Astygmatyzm – jak mu przeciwdziałać? Objawy i leczenie

Jeśli zgłaszamy się do okulisty z powodu nieostrego widzeniem szczegółów zarówno z daleka, jak i z bliska najczęściej słyszymy diagnozę: astygmatyzm. Astygmatyzm to nie choroba oczu, a wada wzroku, polegająca na tym, że układ optyczny oka nie jest w stanie prawidłowo skupić promieni świetlnych na siatkówce. Powoduje nieostre widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka. 

Zaawansowany astygmatyzm objawia się nieostrym widzeniem. Kontury przedmiotów wydają się wówczas zniekształcone, linie zakrzywione, a poczucie przestrzeni – zaburzone. Kiedy choroba dopiero się zaczyna, chory widzi jedynie przedmioty za lekką mgłą. Występują też bóle głowy i oczu oraz pogorszone widzenie nocne. Warto pamiętać, że im wcześniej wykryjemy wadę, tym większa szansa na powstrzymanie jej rozwoju. 

Co to jest astygmatyzm?

Astygmatyzm powstaje na skutek zniekształceń rogówki. Prawidłowa rogówka jest przezroczysta i porównuje się ją do szkiełka. Odpowiada za ochronę oka i za prawidłowe widzenie – promienie świetlne załamują się w niej w jednym punkcie, dzięki czemu oko odbiera wyraźny obraz. Kiedy pod wpływem różnych czynników kształt rogówki zmienia się, staje się ona spłaszczona i niesymetryczna, promienie świetlne załamują się w niej w kilku punktach, zamiast w jednym. To sprawia, że obraz staje się zniekształcony, niewyraźny i pojawiają się problemy z widzeniem.

Astygmatyzm może być wadą wrodzoną oka, ale i nabytą. Najczęściej powstaje na skutek różnych urazów lub chorób. Schorzenie może się pogłębiać, ale i cofnąć, dlatego wskazane są regularne badania wzroku u okulisty.

Jak objawia się astygmatyzm

Nadrzędnym symptomem opisywanego zaburzenia jest trudność z ogniskowaniem widzenia na danych obiektach. Objawia się to niewyraźnym widzeniem z bliska i daleka. Problemy z widzeniem skutkują częstym mrużeniem oczu, łzawieniem, swędzeniem i pieczeniem, nierzadko także bólami głowy i zaburzeniami poczucia przestrzeni. Osoby dotknięte astygmatyzmem widzą proste linie jako krzywe, nie są w stanie w tym samym czasie dostrzec linii pionowych i poziomych, a drobne wzory, np. gwiazdy odbierają jako plamki.

Astygmatycy często miewają trudności z czytaniem – wada powoduje mylenie liter, co obniża koncentrację oraz utrudnia rozumienie tekstu. W następstwie schorzenia mogą też pojawić się bóle głowy w okolicy czoła, przekrzywienia ustawienia głowy czy mrużenie oczu.

W celu potwierdzenia przypuszczeń dotyczących astygmatyzmu konieczna jest wizyta u okulisty. Dokładna diagnoza jest niezbędna w celu właściwego doboru metody leczenia lub korekcji wady.

Rozpoznanie i leczenie astygmatyzmu

W przypadku wystąpienia powyżej opisanych objawów, warto skonsultować się z lekarzem okulistą, który precyzyjnie określi zakres i przyczynę zaburzeń. W tym celu przeprowadza się badania topografii rogówki, keratometrii lub wideokeratografię komputerową. W domowym zaciszu można wykonać także test tzw. lustro astygmatyczne. Jego rezultat może zwiększyć naszą świadomość, jednak nie powinien zastępować wizyty u specjalisty.

Przeczytaj także: Mastopatia piersi: dlaczego jest niebezpieczna i jak ją leczyć?

Jakie kroki należy podjąć, kiedy już diagnoza będzie potwierdzona? Jakość objawów jest uzależniona od nasilenia astygmatyzmu. Część przypadków ma tak łagodną formę, że nie ma wpływu na codzienne obowiązki i przyjemności. W tym wypadku astygmatyzm nie wymaga korekty. Bardziej zaawansowane stadia choroby pociągają konieczność niwelowania symptomów za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych, a niektóre nawet leczenia operacyjnego. Współczesna chirurgia refrakcyjna pozwala na zmianę kształtu rogówki za pomocą różnych typów laserów.

Zdjęcie: www.freepik.com