Bielactwo: co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Bielactwo jest schorzeniem zaliczanym do grupy chorób autoimmunologicznych. Oddziałują one niestety negatywnie nie tylko na organizm atakując narządy tkanki, ale również na naszą psychikę przez zmiany w wyglądzie zewnętrznym i brak ich akceptacji. Bielactwo polega na hipopigmentacji, czyli zmniejszeniu lub zatrzymaniu melaniny przez melanocyty. Głównym objawem bielactwa jest depigmentacja skóry. W wyniku czego na skórze można zauważyć powstawanie charakterystycznych odbarwień.

Szacuje się, że bielactwo nabyte dotyka około 2% ludzkiej populacji, bez względu na płeć i rasę. Z bielactwem może zmagać się każda osoba, niezależnie od wieku. Osoby, u których zostało zdiagnozowane bielactwo nabyte, tracą pigment w komórkach melanocytowych. Depigmentacja najczęściej dotyczy skóry, ale także może obejmować inne części ciała, które zwierają zawierają melanocyty. 

Charakterystyczne objawy bielactwa

Główny objaw bielactwa to oczywiście plamy bielacze (czasem określane również jako plamy depigmentacyjne czy plamy odbarwieniowe), pojawiające się w różnych miejscach na ciele. Mogą mieć różne kształty i rozmiary - czasem obejmują niewielkie przestrzenie, a czasem mocno rzucają się w oczy. Zawsze są wyraźnie odgraniczone od napigmentowanych fragmentów ciała, przy czym w niektórych przypadkach ich granice są dodatkowo ciemniejsze.

Zwykle plamy są rozmieszczone symetrycznie - wokół ust, oczu, a także na szyi, kończynach górnych i dolnych, w dołach pachwinowych, w obrębie naturalnych otworów ciała (nos, wspomniane już usta, a także okolice narządów płciowych), na błonach śluzowych. Do objawów bielactwa zalicza się również niekiedy choroby towarzyszące tej dermatozie, takie jak choroby tarczycy, cukrzyca czy określony typ niedokrwistości (niedokrwistość sierpowatokrwinkowa). Ponadto osoby z bielactwem mogą mieć także siwe włosy (w bardzo młodym wieku), znamiona Suttona (z jasną obwódką dookoła ziemnej zmiany skórnej) i chorować na łysienie plackowate.

Lekarz przy stawianiu diagnozy określa - na podstawie obrazu klinicznego, a więc rozpoznania objawów - konkretny typ tej choroby. W klasyfikacji bielactwa wyróżniamy:

• bielactwo uogólnione (w tym bielactwo pospolite, przy którym plamy są nieregularne i rozsiane w sposób przypadkowy oraz bielactwo akralno-twarzowe - w tym przypadku zmiany skórne pojawiają się na twarzy i na kończynach górnych i dolnych); 
• bielactwo całkowite, w przebiegu którego obserwuje się odbarwienie niemal całej powierzchni skóry - całkowite bielactwo występuje jednak stosunkowo rzadko;
• bielactwo ograniczone (segmentowe - z jednym lub większą liczbą ognisk, położonych w obszarze dermatomów, czyli obszarów skóry unerwionych przez pojedynczy nerw rdzeniowy oraz bielactwo ogniskowe, bez plam w obszarze wspomnianych dermatomów);
• bielactwo mieszane, w którym zmiany ogniskowe łączą się z innymi rodzajami zmian, charakterystycznymi dla pozostałych rodzajów tego schorzenia.

Przyczyny tego stanu

Przyczyn występowania bielactwa nabytego według medycznych źródeł może być kilka. Wymienia się na przykład przyczynę autoimmunologiczną, według której melanocyty zostają uszkodzone na skutek zaburzeń układu immunologicznego. Przyczyna może być także neuronalna, wówczas za uszkadzanie melanocytów może być odpowiedzialny mediator neurochemiczny. Powodem bielactwa nabytego może być także przyczyna oksydacyjna, gdy melanocyty uszkadzane są przez produkty metabolizmu melaniny. Bielactwo nabyte może występować rodzinnie, ale nie udało się do tej pory rozpoznać sposobu jego dziedziczenia.

Występowanie bielactwa może współistnieć z takimi chorobami jak na przykład: choroba Gravesa-Basedowa, Hashimoto czy choroba Crohna. Bielactwo może łączyć się także z zaburzeniami endokrynologicznymi, na przykład z cukrzycą typu 1 i 2 czy z chorobą Addisona. Może również pojawić się w przebiegu czerniaka złośliwego czy toczenia rumieniowatego. Bielactwo może także współistnieć z łysieniem plackowatym.

Bielactwo – terapia i leczenie

Wiele osób zastanawia się, czy istnieją przypadki wyleczenia bielactwa. Należy wiedzieć, że jest to choroba trudna, a jej leczenie jest procesem długotrwałym. Jeśli u pacjenta rozpoznane zostanie bielactwo, leczenie nie zawsze przynieść może w pełni satysfakcjonujące rezultaty. 

Bielactwo wrodzone, czyli albinizm, jest nieuleczalne – nie ma obecnie w 100% skutecznego leku dla osób cierpiących na to schorzenie. W tym przypadku stawia się jedynie na leczenie objawowe, czyli głównie na pielęgnację skóry i oczu. Potrzebna jest zwłaszcza ich ochrona przed promieniowaniem UV, a także monitorowanie jakichkolwiek zmian skórnych, gdyż przy bielactwie rośnie ryzyko nowotworów. Jeśli chodzi o bielactwo nabyte, ciężko mówić również o wysoce efektywnej terapii dotyczącej utraconego pigmentu. Stawia się również na zabiegi, w których wykorzystuje się światło –m.in. na fototerapię promieniowaniem UVA i UVB. Pacjentom podaje się również leki miejscowe. Przy leczeniu schorzenia stosuje się m.in. kremy i maści immunosupresyjne. Maść na bielactwo czy krem na bielactwo to często glikokortykosteroidy, ponadto stawia się na inhibitory kalcyneuryny i pochodne witaminy D. 

Możliwa jest ponadto kuracja z wykorzystaniem metod naturalnych – wykorzystuje się m.in. zioła na bielactwo. Wśród ziół na uwagę zasługuje przede wszystkim miłorząb japoński, rumianek, krwawnik, a także dziurawiec. Nie można również zapomnieć, że przez cały czas trwają badania nad możliwością wykorzystania nowych leków. Jeśli chodzi o nowości w leczeniu bielactwa, pod uwagę brane są leki, które wykazują różne mechanizmy działania, w tym iniekcja doogniskowych triamcynolonu, a także inhibitory JAK, bimatoprost, czy też latanoprost.  

Bielactwo - jak zapobiegać?

Nie ma na to skutecznej metody. W przypadku osób obciążonych genetycznie zalecane jest unikanie silnego stresu, który może uaktywnić chorobę, częstsze kontrole dermatologiczne oraz ewentualna suplementacja preparatami witaminowymi zaleconymi przez lekarza.

Zobacz też: Hashimoto: co to za choroba i co ją powoduje? Objawy, przyczyny, leczenie

Bielactwo - jakie witaminy?

Jakie witaminy można przyjmować w przypadku bielactwa? Pamiętaj, że stosowanie witamin bez konsultacji z lekarzem nie jest wskazane, gdyż dawkę musi ustalić specjalista. W przypadku bielactwa na ogół zleca się suplementację witaminami B6 i B12, C, E, kwasem foliowym. Ponadto lekarz może zalecić preparaty z żelazem oraz miedzią.

[email protected],  fot. Freepik.