Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Piątek, 29 marca. Imieniny: Marka, Wiktoryny, Zenona
15/11/2019 - 09:05

Warto odwiedzić ten niezwykły cmentarz wojenny na Jabłońcu pod Limanową

Jadąc od Nowego Sącza w kierunku Limanowej, 1700 m od drogi krajowej nr 28, na wzgórzu Jabłoniec, znajdziemy cmentarz nr 368. Jest to nekropolia wojenna z okresu I wojny światowej, pochowano na niej żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej. Według Romana Frodyma, autora trzytomowego przewodnika “Galicyjskie Cmentarze Wojenne”, jest to jeden z najciekawszych pod względem architektonicznym cmentarzy wojennych w byłej Galicji Zachodniej.

Od 7 do 12 grudnia 1914 trwała operacja limanowsko-łapanowska, która zakończyła się zwycięstwem Austriaków. Zatrzymali rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska. Oddziałem austro-węgierskim dowodził pułkownik Othmar Muhr, który poległ w walce. Na cmentarzu pochowano 140 żołnierzy armii austro-węgierskiej, jednego Niemca oraz 247 żołnierzy armii rosyjskiej.  

Projekt i budowę nekropoli powierzono Gustawowi Ludwigowi, z założenia cmentarz miał być reprezentacyjny, dlatego przy jego tworzeniu nie szczędzono sił i środków. Miejsce miało oddawać ducha walki i wydarzeń tamtych dni, a także być wyrazem wdzięczności dla wszystkich, którzy tam polegli. Aby powiązać miejsce pochówku z miastem, od strony Limanowej postawiono taras widokowy na którym znajduje się wysoki kamienny obelisk zwieńczony krzyżem maltańskim.   

Większość prac przy budowie cmentarza wykonali jeńcy włoscy pod kierownictwem artystów krakowskich (Henryka Uziembły oraz Jana Szczepkowskiego) i Słowaka Dušana Jurkoviča. Do nowo wykonanego cmentarza przeniesiono zwłoki żołnierzy z prowizorycznego cmentarza obok. 


Cmentarz otoczony jest kamiennym murem. Wchodzi się na niego przez kute bramki znajdujące się po obu stronach kapliczki, stanowiącej centralny element nekropolii. Kapliczka jest to mauzoleum płk hr. Othomara Muhra dowódcy 9 pułku huzarów. Od strony wejścia można dostrzec tabliczkę z krótką historią cmentarza. Wewnątrz kapliczki-mauzoleum znajduje się płyta z napisem w języku węgierskim „Pułkownik Othomar Muhr zmarł bohaterską śmiercią 11 grudnia 1914r.”. 

Na prawo od kapliczki stoi pomnik zwieńczony kulą - miejsce śmierci pułkownika. Na tabliczkach umieszczonych na  posągu widnieją napisy: „W tym miejscu zginął płk Othmar Muhr wraz ze swoimi walecznymi  huzarami 9 pułku 11-12 XII 1914 ” (w języku niemieckim), „W dniach 11-12 XII 1914 polegli wraz Panem Pułkownikiem huzarzy drogiej krwi, twardej pięści. Ku czci węgierskiej, niemej wierności” (po węgiersku), napis na trzeciej ścianie to nazwiska poległych huzarów. Autorem węgierskiej inskrypcji jest znany pisarz węgierski Ferenc Molnar. 

Pozostałe nagrobki są umieszczone na tarasach do których prowadzą wyłożone betonowymi płytkami ścieżki. Niektóre mogiły występują na niskich cokolikach z małymi krzyżami austriackimi i rosyjskimi, inne to nagrobki z wysokimi krzyżami betonowymi, których lico stanowią duże krzyże żeliwne typu austriackiego.  

Pozami murami cmentarza stoi pomnik postanowiony w miejscu śmierci rotmistrza 9 pułku huzarów – Leonarda hr. Thun Hohenstein, który został ufundowany przez rodzinę, a zaprojektowany przez Gustawa Ludwiga. Cmentarz usytułowany jest w pięknym miejscu, ze wzgórza rozciąga się panorama na okolicę.


Dorota Kudyba, fot. Jerzy Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0







Dziękujemy za przesłanie błędu