Adam Śliwa - kronikarz sądeckich wsi

Przedstawiamy sylwetkę i dorobek twórczy Adama Śliwy, zgłoszonego do nagrody w kategorii "sądecki autor".
**
Adam Śliwa, emerytowany nauczyciel języka polskiego i niemieckiego w średnich szkołach sądeckich, po przejściu na emeryturę swoje zainteresowania ukierunkował na historię sądeckich wsi. Do tej pory ukazało się siedem pozycji w unikalnej serii „Ziemia Sądecka”:

Mystków, Paszyn, Piątkowa (2008)     
Koniuszowa, Mogilno i Posadowa (2009)
Boguszowa, Januszowa i Librantowa (2011)
Gołąbkowice (2011)
Janczowa, Miłkowa, Trzycierz i Łęka (2015)
Falkowa, Jamnica, Kunów i Chruślice (2015)
(wszystkie te książki mają podtytuł „Od średniowiecza do współczesności”)
Ziemia Sądecka - Gwara Boguszowej i okolicy (2011)

Przy opracowywaniu historii wsi autor korzystał ze wszelkich dostępnych mu źródeł: zbiorów Sądeckiej Biblioteki Publicznej, Biblioteki Jagiellońskiej,  Archiwum Państwowego w Nowym Sączu, Archiwum na Wawelu, kronik szkolnych i archiwów parafialnych, a także prowadził rozmowy z mieszkańcami wsi o czasach współczesnych.

Autor przytacza w oryginale przywileje nadawane w średniowieczu mieszkańcom tych wsi, a także podaje informacje o nich zawarte w „Liber beneficiorum” Jana Długosza (ok. 1470 r.) oraz dokumenty od średniowiecza do XVIII wieku, mówiące o daninach, dziesięcinach i podatkach składanych z tych wsi, a także o sprawach sądowych. Dla mieszkańców tych wsi interesujący jest wykaz nazwisk osób, które odnotowane zostały w księgach chrztów, znajdujących się w Archiwum Parafii św. Małgorzaty w Nowym Sączu,  parafii Mogilno i Siedlce ( od ostatniej ćwierci XVII do początków XIX).  W jego książkach znajdzie także czytelnik informacje o rewolucyjnych przemianach, jakie dokonały się po II wojnie światowej w opisywanych wsiach: elektryfikacja, telefonizacja, budowa szkół, dróg, kanalizacja, wodociągi itd. Treść książek wzbogacają sylwetki zasłużonych mieszkańców danej wsi, którzy odznaczyli się na różnych polach, a nawet  oddali życie za wolność Polski.

W książkach Adama Śliwy godny podkreślenia jest temat, jakiego nie spotyka się w publikacjach, traktujących o najnowszych dziejach wsi sądeckiej. Chodzi o akcję przesiedleńczą po II wojnie światowej. Autor przewertował stosy dokumentów Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w Nowym Sączu i odnotował z nich wszystkich udających się na ziemie odzyskane. Z niektórymi przeprowadził wywiady.
Większość swych książek autor wydawał własnym sumptem.

Adam Śliwa pochodzi z chłopskiej rodziny i gwara była jego „pierwszym językiem” i jak twierdzi , ma ją w sobie zakodowaną jak w pamięci komputera. Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu specjalizował się w dialektologii i gwarze sądeckiej poświęcił swoją pracę magisterską. Stąd dwie kolejne książki napisane w celu archiwizacji zanikającej gwary. Wydana w 2014 r. „Ṷo kṷosmṷośe”, – w której trzech chłopów gawędzi o fundamentalnych dla astronomii sprawach oraz wydana w 2015 r.„Apṷokal’ipsa”, gdzie ci sami rozmówcy rozmawiają o katastroficznych wizjach końca świata.  

Autor ma także bogate materiały źródłowe do opracowania historii innych wsi (Zabełcze, Wielogłowy, Dąbrowa, Tęgoborze, Lipnica Wielka, Korzenna, Jasienna, Wojnarowa, Mszalnica i Cieniawa).
Gotowa do druku jest jego kolejna książka „Siedlce, Słowikowa od średniowiecza do współczesności”.
Obecnie opracowuje historię Niskowej, jednej z najstarszych wsi Sądecczyzny, należącej w średniowieczu (od końca XII wieku) do klasztoru Bożogrobców w Miechowie.
(s)
Przeczytaj wywiad z Adamem Śliwą:
https://sadeczanin.info/rozmowy-s%C4%85deczanina/z-adamem-%C5%9Bliw%C4%85-o-przygodzie-z-histori%C4%85-i-gwar%C4%85