Premier Węgier Pál Teleki ma pomnik. Wiecie jak wiele mu zawdzięczamy?

Dlaczego Pál Teleki w sposób szczególny zasługuje na pamięć i szacunek narodu polskiego? W czasie wspomnianej wojny polsko bolszewickiej, to on właśnie podjął decyzję o udzieleniu przez Węgry nieodpłatnego wsparcia militarnego naszemu krajowi. Dzięki temu przez Rumunię trafiły do nas miliony naboi, tysiące karabinów z częściami zapasowymi, setki kuchni i pieców polowych.

Z kolei gdy Niemcy planowały już inwazję na Polskę w 1939 roku i mocno liczyły na węgierskie wsparcie Teleki odpowiedział mocno narażając się władzom Trzeciej Rzeszy: - Prędzej wysadzę nasze linie kolejowe, niż wezmę udział w inwazji na Polskę. Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce.

24 lipca 1939 roku Teleki wysłał nawet depeszę bezpośrednio do Adolfa Hitlera, że Węgry nie mogą przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce ze względów moralnych.

Przypomnijmy też, że po rozpadzie Czechosłowacji Węgry znów miały wspólną granicę z Polską. I po klęsce kampanii wrześniowej węgierski rząd otworzył ją dla polskich uchodźców, którym zapewniono wszelką możliwą pomoc – na Węgrzech działały polskie szkoły i organizacje społeczne, aż do momentu wkroczenia na Węgry Niemców w 1944 roku.

W uroczystości uczestniczyli liczni przedstawiciele dyplomacji węgierskiej, władze samorządowe Województwa Małopolskiego, delegacje stowarzyszeń społecznych, związkowych i harcerskich. Obecna była też delegacja z Nowego Sącza reprezentująca prezydenta Ludomira Handzla, która złożyła wieniec u stóp pomnika Pala Telekiego, a także dowódca Karpackiego Oddziału Straży Granicznej płk Stanisław Laciuga.

Uroczystość zorganizował Komitet Społeczny Budowy Pomnika Pala Telekiego w Krakowie we współpracy z Oddziałem Krakowskim IPN, Urzędem Marszałkowskim i Wojewódzką Biblioteką Publiczną. Uświetnił ją występ Or-kiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej w Nowym Sączu pod batutą st. chor. sztab. Wacława Wacławiaka. Uroczystość prowadził skarbnik Komitetu Budowy Pomnika, prof. Jerzy Giza, Honorowy Obywatel Miasta Nowego Sącza. (oprac. ES dokumentacja i zdjęcia Józef Wieczorek)