Prypeć nazywana jest czasem współczesnymi Pompejami

(...) Prypeć nazywana jest czasem współczesnymi Pompejami. Istnieją wyraźne podobieństwa między tymi dwoma miejscami, są jednak także różnice, choćby dlatego, że ukraińskie miasto, jego ściany, stropy, a nawet niektóre szyby w oknach jego budynków są wciąż właściwie nienaruszone. To nie żar ani wulkaniczna magma przerwały tam życie, lecz niewidzialne cząstki promieniowania, które zmusiło mieszkańców do wyjazdu, ale oszczędziło znaczną część roślinności, co pozwoliło dzikim zwierzętom powrócić i zawładnąć przestrzenią zabudowaną niegdyś i zamieszkiwaną przez ludzi.  (…)

Niniejsza książka jest pracą historyczną – to tak naprawdę pierwsza obszerna historia katastrofy w Czarnobylu od momentu wybuchu reaktora jądrowego do czasu zamknięcia elektrowni w grudniu 2000 roku oraz ostatnich etapów budowy nowej osłony nad uszkodzonym reaktorem w maju 2018 roku. Gdy przystępowałem do zbierania informacji o Czarnobylu, ogromnie pomogło mi niedawne udostępnienie wcześniej zamkniętych zbiorów archiwalnych dotyczących katastrofy. Wiele rządowych archiwów otwarło swoje podwoje szerzej niż w przeszłości, ułatwiając sprawdzanie informacji w dokumentach sporządzanych przez partię komunistyczną i agencje rządowe w czasie katastrofy i w późniejszym okresie. Protesty na Majdanie i rewolucja godności na Ukrainie w 2014 roku także wywołały rewolucję w archiwach, która pozwoliła na bezprecedensowy dostęp do zamkniętych wcześniej akt KGB.

Pisałem tę książkę zarówno jako historyk, jak i jako człowiek żyjący w czasie omawianych wydarzeń. W momencie wybuchu mieszkałem na Ukrainie w odległości niespełna pięciuset kilometrów w dół Dniepru od uszkodzonego reaktora. Ja i moja rodzina nie zostaliśmy bezpośrednio wystawieni na tę ciężką próbę. Jednak kilka lat później lekarze w Kanadzie, gdzie miałem gościnne wykłady, powiedzieli mi, że w przeszłości przeszedłem zapalenie tarczycy – stanowiące niepokojącą oznakę styczności z promieniowaniem.  (…)

Serhii Plokhy, Czarnobyl. Historia nuklearnej katastrofy, tłumaczenie Marek Fedyszak, wydawnictwo Znak, 2019
Dziękujemy wydawnictwu Znak za udostępnienie cytowanych fragmentów