Objawy krzywicy u dzieci. Dowiedz się, jak im zapobiegać

Powinniśmy dbać o kości naszych dzieci już od pierwszych miesięcy życia. Prawidłowy ich rozwój jest niezwykle ważny – nasz szkielet stanowi podporę dla całego organizmu, zapewnia prawidłową postawę ciała oraz możliwość poruszania się.

Rozwój szkieletu u dzieci jest najbardziej intensywny w pierwszych trzech latach życia. W tym czasie kości zmieniają grubość i długość. Zwiększeniu ulega również ich gęstość oraz stopień uwapnienia (zawartość wapnia w tkance kostnej).

Krzywica niedoborowa jest chorobą, która dotyka dzieci (krzywica u dorosłych to osteomalacja). Polega na zaburzonej mineralizacji kości, co skutkuje powstaniem deformacji kostnych. Związana jest z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforowej, których powodem najczęściej jest niedobór witaminy D. Może mieć poważne objawy, a nieleczona lub nieodpowiednio leczona może prowadzić do powikłań ze strony układu kostnego. W profilaktyce i leczeniu krzywicy bardzo ważne jest uzupełnienie niedoborów witaminy D3.

Krzywicę diagnozuje się u dzieci najczęściej w wieku pomiędzy drugim miesiącem a drugim rokiem życia, kiedy następuje proces zamknięcia nasad kości długich. Istotą choroby są nieprawidłowości związane z procesem wzrostu kości oraz ich – jak nazwa schorzenia wskazuje – krzywiznami. U osób dorosłych choroba zwana jest osteomalacją i wynika z tych samych przyczyn, które wywołują krzywicę u dzieci.

Krzywica – przyczyny

Przyczyną krzywicy niedoborowej jest głównie nieprawidłowy bilans wapnia w organizmie lub niedobór witaminy D bądź zaburzenia jej funkcji. Wapń w organizmie dziecka odgrywa niezwykle istotną rolę. Jest on podstawowym budulcem kości i zębów, oprócz tego bierze udział w krzepnięciu krwi, skurczu mięśni, budowie niektórych enzymów i hormonów. U dzieci wapń odpowiada za mineralizację niedojrzałej jeszcze kości, co przekłada się na zapewnienie jej prawidłowej budowy i rozwoju.

W utrzymaniu optymalnej gospodarki wapniowo-fosforanowej niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego stosunku wapnia do fosforu w diecie. Duży wpływ na wchłanianie wapnia i fosforu z jelita cienkiego, przez to na regulację gospodarki wapniowo-osforanowej ma witamina D. Jako, że wapń jest pierwiastkiem ważnym w całościowym funkcjonowaniu organizmu, a jego rola nie ogranicza się jedynie do budowy kości, w przypadku niedoboru wapnia w organizmie, jest on niejako,,odbierany” z tych miejsc w których jest go więcej, czyli z kości, i przekazywany do innych komórek organizmu.

Doprowadza to do zaburzenia mineralizacji kości i powstania objawów charakterystycznych dla krzywicy. Organizm czerpie witaminę D z pożywienia, a także potrafi ją wytworzyć pod wpływem promieni słonecznych. Dlatego ma terenach bardziej nasłonecznionych rzadziej rozpoznaje się krzywicę kości u dziecka.

Objawy krzywicy u dzieci

Na rodzaj i stopień nasilenia objawów krzywicy znacząco wpływa stopień niedoborów składników budulcowych tkanki kostnej. Przed wystąpieniem objawów kostnych pojawiają się tzw. objawy zwiastunowe – drażliwość i niepokój, silny zapach moczu, pocenie się główki podczas karmienia czy skłonność do zaparć.

Objawy krzywicy ze strony układu kostnego to:

• miękka i spłaszczona potylica,
• bardzo wolne zarastanie ciemiączka,
• deformacje czaszki,
• guzy czołowe,
• pogrubienie żeber w miejscu połączenia chrząstki z kością,
• zbyt mały obwód klatki piersiowej,
• deformacje klatki piersiowej,
• wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym,
• zniekształcenie kości miednicy,
• łukowato wygięte kości nóg,
• kolana nadmiernie rozstawione na zewnątrz lub do wewnątrz,
• płaskostopie,
• pogrubienie nasad kości rąk,
• opóźnione wyrzynanie się zębów.

Ponadto u dzieci chorych na krzywicę obserwuje się zmniejszone napięcie mięśniowe i objawy tężyczki. Mają one także obniżoną odporność na zakażenia; czasem cierpią na niedokrwistość.

Diagnostyka krzywicy

W przypadku zaobserwowania u dziecka niepokojących objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Prawdopodobnie postawi on wstępne rozpoznanie na podstawie samych objawów, jednak dla potwierdzenia zleci wykonanie badań.

Postawienie rozpoznania krzywicy umożliwia diagnostyka laboratoryjna – zasadnicze znaczenie ma tu ocena gospodarki wapniowo-fosforanowej. Oprócz badań krwi lekarz czasami dodatkowo zleca badania obrazowe, głównie RTG.

Zobacz też: Wzdęcia – jak leczyć i zapobiegać? Sprawdź!

Leczenie krzywicy u dzieci

Leczenie krzywicy u dzieci polega na podawaniu witaminy D3. Odpowiednio dobrane, ustalone przez lekarza dawki przywrócą homeostazę wapniowo-fosforową organizmu. Istotne w trakcie terapii jest zadbanie o odpowiednią dietę dziecka. Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, więc nie może ich zabraknąć w przygotowywanych posiłkach.

Podaje się ją bezpośrednio do buzi dziecka przed lub po karmieniu. W okresie letnim, kiedy skóra dziecka jest bardziej eksponowana na promieniowanie słoneczne, po konsultacji z lekarzem dawkę witaminy można zmniejszyć, a nawet wyeliminować. Leczenie trwa od 4-6 tygodni do nawet kilku miesięcy.

Krzywica u dzieci – profilaktyka

Profilaktyka krzywicy u dzieci polega na podawaniu właściwych dawek witaminy D już od pierwszych dni życia, także latem – dotyczy to zwłaszcza dzieci karmionych piersią (mleko matki nie zawiera witaminy D). Witamina D jest natomiast dodawana do mleka modyfikowanego. Ponadto bardzo ważna jest odpowiednia dieta. Witamina D znajduje się m.in. w jajkach, tłustych rybach, przetworach mlecznych, tranie, grzybach. Należy również jak najwięcej przebywać na słońcu (minimum 15 minut dziennie).

[email protected],  fot. freepik.