tak zwane włókniaki podskórne. Mogą przybierać rozmiar nawet do 10 mm. To po prostu lekko uniesione guzki wyczuwalne pod skórą. Zwykle przybierają kolor od jasnobrązowego do czerwono-brązowego. W środku są ciemniejsze, a na zewnątrz bardziej wyblaknięte. Włókniaki twarde często swędzą, a nawet są bolesne. Bardzo charakterystyczną cechą włókniaków twardych jest fakt, że kurczą się oraz wpuklają w trakcie uciskania przylegającej skóry. Objaw ten przybrał nazwę objawów Fitzpatricka.

Włókniaki twarde najczęściej pojawiają się na kończynach dolnych. Często można zobaczyć je także na pośladkach czy brzuchu. Ten rodzaj włókniaków dotyka przede wszystkim kobiety pomiędzy 20. a 50. rokiem życia. Zazwyczaj pojawia się ich na ciele maksymalnie kilka, a nie kilkanaście jak w przypadku włókniaków miękkich. Włókniaki twarde mogą powstawać w miejscu ukąszenia przez owada czy po zapaleniu mieszka włosowego.

Włókniaki na skórze – przyczyny

Włókniaki na szyi czy w innych partia chciała najprawdopodobniej powstają pod wpływem wielu czynników. Na pewno głównym powodem ich pojawienia się na skórze jest zaburzona gospodarka hormonalna. Inne przyczyny to między innymi zaburzenia metaboliczne, czy urazy mechaniczne. Uważa się, choć nie ma w tym przypadku 100% pewności, że do powstania tego typu zmian na skórze przyczyniają się także genetyczne predyspozycje.

Jedną z głównych przyczyn powstawania włókniaków są zmiany metaboliczne, z którymi związane są właśnie wyżej wymienione dolegliwości hormonalne. Włókniaki często towarzyszą otyłości, czy insulinooporności. Mogą wskazywać również na wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy. Włókniaki często dotykają osoby z podwyższonym cholesterolem. Włókniak na piersiach czy na innych częściach ciała może alarmować również o podwyższonym ryzyku rozwoju miażdżycy.

Jeżeli chodzi o przyczyny hormonalne, to wymienić możemy tutaj głównie: ciążę, zespół policystycznych jajników, przeszczepy narządów, polipy jelit, zespół Birt-Hogg-Dubé czy zespół Cowdena.

Usuwanie włókniaków – jak to zrobić?

Włókniaki są zazwyczaj trudne do ukrycia i wyraźnie szpecą skórę, dlatego warto poddać się zabiegowi ich usunięcia. Optymalnie prowadzona terapia usuwania włókniaków składa się z dwóch etapów - profesjonalnej konsultacji dermatologicznej i oceny charakteru zmiany skórnej przez lekarza oraz doboru metody i wykonania zabiegu usunięcia włókniaka. 

Zobacz też:Twardzina układowa – przyczyny, objawy, badania, leczenie

Zastanawiasz się, jak pozbyć się włókniaków? Dermatolodzy stosują cztery sposoby ich usuwania. Są to:

• elektrokoagulacja – jest to tania, szybka i dość precyzyjna metoda usuwania włókniaków. Polega na wypaleniu warstwy skóry przy użyciu prądu elektrycznego o wysokiej częstotliwości. Po zabiegu nie występuje ból ani zbyt duże krwawienie. Istnieje jednak ryzyko, że na skórze pozostanie blizna. Elektrokoagulację najczęściej wykonuje się u osób, które mają ciemną skórę;
• krioterapia, czyli leczenie zimnem – jest to metoda zamrażania włókniaków ciekłym azotem. Jest ona mało inwazyjna i powoduje zniszczenie wszystkich niepożądanych komórek. Zaletą tego rozwiązania jest to, że w większości przypadków na skórze nie pozostaje blizna. Mogą jednak wystąpić problemy z precyzyjnym wymrożeniem zmian;
• chirurgiczne usunięcie – podczas takiego zabiegu ścina się włókniaki ponad powierzchnią skóry. Tę metodę najczęściej stosuje się, gdy grudki nie wyglądają dobrze i trzeba oddać je do badania histopatologicznego;
• laseroterapia za pomocą lasera CO2 –  to bezbolesna i szybka metoda usuwania włókniaków. Pod wpływem światła zmiana zostaje wyeliminowana, a naczynia krwionośne wokół niej szczelnie zamknięte, dzięki czemu rana nie krwawi. Jednak po zabiegu należy bezwzględnie unikać opalania przez nawet sześć miesięcy. Dlatego laseroterapię najlepiej wykonywać jesienią.

[email protected],  fot. Freepik