Niemieckie państwo przejmuje Uniper - gazowego giganta z Finlandii

W obliczu inwazji rosyjskiej na Ukrainę, żadne inne państwo europejskie nie zostało poddane krytyce tak stanowczo jak Niemcy. Wieloletnia polityka importowania tanich surowców z Rosji pozwoliła na jej rozwój gospodarczy i militarny. Nie ulega wątpliwości, że pośrednio błędne decyzje Berlina doprowadziły do wybuchu krwawego konfliktu zbrojnego u granic Unii Europejskiej.

Teraz niemieckie społeczeństwo również może odczuć konsekwencje tej sytuacji. Równolegle z przejęciem firm, niemiecki rząd zamierza wprowadzić opłatę gazową w wysokości około 2,4 eurocenta netto za kilowatogodzinę. Proces nacjonalizacji firmy Uniper tworzy napięcia w koalicji rządowej, zwłaszcza między Partią Zielonych, a partią FDP.

Obecnie większościowym udziałowcem jest fiński koncern Fortum. Uniper popadł w tarapaty finansowe z powodu gwałtownie rosnących cen gazu. Jeszcze w lipcu niemiecki rząd postanowił wesprzeć gazowego giganta. Pakiet finansowy wynosił aż 19 miliardów euro. Pomoc okazała się jednak niewystarczająca.

Według doniesień medialnych rząd federalny jest już bardzo blisko porozumienia z fińskim koncernem. Całkowity koszt transakcji wyniesie około 30 miliardów euro. Nie jest jeszcze pewne, czy w tej kwocie znajdzie się wspomniana wcześniej pomoc w wysokości 19 miliardów euro. Dla porównania, pomoc rządu federalnego w trakcie kryzysu finansowego w latach 2007/2008 wyniosła też ok 30 miliardów euro.

Należy zauważyć, że firma Uniper była jednym z głównych udziałowców projektu budowy gazociągu Nord Stream II. Załamanie modelu współpracy z Gazpromem w wyniku wybuchu wojny na Ukrainie doprowadziło firmę na skraj bankructwa. Pomimo cen gazu, które wystrzeliły w powietrze, Uniper był zobowiązany umowami z odbiorcami surowca do sprzedaży gazu po określonej wcześniej cenie.

Równolegle z przejęciem firmy Uniper, rząd federalny nadal planuje wprowadzenie kontrowersyjnej opłaty gazowej od 1 października. Odbiorcy będą płacić około 2,4 eurocenta netto za każdą kilowatogodzinę. Pieniądze mają być przeznaczone na wsparcie finansowo ciężko doświadczonych dostawców gazu, takich jak Uniper, którzy są ważni dla dostaw energii. Szacuje się, że do kwietnia 2024 roku zostanie zebranych 34 miliardów euro.

Nacjonalizacja Unipera zrodziła podziały w koalicji rządowej. Partia FDP tradycyjnie niechętnie patrzy na zwiększenie roli państwa w gospodarce. Federalny minister finansów i lider tej partii Christian Lindner nieufnie podchodzi też do planowanej opłaty gazowej. Media donoszą, że w związku z jego postawą dochodzi do spięć z wicekanclerzem Robertem Habeckiem (jest on również federalnym ministrem gospodarki).

Członkowie Partii Zielonych chcieliby wywierać wpływ na politykę firmy po jej nacjonalizacji. Michael Bloß, rzecznik ds. polityki energetycznej grupy parlamentarnej Zielonych w Parlamencie Europejskim, zażądał, by Uniper zrezygnował z trwającego procesu sądowego przeciwko Holandii.

Uniper od 2021 roku pozywa holenderski rząd do sądu w sprawie strat z tytułu planowanego wycofania węgla i domaga się miliarda euro. - Jeśli teraz uratujemy Unipera, ten pozew musi zostać zatrzymany - napisał Bloß na Twitterze.

Zadowolenie z nacjonalizacji wyraziły związki zawodowe. - Przejęcie przez rząd jest konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i leży w interesie pracowników – skomentował Christoph Schmitz, członek zarządu związku Verdi.

Organizacje ekologiczne natomiast wyrażają nadzieję, że rząd federalny przeorientuje firmę Uniper na wyłącznie odnawialne źródła energii. Niezależnie od wyników nacjonalizacji, tak duży ruch zapowiada problemy energetyczne Niemiec. Interwencja państwa może być ostatnim ratunkiem, ale również może doprowadzić do jeszcze większego kryzysu. (Stefan Kasprzyk/ISW)