Archiwa SBP: Pierwszorzędny Zakład Malarstwa Ściennego i Pokostnictwa

Dział Zbiorów Regionalnych i Zabytkowych to miejsce, gdzie zgromadzono najcenniejsze książki i czasopisma Sądeckiej Biblioteki Publicznej. Wśród nich znajduje się kilkanaście tysięcy książek, czasopism i druków ulotnych o Nowym Sączu, Sądecczyźnie i powiatach z nią sąsiadujących. Korzystają z nich najczęściej uczniowie, studenci i badacze regionaliści.

Nieodmiennie to właśnie Sandecjana cieszą się największym zainteresowaniem naszych czytelników. Wśród nowych nabytków zwraca uwagę segregator pełen rachunków z lat trzydziestych XX wieku, należący do jednej z sądeckich rodzin. Dzięki tym dokumentom, często na papierze firmowym z logo zakładu i pieczęciami, poznajemy panoramę firm działających w ówczesnym Nowym Sączu. Oto przykłady:

PIERWSZORZĘDNY ZAKŁAD MALARSTWA ŚCIENNEGO I POKOSTNICTWA FRANCISZKA SARNY, NOWY SĄCZ, UL. SIENKIEWICZA  

SKLEP TOWARÓW MIESZANYCH C. BARBACKA, NOWY SĄCZ, KUNEGUNDY 6

JAN STUBER „BAZAR AMERYKAŃSKI”. PRZYBORY SPORTOWE, OGRODNICZE, HARCERSKIE ORAZ RYBOŁÓSTWA, NOWY SĄCZ, JAGIELLOŃSKA 31

S. KLAGSBAD, NOWY SĄCZ, JAGIELLOŃSKA 8 HANDEL TOWARÓW ŻELAZNYCH

EBER LUSTIG NOWY SĄCZ HANDEL TOWARÓW RYMARSKO-TAPICERSKICH

SKŁAD APTECZNY. PERFUMERJA. SKŁAD INSTRUMENTÓW MUZYCZNYCH ORAZ FARB. Z NEKWAPIL, NOWY SĄCZ, UL. PIERACKIEGO

Odnajdziemy tu druki Zarządu Miejskiego w Nowym Sączu z 1939 r. w sprawie przymusowego tępienia szczurów i myszy:  „Trutkę nabyć w ilości 50 gramów, po cenie 2 zł w godzinach urzędowych…”

„Zarząd Miejski w Nowym Sączu z 28.2.1939 r. w sprawie dekoracji miasta na uroczystości państwowe i narodowe […] wysokość przytwierdzenia tuleji nad chodnikiem 3 m”. 

W skoroszycie znajdują się rozporządzenia z okresu okupacji niemieckiej z nadrukiem DER STADTKOMMISAR IN NEU SANDEZ: „Wezwanie do  świadczeń osobistych przy budowie drogi ul. Długosza do spełnienia obowiązku pracy winien Pan(i) zgłosić się dnia 20.9.1943 o godzinie 7 rano wraz  z narzędziami na rynku  za ratuszem...”

Stałym zainteresowaniem czytelników cieszy się „Emissaryusz” z 1912-1913 r. – pismo konspiracyjnego Koła Filaretów (1906-1914), które skupiało młodzież starszych klas gimnazjalnych z Nowego i Starego Sącza zapatrzonych w wizję nowej niepodległej Polski. Gazetka odbijana była na hektografie, a winietę tytułową projektował uczeń Bolesław Barbacki.

Nasz ostatni zakup archiwaliów to kupiona w marcu br. informacja „Do wiadomości członków Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego…” z 1929 roku o warunkach zapisywania i prawach osób zrzeszonych w organizacji.

Ubiegły rok obfitował w wiele cennych inicjatyw wydawniczych zarówno w Nowym Sączu jak i powiecie. Część współczesna księgozbioru Działu została w 2018 roku wzbogacona o 348 książek i kilkanaście roczników czasopism regionalnych i lokalnych. Trudno je wszystkie wymienić w krótkim artykule.

Dużą popularnością cieszą się biografie i pamiętniki Sądeczan. Wśród nich m.in.: wspomnienia Jerzego Erazma Iszkowskiego wydane w nakładzie zaledwie 100 egzemplarzy, „Dzienniki” Bronisławy Rychter-Janowskiej czy część druga książki „Mojemu Miastu” autorstwa Anny Dziedzic-Totoń przybliżająca życiorysy zasłużonych sądeczan. Zainteresowaniem cieszy się też, wydana końcem 2018 r., książka Stanisława Korusiewicza „Apel podhalański”  zawierająca biogramy żołnierzy zmobilizowanych przez 1 Pułk Strzelców Podhalańskich w 1939 r.

W marcu gościli u nas przeważnie uczniowie przygotowujący się do kolejnych etapów konkursów historycznych o Sądecczyźnie. Dlatego najczęściej podawanymi tytułami były: „Nowa Encyklopedia Sądecka” Jerzego Leśniaka, „Dzieje miasta Nowego Sącza”, „Historia Nowego Sącza” Leszka Migrały i tradycyjnie (najczęściej podawane) tomy „Rocznika Sądeckiego” i zeszyty „Almanachu Sądeckiego”.

tekst: Iwona Droździk, Marta Treit, Dział Zbiorów Regionalnych i Zabytkowych Sądeckiej Biblioteki Publicznej