Łojotokowe zapalenie skóry: przyczyny, objawy, leczenie

Łojotokowe zapalenie jest chronicznym i uporczywym stanem cechującym się złuszczaniem skóry zlokalizowanym głównie w obrębie skóry owłosionej oraz miejscach bogatych w gruczoły łojowe. Łojotokowe zapalenie skóry głowy to powszechnie występujące, przewlekłe schorzenie, które dotyka zarówno kobiety jak i mężczyzn w różnym wieku. Najczęściej swój początek ma w okresie dojrzewania z największym nasileniem u młodych dorosłych.

Szacuje się, że do 3% naszej populacji, a do 5% spośród dzieci dotyka ten problem. Jest to stan zapalny skóry charakteryzujący się nawrotowym przebiegiem, z zaostrzeniami w okresie jesienno – zimowym, w obrębie owłosionej skóry głowy, w okolicach łojotokowych. Ta uporczywa choroba przedstawia się zmianami złuszczającymi o podłożu rumieniowym wraz z wysiękami. Może zajmować skórę całego ciała, na co również należy zwracać uwagę podczas różnicowania i stawiania diagnozy. Najczęstsze występowanie zmian: fałdy nosowo-wargowe, policzki, powięki, w obrębie brwi, małżowiny uszne, klatka piersiowa, okolicę międzyłopatkowa.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – objawy

Pierwszy etap choroby to nadmierna produkcja łoju na skórze głowy. Skóra staje się błyszcząca i sprawia wrażenie nieumytej. W okolicach większego skupienia gruczołów łojowych pojawiać się mogą plamy rumieniowe, którym towarzyszy złuszczanie. Złuszczający się naskórek charakteryzuje żółtawy kolor, który wynika z obecności nadmiaru łoju. W niektórych przypadkach dochodzi do tworzenia strupów. Choroba nasila się jesienią i zimą, czyli wtedy kiedy skóra ma niewielki dostęp do promieni słonecznych. Zmiany chorobowe na początku pojawiają się w obrębie owłosionej skóry głowy, a następnie rozprzestrzeniają się na skórę nieowłosioną i obejmują twarz.

Niektórzy pacjenci posiadają problemy skórne wzdłuż kręgosłupa lub w okolicy mostkowej. Zaawansowane stadium łojotokowego zapalenia skóry głowy może charakteryzować wystąpienie rozpadlin, które będą efektem częstego świądu skóry. W przypadku nasilonego stanu zapalnego zdarzają się czerwone zmiany wysiękowe, zwłaszcza w miejscach o utrudnionym dostępie świeżego powietrza. Obszary najczęściej atakowane przez chorobę to te części ciała, które posiadają liczne gruczoły łojowe. Na twarzy są to okolice brwi, zagłębienie brody, fałdy nosowo-policzkowe, środek czoła, górna warga, a czasem nawet policzki.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny

Łojotokowe zapalenie skóry głowy jest problemem o podłożu wieloczynnikowym. Do jego rozwoju mogą prowadzić: nadmierne przetłuszczanie się skóry głowy, nieprawidłowy skład łoju, zaburzone pH skóry, zbyt intensywne namnażanie się grzybów drożdżopodobnych na skórze głowy, obniżona odporność organizmu czy też zaburzenia hormonalne. Schorzenie to bardzo często jest problemem przewlekłym o różnej intensywności nawrotów. Łojotokowe zapalenia skóry głowy wymaga leczenia dermatologicznego i stałej opieki dermatologicznej, odpowiedniej pielęgnacji domowej oraz systematycznie stosowanych zabiegów oczyszczających i łagodzących skórę głowy.

Łojotokowe zapalenie skóry – grupy ryzyka

Łojotokowe zapalenie skóry to problem najczęściej pojawiający się w okresie dojrzewania. Jednak najbardziej narażone na rozwój łojotokowego zapalenia skóry są głównie osoby, które mają obniżoną odporność. W tej grupie znajdują się osoby starsze, małe dzieci oraz osoby stosujące leki immunosupresyjne.

Ponadto ryzyko rozwoju łojotokowego zapalenia skóry jest wyższe w przypadku:

• cukrzycy;
• choroby Parkinsona;
• zapalenia trzustki i zapalenia wątroby typu C;
• nowotworów układu pokarmowego i oddechowego;
• chorób przewlekłych;
• chorób neurologicznych;
• zaburzeń psychicznych;
• porażenia nerwu twarzowego;
• alkoholizmu;
• zakażenia wirusem HIV.

Łojotokowe zapalenia skóry może również dotknąć niemowląt już w 2 tygodniu życia. Najczęściej przybiera postać ciemieniuchy, czyli miękkich, żółtych i tłustych łusek i strupów na skórze głowy dziecka, czy w jego włosach. Zdarza się jednak, że ciemieniucha roznosi się na skórę całej twarzy, a nawet resztę ciała. Należy również pamiętać, że łojotokowe zapalenie skóry nie jest chorobą dziedziczną. Można natomiast odziedziczyć skłonności do ŁZS, ponieważ rozwój choroby może być uzależniony od obecności określonych genów.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy: leczenie

W przypadku zauważenia zmian skórnych na głowie konieczna jest konsultacja z lekarzem dermatologiem, który będzie mógł dokonać rozpoznania łojotokowego zapalenia skóry głowy. Zazwyczaj nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań w celu potwierdzenia choroby. Obejrzenie zmian skórnych i poznanie ich charakteru pozwoli postawić diagnozę i dobrać odpowiednie leczenie. W niektórych przypadkach zleca się pobranie krwi i wykonanie badania histopatologicznego. Leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy stanowi duże wyzwanie dla lekarza i zależne jest od kilku czynników, między innymi wieku pacjenta oraz nasilenia.

Lekarze w większości przypadków stosują leczenie miejscowe, które polega na stosowaniu miejscowo kremów ze składnikami przeciwgrzybiczymi i przeciwzapalnymi. Początek kuracji to zazwyczaj zastosowanie preparatu, który pozwoli złuszczyć naskórek. Do włosów i skóry głowy zaleca się stosować łagodne szampony lecznicze do codziennej pielęgnacji. Posiadają one łagodne składniki myjące i substancje zapobiegające grzybicy. W niektórych przypadkach stosuje się dodatkowo leki doustne.

Zobacz też:Obrzęki nóg – skąd się biorą i jak sobie z nimi radzić?

Opcja ta dotyczy pacjentów, którzy posiadają bardzo nasilone zmiany skórne i nie reagują na dotychczasowe leczenie. Preparatami doustnymi leczy się tylko osoby dorosłe, których choroba wykazuje nawrotowy charakter. Stosuje się w tym celu antybiotyki, retinoidy i steroidy. Leczenie sprawia wiele trudności i trwa czasem wiele lat. Warto się jednak na nie zdecydować, aby ograniczyć rozwój choroby.

[email protected],  fot. freepik.