Wymiana kopciuchów to porażka. Cztery sądeckie gminy na czarnej, smogowej liście

Spada tempo wymiany kopciuchów w Małopolsce.  Nowe dane, dotyczące realizacji Programu Ochrony Powietrza pokazują, że w 2020 roku na terenie województwa wymieniono kotły w 10207 budynkach –informuje Polski Alarm Smogowy. -  Jeszcze w 2019 roku zlikwidowano ponad 15 tys. kotłów. Aż 17 małopolskich gmin nie wymieniło żadnego kotła.  Na tej czarnej liście znalazły się cztery gminy naszego regionu. To Korzenna, Rytro, Chełmiec i Mszana Dolna. - Tak to my ze smogiem nie wygramy - komentuje dane Anna Dworakowska ze stowarzyszenia.

Dlaczego coraz wolniej idzie likwidacja pieców, które zatruwają nas toksycznym, czarnym dymem? Jak mówi Dworakowska jeszcze w 2019 roku trwała akcja wymiany kotłów w Krakowie. Ta już się zakończyła. -Nie zmienia to jednak tego, że tempo wymiany kotłów musi w Małopolsce znacząco przyspieszyć, jeżeli chcemy zdążyć na wejście w życie uchwały antysmogowej. Większość gmin robi zdecydowanie zbyt mało, by wygrać ze smogiem i nie dać się zaskoczyć nowym przepisom. 

Okazuje się, że w wielu gminach nie dokończono nawet inwentaryzacji źródeł ciepła. Obecnie w wojewódzkiej bazie danych jest ledwie  połowa budynków, co utrudnia ocenę skali problemu. Szacuje się, że w Małopolsce wciąż dymi ponad 300 tys. „kopciuchów ”.

Jeśli wymiana  pieców  będzie szła w takim  tempie jak obecnie, to problem można rozwiązać za około trzydzieści lat – ocenia działaczka Polskiego Alarmu Smogowego.  

A czas nagli, bo już za półtora roku wchodzi w życie wojewódzka uchwała antysmogowa, która zakaże używania najstarszych i najbardziej emisyjnych urządzeń. Tych, którzy nie dostosują się do przepisów, będzie można karać mandatem do 500 zł lub karą grzywny do 5 tysięcy zł.

Polski Alarm Smogowy przytacza też pozytywne przykłady małopolskich gmin, które w ubiegłym roku były najbardziej aktywne pod względem wymiany pieców.  Na tej liście znalazły się tylko  Łącko i Stary Sącz.  

Obowiązujący Program ochrony powietrza nakłada na gminy szereg obowiązków, których wypełnienie ma przyspieszyć tempo wymiany urządzeń grzewczych i w efekcie poprawić jakość powietrza. Jednym z takich działań jest otwarcie punktu obsługi Czyste Powietrze i pomoc mieszkańcom w likwidacji starych kotłów.  - To dlatego – tłumaczy Dworakowska -  kluczowa jest rola ekodoradców, którzy powinni aktywnie zachęcać mieszkańców do korzystania z dotacji w ramach  rządowego programu.  Według danych urzędu marszałkowskiego w całym województwie jest ich nieco ponad setka.

Polski Alarm Smogowy przytacza też dane o przeprowadzonych w ubiegłym roku kontrolach związanych ze zgłoszeniami dotyczącymi nieprzestrzegania przepisów antysmogowych. Było ich  blisko 17 tysięcy. W 992 przypadkach osoby kontrolowane nie przestrzegały przepisów uchwały antysmogowej, zaś w 833 przypadkach odkryto, że Małopolanie palą… śmieciami. Czytaj też  Donosy do skarbówki po sądecku. Sąsiad nigdzie nie pracuje, a kupił... 

- To że w 2020 roku wciąż tak wiele osób wrzuca do kotłów śmieci, dowodzi, że kontroli i edukacji nigdy za dużo i może trzeba pomyśleć nad nowymi metodami dotarcia do mieszkańców. - mówi Dworakowska.

Z danych dotyczących realizacji programu wynika, że w 2020 roku informacje związane z ochroną powietrza dotarły ledwie do jednej trzeciej  mieszkańców województwa. – To gminy powinny zadbać o to, aby informacja o wchodzącym w życie prawie dotarła do każdego mieszkańca. Taka praktyka była stosowana w Krakowie i przyniosła efekty. Tym śladem zamierza też iść Skawina – dodaje działaczka stowarzyszenia. To cię też zainteresuje Donosy do skarbówki po sądecku. Sąsiad nigdzie nie pracuje, a kupił... 

Aby zmobilizować mieszkańców do wymiany „kopciuchów” i zachęcić do stosowania nowoczesnych sposobów ogrzewania, konieczne jest podjęcie przez gminy wielu skoordynowanych działań, ale przede wszystkim mieszkańcy powinni być skutecznie poinformowani o przepisach zawartych w uchwale antysmogowej o obowiązku wymiany kotłów i nieuchronności kary.

Jak wypada walka ze smogiem w ocenie władz wojewódzkiego samorządu. - Z roku na rok jakość powietrza w Małopolsce się poprawia. To wynik licznych inwestycji podjętych w gminach naszego regionu - tak walkę ze smogiem wojewódzkiego samorządu raportuje wicemarszałek Tomasz Urynowicz. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule Mówią, że są skuteczni. Wicemarszałek Urynowicz o wynikach walki ze smogiem

Czy smog pogromi nowy bat ukręcony na kopciuchy? Wszyscy właściciele domów i mieszkań będą musieli zgłaszać czym palą. Z początkiem lipca została uruchomiona Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków. Wszedł w życie obowiązek składania deklaracji o źródłach ogrzewania budynków w całej Polsce. O szczegółach nowych rozwiązań pisaliśmy w artykule Ukręcili nowy bat na kopciuchy. Już nikt w Sączu nie ukryje co wkłada do pieca ([email protected]) fot. czytelnik