Anoreksja - jadłowstręt psychiczny. Jak wyjść ze śmiertelnie groźnej anoreksji?

Zaburzenia odżywiania stanowią poważny problem cywilizacyjny. Są to nieprawidłowości związane z łaknieniem, których przyczyn należy upatrywać w psychice. Najbardziej znane – anoreksja i bulimia – są oparte na lęku przed przyrostem masy ciała. Chorować może każda osoba, bez względu na płeć, wiek i status społeczny. Ponad 90% chorych to kobiety, głównie osoby młode, od 15 do około 25 roku życia, choć anoreksja coraz częściej dotyka kobiety dojrzałe. 

Anoreksja jest niezwykle złożonym problemem dotykającym zarówno sfery psychiki, jak i ciała, stąd w przypadku tej choroby konieczna jest konsultacja lekarska (internisty/pediatry) oraz psychologiczna (psychologa czy psychiatry).

Co to jest anoreksja?

Anoreksja jest zaburzeniem odżywiania, obejmującym powstrzymywanie się od jedzenia, spowodowane chęcią schudnięcia, nawet wtedy, gdy nie jest to konieczne. Osoba chora odczuwa silny lęk przed przytyciem, dlatego obsesyjnie dąży swoimi działaniami do utraty wagi, świadomie odmawia przyjmowania posiłków, głodzi się i nie przerywa tych zachowań nawet, gdy organizm jest wyniszczony.

Najczęściej anoreksja zaczyna się od niewinnego odchudzania, które przeradza się w natrętne myślenie o jedzeniu, kaloryczności posiłków i głodówki. Mimo dużego spadku masy ciała, czynności stają się coraz bardziej intensywne. Dzieje się tak, ponieważ anorektycy mają zaburzony obraz swojego ciała i żadna waga nigdy nie będzie dla nich idealna.

Objawy anoreksji

Początki anoreksji to zwykle niezadowolenie ze swojego wyglądu, chęć zrzucenia kilku kilogramów, przejście na dietę i rozpoczęcie wykonywania ćwiczeń fizycznych. Następnie cała uwaga zaczyna skupiać się na wadze i jedzeniu. Myśli o posiłkach zaczynają stawać się obsesyjne: osoba chora stale liczy, ile kalorii zjadła, planuje, jak zmniejszyć porcje, które produkty wyeliminować z diety. Zaczyna jeść coraz mniej i coraz intensywniej ćwiczyć. Zwykle sama przygotowuje swoje dania, je długo i w samotności lub całkowicie odmawia jedzenia, wymyślając różnego rodzaju wymówki. Pierwsze objawy anoreksji są zwykle trudne do rozpoznania przez najbliższe osoby, ponieważ anorektykom udaje się przez pewien czas ukrywać swoje zachowania. Osoba chora odczuwa satysfakcję ze spadku wagi. Jest dumna z władzy i kontroli nad samym sobą. Wpada w euforię, kiedy otoczenie zauważa spadek wagi, a uwagi dotyczące zbyt niskiej masy ciała i wychudzenia traktuje jako komplementy.

Objawy anoreksji to:

• silny lęk przed przybraniem na wadze;
• niezadowolenie ze swojego wyglądu;
• odchudzanie się mimo niedowagi;
• zaburzony obraz swojego ciała (osoba chora widzi siebie grubszą niż jest w rzeczywistości);
• wskaźnik masy ciała (BMI) poniżej 17,5;
• obsesyjne liczenie kalorii, ważenie jedzenia;
• zaburzenia miesiączkowania lub brak miesiączki;
• osłabienie;
• wypadanie włosów;
• przesuszona skóra;
• stałe uczucie zimna;
• drażliwość emocjonalna, obniżenie nastroju;
• problemy z koncentracją;
• wycofanie się z życia rodzinnego i społecznego.

Przyczyny anoreksji

Na przyczyny anoreksji składa się kilka przenikających się i wzajemnie na siebie oddziałujących czynników. Głównym z nich jest psychika: niskie poczucie własnej wartości, stres, nieumiejętność radzenia sobie z problemami, niechęć do własnego ciała (zaburzenia psychoseksualne). Wykazano, że predyspozycje do takiego zachorowania mają osoby, które dążą do perfekcji. Często ogniwem zapalnym do rozpoczęcia obsesyjnego odchudzania się jest czyjaś uwaga na temat wyglądu, presja społeczna lub obraz kobiety kreowany przez media. Anoreksja może być wynikiem konfliktów w rodzinie, poczuciem braku miłości i zainteresowania ze strony rodziców lub chęci spełnienia ich oczekiwań.Skutki anoreksji

Jakie skutki dla naszego zdrowia ma anoreksja?

Prowadzi do stopniowego wyniszczenia organizmu, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Wśród skutków dla zdrowia fizycznego wymienia się oczywiście szybkie chudnięcie i wyniszczenie organizmu.

Poza tym zaobserwować można:

• wypadanie włosów, osłabienie kondycji skóry (sucha skóra) i paznokci;
• problemy z trawieniem: nudności, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia;
• niedobór witamin i składników odżywczych, anemia w morfologii krwi;
• zaburzenia rytmu serca, w tym odczuwanie kłucia w okolicy serca;
• niskie ciśnienie krwi, omdlenia;
• niska temperatura ciała, zwykle około 35 stopni;
• mogą zdarzyć się też napady padaczkowe.

U kobiet może zmienić się regularność cyklu lub zupełnie zaniknąć miesiączka. U panów obserwuje się zmniejszenie libido oraz problemy z erekcją. Chory czuje się gorzej także psychicznie, obserwuje się bowiem:

• przewlekłe zmęczenie, senność;
• spadek energii do działania;
• rozdrażnienie, stany apatii, bierność;
• nastroje depresyjne;
• obniżenie koncentracji, pogorszenie pamięci;
• problemy ze snem lub zwiększoną potrzebę snu.

Jak leczyć anoreksję?

Metody terapii uzależnione są od stopnia zaawansowania choroby. W niektórych wystarczy jedynie psychoterapia. W innych niezbędne jest skojarzenie się z leczeniem szpitalnym w celu uzupełnienia płynów, witamin i minerałów oraz stosowanie odpowiednich leków. W najbardziej zaawansowanych przypadkach anoreksji osoba chora kierowana jest do specjalnych ośrodków leczenia zaburzeń odżywiania, gdzie przechodzi kompleksową terapię pod opieką specjalistów. Turnusy są zwykle płatne.

Przeczytaj także: Mastopatia piersi: dlaczego jest niebezpieczna i jak ją leczyć?

W przypadku anoreksji niezwykle istotna jest terapia rodzinna: obejmuje ona leczenie psychologiczne nie tylko osoby chorej ale poddanie oddziaływaniom całej rodziny, która powinna wiedzieć, czym jest na choroba, jak się objawia oraz jak wspierać osobę chorą w drodze do wyzdrowienia. ([email protected]) Zdjęcie: www.freepik.com