Trwa wczytywanie strony. Proszę czekać...
Czwartek, 28 marca. Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni
21/06/2019 - 10:05

Prof. oświaty Bogusław Kołcz: to pionierski panteon poetów Sądecczyzny!

Odliczamy dni do ukazania się najnowszej publikacji pt. „Poeci Sądecczyzny. Antologia” autorstwa prof. Bolesława Farona, znanego historyka literatury, publicysty, byłego ministra oświaty, wykładowcy akademickiego. Autora niezliczonych wydawnictw dotyczących literatury i historii literatury.

Antologia ukaże się na przełomie czerwca i lipca br. Wydawcą książki profesora Farona jest Wydawnictwo Edukacyjne Sp. z o.o. z Krakowa.

Poniżej recenzja książki przygotowana przez prof. oświaty Bogusława Kołcza

Bolesław Faron,  Poeci Sądecczyzny. Antologia, nakładem Społeczno-Kulturalnego Towarzystwa „Sądeczanin”, Nowy Sącz 2019

Nowy Sącz i Ziemia Sądecka czeka na kolejną, niezwykle potrzebną pozycję na rynku sandecjanów. Zasłużony dla popularyzacji  dziejów miasta i regionu wybitny historyk i badacz literatury współczesnej, „Sądecki Autor” 2015 r., społecznik, dydaktyk i wydawca, prof. dr hab. Bolesław Faron, publikujący od kilkudziesięciu lat książki, artykuły naukowe, teksty krytycznoliterackie, eseje i wspomnienia poświęcone ważnym postaciom, utworom i zjawiskom z dziedziny kultury polskiej i kultury regionalnej spisuje tym razem pionierski i autorski panteon kilkudziesięciu znanych - nie tylko lokalnie - i tworzących na przełomie XX i XXI wieku „Poetów Sądecczyzny”.    

Autor setek opracowań i książek poświęconych pisarzom dwudziestolecia międzywojennego, piewcom Bieszczadów, Krakowa, Gorców i Podhala, Władysławowi Orkanowi, Zbigniewowi Uniłowskiemu, Jamie Michalika, a także czasopismom i instytucjom kulturalnym w kraju i na świecie (Akademia Noblowska w Sztokholmie) skupił się tym razem na prezentacji najwybitniejszych poetów wywodzących się z Ziemi Sądeckiej, bądź też podejmujących w swej twórczości tematykę Nowego Sącza i regionu. Przygotowana bardzo solidnie z inicjatywy Społeczno-Kulturalnego Towarzystwa „Sądeczanin” książka bazuje na tekstach rozproszonych prof. Bolesława Farona, publikowanych dotychczas cyklicznie na łamach miesięcznika „Sądeczanin” oraz w portalu sądeczanin.info od kwietnia 2016 r. do listopada 2018 r. Z mało dostępnych szerokim kręgom czytelniczym źródeł powstała pozycja zwarta, pionierska na rynku, cenna i ambitnie dopracowana antologia, zawierająca po raz pierwszy krytyczną analizę dorobku kilkudziesięciu - nieuwzględnianych w dotychczasowych (wyczerpanych w księgarniach) opracowaniach[1] - twórców i piewców kultury naszego regionu. W prestiżowym gronie fachowo zaprezentowanych, omówionych i spopularyzowanych przez badacza poetów sądeckich (skrócony biogram, charakterystyka twórczości i fachowa analiza dorobku oraz załączona bibliografia prac i opracowań, przygotowana przez Martę Treit z Sądeckiej Biblioteki Publicznej) znalazło się 31 nazwisk-rozdziałów: Bronek z Obidzy, Wanda Łomnicka-Dulak, Jerzy Harasymowicz, Barbara Krężołek-Paluchowa, Adam Ziemianin, Maria Kownacka, Danuta Maria Sułkowska, Andrzej Warzecha, Krystyna Dulak-Kulej, Wiesław Kolarz, Władysława Lubasiowa, Małgorzata Lebda, Paweł Szeliga, Joanna Babiarz, Antoni Kiemystowicz, Andrzej Górszczyk, Piotr Krzykalski, Emil Węgrzyn, Tadeusz Basiaga, Jacek Lubart-Krzysica, Wojciech Kudyba, Piotr Trochanowski – Petro Murianka, Jerzy Masior, Przemysław Dakowicz, Henryk Cyganik, Janusz Jedynak, Ignacy Stanisław Fiut, Maria Lebdowiczowa, Andrzej Krzysztof Torbus, Tadeusz Giewont-Szczecina i Marek Basiaga.

Poszczególne rozdziały książki – charakterystyki i omówienia twórczości wybranych poetów opatrzone zostały autorskim wyborem poezji, portretami twórców i książek. Formie i językowi każdego z rozdziałów przyświeca wyraźny cel dydaktyczny i popularyzatorski książki. Wywodzący się z podsądeckiego Czarnego Potoka prof. Bolesław Faron, rektor WSP w Krakowie, nauczyciel akademicki, dyrektor Wydawnictwa Edukacyjnego, minister oświaty i wychowania, radca ambasady i dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu, w swoim bogatym życiu zawodowym, pracy naukowej i badawczej historyka i krytyka literatury, w działalności dydaktycznej („nauczyciel nauczycieli”), edytorskiej i w swojej wielorakiej aktywności społecznej, zawsze i wszędzie pamięta bowiem o nierozerwalnych korzeniach, łączących go z rodzinną ziemią.

