Suchość w gardle i przełyku. Jak sobie z nią poradzić?

Uczucia suchości w gardle możesz doświadczyć na skutek zaburzonej pracy ślinianek. W konsekwencji stale zmniejsza się produkcja śliny, co prowadzi do uczucia suchości w gardle. Ta uporczywa dolegliwość może pojawić się zarówno w porze letniej, jak i zimowej, dotyczy dorosłych i dzieci. Chociaż to właśnie zimą zdarza się częściej i towarzyszy przeziębieniom. Z kolei latem może się pojawić na skutek częstego przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach. W niektórych przypadkach to drapanie i suchość w gardle może samoistnie minąć, ale nie warto na to czekać. Lepiej od razu skonsultować się z lekarzem, choć w niektórych, lżejszych przypadkach bardzo pomocne mogą okazać się domowe sposoby, dzięki którym uda się nawilżyć gardło i jamę ustną. 

Śluzówki, które znajdują się w gardle, a także w nosie są bardzo ważne i pełnią wiele istotnych funkcji. Przede wszystkim ich zadaniem jest ochrona organizmu przed bakteriami i drobnoustrojami, które mogłyby dostać się do organizmu. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest utrzymanie prawidłowego nawilżenia błon śluzowych. Najważniejsze to poznać przyczynę suchości w gardle u danego pacjenta, a następnie ją wyeliminować. Tylko w ten sposób można skutecznie pozbyć się problemu. 

Ciągła suchość gardła to dolegliwość, na którą narzeka wiele osób po 50. roku życia, szczególnie kobiet. Wynika to z tego, że wraz z wiekiem dochodzi do stopniowego zanikania ślinianek. Problem przybiera na sile wówczas, kiedy zbyt mało pijesz, co jest szczególnie częste u osób starszych. Objawy potęguje również palenie papierosów, przebywanie w otoczeniu palaczy czy picie dużych ilości kawy. Kolejnym czynnikiem, który zwiększa problem jest przyjmowanie niektórych leków – one również mogą powodować, że wysuszone gardło będzie dolegliwością, z którą nie będziesz potrafił sobie poradzić. Sprawdź, być może męcząca cię suchość w gardle to efekt uboczny jednego ze stosowanych medykamentów.

Przesuszona śluzówka gardła to problem, na który szczególnie narażone są osoby wykonujące te zawody, które wymagają nadwyrężania głosu, np. nauczyciele. Muszą oni mówić nawet przez 6–7 godzin dziennie. Suchość w gardle dodatkowo wzmaga przesuszone powietrze w salach lekcyjnych, w których najczęściej jest bardzo ciepło.

W przypadku suchości błony śluzowej gardła mogą wystąpić takie objawy jak:

• chrypka,
• chrząkanie,
• dyskomfort podczas przełykania i mówienia,
• łaskotanie w gardle,
• drapanie w gardle.

Suchość w gardle może mieć wiele przyczyn, a ich zdiagnozowanie nie jest proste. Oto, z czego może wynikać:

• Odwodnienie – jego przyczyną może być przyjmowanie niewystarczającej ilości płynów, gorączka, pocenie się, wymioty i biegunka, nadmierne wydalanie moczu.
• Kserostomia – patologiczna suchość w jamie ustnej i gardle. Dochodzi do niej na skutek uszkodzenia ślinianek. To zaburzenie objawia się zmniejszoną produkcją śliny. Może być ona jedynym objawem, ale również towarzyszyć innym chorobom.
• Infekcje górnych dróg oddechowych – suchość i drapanie w gardle jest jednym z objawów przeziębienia, z którym każdego roku zmaga się niemal każdego dziecko i zdecydowana większość dorosłych. Badania mówią, że zaledwie 10 proc. dorosłych nie musi walczyć z taką infekcją. Przeziębienie należy do chorób wirusowych i towarzyszyć mu może wiele innych objawów, takich jak katar, stan podgorączkowy czy ból głowy.
• Suche powietrze – suchość i drapanie w gardle może wynikać z przebywania w pomieszczeniach, w których wilgotność powietrza jest bardzo niska. To bardzo częste w sezonie grzewczym. Z podobną sytuacją możesz mieć do czynienia w przypadku przebywania w klimatyzowanych wnętrzach. Warto zainwestować w urządzenie o nazwie higrometr, dzięki któremu będziesz mógł sprawdzać, ile wynosi wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Powinno to być od 40 do 60 proc. Jeśli widzisz, że w twoim domu powietrze jest zbyt suche, to zainwestuj w nawilżacz powietrza. Najprostszym sposobem na podwyższenie wilgotności jest zawieszenie na kaloryferze mokrych ręczników.
• Dym papierosowy – nie musisz palić papierosów, wystarczy, że jesteś biernym palaczem. Jeśli podejrzewasz, że wysuszona śluzówka gardła może wynikać z wdychania dymu papierosowego, to staraj się unikać kontaktu z nim i obserwuj, czy przyniesie to zmianę.
• Alergia – w wielu przypadkach suchość w gardle może być reakcją na kontakt z alergenem. Jeśli masz takie podejrzenia, to skonsultuj się z alergologiem. Prawdopodobnie zaleci on wykonanie testów alergicznych, dzięki którym dowiesz się, na co jesteś uczulony. W takim przypadku pomóc może zażywanie leków antyhistaminowych, ale przede wszystkim unikanie kontaktu z alergenem, co niestety w wielu przypadkach może nie być proste.
• Stres – kolejne badania nad wpływem stresu na organizm człowieka pokazują, że może on fatalnie oddziaływać na nasze zdrowie. Osoby, które żyją w ciągłym stresie częściej zapadają na infekcje. Kiedy się denerwujesz, prawdopodobnie twoje wargi stają się bardziej spierzchnięte, a w ustach zasycha. Gruczoły ślinowe pracują wolniej, przez co produkcja śliny maleje. Statystyki pokazują, że co 5. Polak żyje w ciągłym stresie.
• Astma – wielu pacjentów, którzy leczą astmę odstawia leki, gdyż mają chrypkę czy powikłania miejscowe, takie jak suchość w gardle. Tymczasem ich błąd polega na tym, że nie płuczą oni gardła. To prosty sposób na suche gardło, ponieważ lek podany przez inhalator tylko w 1/5 trafia do płuc – pozostała jego część pozostaje w gardle i dlatego tak ważne jest jego płukanie.
• Stosowanie niektórych leków – suchość gardła może się pojawić w przypadku zażywania leków psychotropowych (pomagają przy zaburzeniach psychicznych), antyhistaminowych (przyjmowane przez alergików), diuretyków (leków, które zwiększają objętość wydalanego moczu) czy medykamentów stosowanych przez chorych na Parkinsona.
• Nieprawidłowa budowa anatomiczna przegrody nosowej – w przypadku takiego podejrzenia lekarz skieruje cię prawdopodobnie do laryngologa.
• Choroby metaboliczne – suchość w gardle i kaszel mogą się wiązać z cukrzycą, gruźlicą, sarkoidozą, amyloidozą, zakażeniem wirusem HIV, czy chorobą ślinianek, np. zespołem Sjögrena.
• Chemioterapia – suchość w gardle to jedna z możliwych komplikacji w jamie ustnej, jakie mogą towarzyszyć chemioterapii.
• Refluks żołądkowo-przełykowy – to jeden z typowych objawów tej choroby.

Na jakie objawy przy suchości w gardle należy zwrócić szczególną uwagę?

Objawy, które towarzyszą suchości w gardle to problemy z przełykaniem, ból gardła, zalegająca wydzielina, duszności, ból w klatce piersiowej, osłabienie organizmu, ciągłe uczucie zmęczenia, chrapanie, gorączka. To objawy towarzyszące, które mogą wskazywać, że w organizmie dzieje się coś złego. W takim przypadku bezwzględnie należy skontaktować się z lekarzem i przeprowadzić niezbędne badania, które pozwolą zdiagnozować problem.

Jeśli jedynym objawem, jaki odczuwasz, jest suchość w gardle, możesz postarać się samodzielnie odnaleźć przyczynę problemu i ją wyeliminować, a dodatkowo zastosować sprawdzone domowe metody na nawilżenie gardła. Pamiętaj jednak, że nic nie zastąpi konsultacji lekarskiej. To właśnie lekarz zna się najlepiej na diagnozowaniu różnych chorób i jedynie on może zlecić odpowiednie metody leczenia, dostosowane do twojego problemu. 