Nowy Sącz, Czarny Potok, Gorce, udział w Radzie Naukowej „Rocznika Sądeckiego” i w Kolegium Redakcyjnym „Almanachu Łąckiego”, konferencje naukowe, sesje i seminaria z dziedzictwa kulturowego Sądecczyzny, sądeckiej kultury i prasy, współpraca z niezwykle prężną w mieście i regionie Fundacją Sądecką i Społeczno-Kulturalnym Towarzystwem „Sądeczanin”, działalność w Towarzystwie Miłośników Ziemi Łąckiej i Klubie Przyjaciół Ziemi Sądeckiej, regularne audycje – „Pejzaże regionalne” w Radiu Kraków, a także publikowanie cyklu świetnie przyjmowanych przez odbiorców wspomnień, związanych z rodziną i regionem, wydaje się traktować prof. dr hab. Bolesław Faron jako nieustanną, wytrwałą realizację nakazu ojca, swoich sądeckich pedagogów i krakowskich profesorów  z młodości, realizowanie „wskazań dla synów Podhala” („Nie przecinaj korzeni łączących Cię  z rodną ziemią – choćbyś na krańcu świata się znalazł”) ukochanego od czasów dzieciństwa prozaika i poety Władysława Orkana, przede wszystkim zaś synowską i naukową spłatę zaciągniętego w tej „rodnej” ziemi od wielu lat długu.

Przygotowana skrupulatnie i na najwyższym naukowym poziomie, pisana świetnym, zrozumiałym dla szerokiego kręgu odbiorców stylem antologia wzbogaci zapewne wiedzę i ciągle niedocenianą znajomość twórczości literackiej regionu, stanie się również z pewnością pozycją obowiązkową w edukacji literackiej i kulturalnej uczniów sądeckich i nie tylko sądeckich szkół podstawowych i średnich, spotka się także z zainteresowaniem szerszych kręgów lubiących poezję i zainteresowanych życiem kulturalnym regionu. Książka wybitnego badacza i naukowca wypełni lukę w badaniach współczesnej literatury polskiej i zaprezentuje charakteryzowaną przez niego literaturę regionalną w szerokim kontekście kultury krajowej. Spora grupa prezentowanych przez autora „sądeckich” i „regionalnych” nazwisk to przecież twórcy szeroko znani czytelnikom w całej Polsce, autorzy kilku czy kilkunastu tomów poezji i prozy, pisarze nagradzani i popularyzowani w ogólnopolskich almanachach poetyckich, sławieni i upowszechniani w kulturze masowej: autorka powieści dla dzieci Maria Kownacka, mistrzowie pióra Jerzy Harasymowicz i Adam Ziemianin, autor ballady o Titanicu Andrzej Górszczyk, piewca współczesnej piosenki kresowej i lwowskiej Jerzy Masior, poeci i literaturoznawcy Ignacy Stanisław Fiut, Wojciech Kudyba, Przemysław Dakowicz.

Patriotyzm w skali makro, potwierdza w przygotowanej przez siebie antologii prof. Bolesław Faron, budować należy przez patriotyzm w skali mikro. Poeci Sądecczyzny. Antologia w opracowaniu prof. Bolesława Farona bez wątpienia znajdą poczesne miejsce w wielu bibliotekach i szkołach sądeczan. Książka prof. Bolesława Farona będzie wspierać działania kulturalne i dydaktyczne w sądeckich klasach, budzić przywiązanie do uwiecznianej i mitologizowanej w jej wierszach sądeckiej małej ojczyzny, otworzy tej sądeckiej ojczyźnie okno na Polskę i świat. Przygotowywana antologia poetów sądeckich powinna jak najszybciej trafić do wymienianych wyżej szkół, bibliotek i księgarń, inspirować rozwój czytelnictwa, recytacji i interpretacji, zachęcać do udziału w spotkaniach i konkursach literackich, popularyzować wreszcie wrażliwość słowa oraz sławione w niej piękno wśród młodych i starszych pokoleń odbiorców.

                                                                                                               Bogusław Kołcz

(prof. oświaty, autor podręczników do nauczania literatury i języka polskiego, autor książek poświęconych historii miasta i regionu oraz artykułów z dziedziny dydaktyki i edukacji regionalnej w  szkole).

[1] Zob. np. Wiersze o Sądecczyźnie w wyborze Antoniego Wnęka, Sądecka Oficyna Wydawnicza 1985, Ziemio moja sądecka… Antologia poezji i prozy Janiny Kwiek-Osiowskiej, Sponsor, Kraków 1991, wyd. II 1994            i Wybór tekstów o Sądecczyźnie tejże, wyd. III uzup. i zmienione, Nowy Sącz 2010.

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”

[email protected], fot. Sądeczanin.info.







Dziękujemy za przesłanie błędu