Jak leczyć suchość w gardle?

Mimo, że uczucie suchości w gardle nie świadczy zazwyczaj o poważnych chorobach, warto sięgnąć do korzeni i pozbyć się go raz na zawsze. Czy istnieją skuteczne sposoby leczenia suchości w gardle i przełyku? Oczywiście, że tak. Gdy udasz się do lekarza, po przeprowadzeniu wywiadu i wykonaniu badania z pewnością będzie on mógł stwierdzić, co jest u ciebie przyczyną tego stanu. Po rozpoznaniu problemu zaproponuje skuteczne leczenie farmakologiczne.

Większość leków, które skutecznie poradzą sobie z tymi objawami, dostępna jest bez recepty w aptece. Zazwyczaj są to preparaty, których zadaniem jest nawilżenie gardła. Mogą być w postaci proszków, a także sprayu. Jednak w wielu przypadkach wystarczające będą domowe sposoby, które pozwalają nawilżyć śluzówki i pozbyć się uczucia suchości. 

Zobacz też: Wzdęcia – jak leczyć i zapobiegać? Sprawdź!

Jak przeciwdziałać suchości gardła i przełyku?

Sposób postępowania w przypadku suchości gardła i przełyku w dużej mierze uzależniona jest od przyczyny problemu. Jeśli za takie dolegliwości odpowiadają np. konkretne choroby, podstawą jest ich prawidłowe leczenie, co pozwoli zminimalizować dyskomfort. 

Prawidłowa higiena jamy ustnej

W walce z suchością gardła i drapaniem w przełyku może pomóc właściwa higiena jamy ustnej. Chodzi nie tylko o dokładne szczotkowanie zębów, ale również oczyszczanie języka oraz wewnętrznej powierzchni policzków. 

Optymalne nawodnienie

Organizm potrzebuje odpowiedniej ilości płynów. W przeciwnym razie może dochodzić do wysuszenia śluzówek – w tym gardła. Warto zatem pamiętać, aby każdego dnia wypijać odpowiednią ilość wody – nawet do 3 litrów. Wartość ta może wzrosnąć nawet do 4 litrów dziennie w okresie upałów – tak wynika z rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). 

Nawilżanie powietrza

Przebywanie w klimatyzowanych lub nadmiernie ogrzewanych pomieszczeniach może doprowadzić do przesuszania śluzówki. Dlatego warto zadbać o dostateczne nawilżanie powietrza, co przełoży się na złagodzenie objawów ze strony gardła i przełyku. Można zaopatrzyć się w specjalne urządzenia do nawilżania powietrza lub zwiększyć ilość roślin w pokoju – szczególnie pomocne będą np. anturium, bluszcz, sansewieria, paproć.

Regularne inhalacje

Aby złagodzić uciążliwą suchość w gardle i przełyku, warto regularnie wykonywać inhalacje nawilżające drogi oddechowe.

Do przeprowadzania nebulizacji świetnie sprawdza się rozwór soli fizjologicznej – standardowy lub z dodatkiem kwasu hialuronowego. Ten domowy zabieg polega na podawaniu roztworu drogą wziewną za pomocą specjalnego inhalatora do nebulizacji.

Warto podkreślić, że inhalacje z wykorzystaniem soli fizjologicznej pomagają łagodzić dolegliwości, takie jak katar czy kaszel. 

Stosowanie ziołowych naparów i płukanek

Ziołowe napary z szałwii czy rumianku pozwalają złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Można je stosować do picia lub w formie płukanek.

Dobrym rozwiązaniem jest też sięgnięcie po gotowe mieszanki ziół przeznaczone do stosowania w formie płukanek.

Stosowanie tabletek do ssania lub syropów nawilżających gardło

W aptece można zaopatrzyć się w preparaty do ssania lub syropy, które – dzięki zawartości składników aktywnych – pomagają wyeliminować suchość gardła i przełyku. Najczęściej spotykane są produkty zawierające prawoślaz czy porost islandzki. Są to rośliny, których składniki aktywne pomagają nawilżać śluzówkę gardła oraz wspomagają regenerację błony śluzowej.

[email protected],  fot. freepik.